‘Ik was de slaaf van Ryanair'


CHARLEROI - Vele mensen dromen nog weg bij het idee van een carrière ‘high in the sky', als stewardess of steward. Maar de realiteit is anders, tempert de Waalse Virginie Mauguit (27): ‘Ik was stewardess bij Ryanair. Niks glitter en glamour: ik was een slaaf.'


‘Wie ontslagen wordt, zegt doorgaans miljaar en kruipt beschaamd in zijn schelp. Maar ik belde naar mijn ma: Goed nieuws, ik ben ontslagen! Ze was blij voor me.'

Virginie Mauguit (27) kreeg vorige zomer haar ontslag als stewardess. ‘Ryanair deed drugstests door stukken haar af te scheren van personeelsleden. Ze zetten me op straat omdat ik daartegen protesteerde, en waarschijnlijk ook omdat ik naar de vakbond was gestapt. Want dat mag daar niet. Of ik een ontslagvergoeding kreeg? Neen, zo werkt het daar niet. Maar ik was blij dat ik er weg was. Ik speelde toch met het idee om op te stappen. Ze hadden het te ver gedreven.'

Vandaag werkt Virginie in een casino, maar ze woont nog steeds in het centrum van Ryanairville Charleroi, in een appartementsblok dat al even grijs is als de buurt.‘Welkom in het Ryanairblok', vertelt ze. ‘Hier wonen veel van hun hostesses. Elke dag zie ik ze thuiskomen van hun werk en denk ik: les pauvres.'


Cursus: 1.800 euro

In april 2009 begon haar carrière bij die arme zielen. ‘Ik zat toen al anderhalf jaar in Spanje', vertelt Virginie. ‘Ik reis graag en blijf al eens ergens plakken. Dan klus ik wat om rond te komen. Maar plots zat ik al enkele maanden zonder werk. Op een jobsite zag ik een aanbieding van Ryanair. Och, waarom niet? Airhostess, klinkt chic, dacht ik.

Nog één ding scheidde Virginie van haar gladgestreken plunje en een carrière boven de wolken: een cursus van zes weken. ‘En 1.800 euro. Wie hostess bij Ryanair wil worden, moet zelf betalen voor die cursus. Gelukkig stak mijn pa me het geld toe.'

‘Achteraf bekeken had mijn frank toen al moeten vallen. In die zes weken waren er al tekenen van uitbuiting. Niet alleen dat cursusgeld hoor. Het waren ook zeer lange dagen. Van 8uur 'smorgens tot 8uur 'savonds: die veiligheidsvoorschriften, de wetgeving, de EHBO... het moest zo snel mogelijk in ons hoofd. De praktijk gebeurde 'snachts. Soms moesten we er om twee uur in de nacht uit voor training in het vliegtuig. Overdag vliegen de toestellen, hé. Als er één een dag aan de grond moet blijven voor een opleiding, brengt het niets op.'


Geen sociale zekerheid

De weken vlogen voorbij, maar een contract kwam nooit ter sprake. ‘Laat staan de inhoud ervan. Tot de laatste dag. Plots stond daar een dame van de firma Crewlink. Niet Ryanair dus, want ze huren personeel van een ander bedrijf. Dan kunnen ze zeggen dat zij het niet zijn als er klachten komen van personeel. Soit. Die dame was zeer kordaat. Hier zijn de contracten, graag afgeven binnen het halfuur. Miserie op papier, dat was het. Maar wat doe je als je vader net zo'n bedrag in jou heeft geïnvesteerd? Tekenen natuurlijk en proberen er het beste van te maken.'

Van dan af regen de ontgoochelingen zich aaneen. ‘Waar wil je dat ik begin? De plaats van het werk, bijvoorbeeld. Ik had gesolliciteerd in Spanje met het idee daar aan de slag te gaan. Niets van: Charleroi, kreeg ik te horen. Zij beslissen dus waar je werkt en na een jaar kunnen ze je net zo goed in Dublin plaatsen.'

‘De grootste ramp zijn de rechten die je als werknemer gewoon niet hebt. Je wordt ingeschreven onder de Ierse wetgeving. Sociale zekerheid: zo goed als nul. De eerste twintig dagen van ziekte word je niet betaald. En wie werkt op een vliegtuig is vaak ziek, geloof me. Want 'smorgens sta je bij vijf graden in de regen in België, twee uur later bij 25graden in Italië. En dan weer terug naar de kou.'

‘Dan is er de verloning. Je wordt alleen betaald als het vliegtuig beweegt. De briefings voor het vertrek, het helpen instappen, rommel of kots van passagiers opkuisen tussen twee vluchten, zeven uur wachten op de luchthaven met klagende reizigers omdat het vliegtuig niet vertrekt wegens sneeuwval: dat blijft allemaal onbezoldigd. Meestal was ik per dag elf uur in de weer, maar werd ik maximaal voor een uur of zes betaald. Er waren maanden dat ik amper 700 of 800 euro verdiende.'


Zelf uniform betalen

‘Werken op zondag, feestdagen, 's nachts of in de week: dat maakte geen enkel verschil. Je kon wel iets bijverdienen met de verkoop van telefoonkaarten, drankjes en krasbiljetten. Zo waren er ook betere loonbriefjes. Mijn beste loon ooit was 1.800 euro. Best aardig, maar vergeet niet dat het de volgende maand maar de helft kon zijn, dat ik geen dertiende maand had, dat er bijna niets werd afgehouden voor mijn pensioen, dat ik niet moest rekenen op ziektegeld of steun na een arbeidsongeval, geen bijdrage voor woon-werkverkeer kreeg, geen recht had op een ontslagpremie en van de ene op de andere dag met onbetaald verlof naar huis kon worden gestuurd, tot vijf maanden aan een stuk. En ik moest ook zelf mijn uniform betalen.'

‘Tijdens het eerste jaar houden ze maandelijks 30euro af van je loon voor dat uniform. In het tweede jaar betalen ze dat maandelijks terug. Wie dus opstapt na enkele maanden, is zijn geld kwijt.'

Je vraagt je af waarom Virginie dan meer dan twee jaar bleef werken voor Ryanair, als het allemaal zo verschrikkelijk was? ‘Omdat de collega's schitterend waren en de job op zich wél leuk is.Ik keek telkens naar schitterende landschappen. Snel ontbijten boven de Franse Alpen, het heeft wel iets.Of de periode rond Kerstmis: kindjes die door het raam kijken in de hoop de kerstman met zijn rendieren te zien.Zo houd je het toch even vol. Tenminste als je jong bent, want dat zijn ze allemaal bij Ryanair. En als je al lang op zoek bent naar werk.'

‘Daarom zitten er in Charleroi tussen de driehonderd personeelsleden maar een stuk of tien Belgen. De rest zijn Polen, Spanjaarden of Portugezen. Mensen uit landen waar het niet zo denderend gaat of waar werken in die omstandigheden en tegen dat loon zelfs dik oké is. Maar ook zij houden het maximaal drie jaar vol.'

Virginie doet haar verhaal naar eigen zeggen niet om wraak te nemen. ‘Ik heb ook geen spijt dat ik dat heb meegemaakt. Ik heb het overleefd, ik leerde veel bij. Ik wil wél dat het verandert. Voor mijn vroegere collega's, of voor wie er zal gaan werken. Airhostess moet overal een topjob zijn.'


DS, 13-02-2012 (Chris Snick)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB