Professor vliegt uit stuurgroep na kritiek op Vlaams contactonderzoek


Op aangeven van het kabinet van Wouter Beke (CD&V) werd professor huisartsengeneeskunde Jan De Maeseneer uit de Vlaamse adviesraad Contactonderzoek gezet. Hij toonde zich kritisch voor het contactonderzoek en stelde zich vragen bij de rol van de ziekenfondsen.


‘Vraag van minister Beke aan Vivel (Vlaams Instituut Voor de Eerste Lijn) om zich intern te beraden over haar afvaardiging binnen deze stuurgroep’, zo staat het letterlijk als eerste ‘variapunt’ in het verslag van de Vlaamse stuurgroep contactonderzoek op 7 augustus. Bij de volgende bijeenkomst van de stuurgroep, op 14 augustus, staat bij de variapunten al dat ‘Caroline Verlinde vanaf heden voor Vivel zal deelnemen aan de stuurgroep’.

Op die manier werd professor emeritus huisartsengeneeskunde Jan De Maeseneer (UGent), één van de grote bezieler van de eerstelijnszones, in amper een week tijd in stilte opzijgeschoven in de stuurgroep. Dat schrijft ook Het Laatste Nieuws vandaag.

De Maeseneer is op dat moment nog met vakantie en leest het opmerkelijke manoeuvre van het kabinet-Beke met verbazing. Zelf wil hij er vandaag maar kort op terugkomen. ‘Ik ben niet gehecht aan dat zitje in de stuurgroep en ik heb altijd goed samengewerkt met de directeur Dirk Dewolf (administrateur-generaal van het Agentschap Zorg en Gezondheid en voorzitter van de stuurgroep, red.). Alleen de manier waarop dit allemaal is gegaan, had transparanter gekund.’


Kritisch interview

De officiële uitleg van het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid voor het opzijschuiven van De Maeseneer luidt als volgt. ‘De Maeseneer had zich in het artikel in Knack van 5 augustus kritisch uitgelaten over het gevoerde beleid met betrekking tot de contactopsporing. Na een rechtstreeks gesprek met de minister werd een aantal misverstanden daaromtrent telefonisch uitgeklaard tussen professor De Maeseneer en de minister zelf. Maar binnen de stuurgroep werden wel vragen gesteld over de positie van Vivel ten aanzien van de contactopsporing’, zegt het Agentschap.

In Knack had De Maeseneer zich inderdaad scherp uitgelaten over het contactonderzoek. ‘De contacttracing is niet alleen een logistiek maar ook een politiek probleem’, zei hij toen. ‘De ziekenfondsen die de contacttracing organiseren, willen hun macht blijkbaar liever niet afgeven. Er is ook een contract met de overheid van 100 miljoen euro, dat is voor de ziekenfondsen een belangrijk financieel aspect. En we zitten met een minister die er geen blijk van geeft dat hij begrijpt waar het over gaat.’

Die uitspraken waren voor het Vlaams Agentschap voldoende om de kwestie aan te kaarten. ‘Als dat het standpunt van Vivel was, dan kon de vraag gesteld worden of Vivel het nog opportuun achtte om verder in de stuurgroep te zetelen’, reageert het Agentschap. ‘Vivel heeft zich hierover beraden en heeft laten weten dat de directeur van Vivel, Caroline Verlinde, voortaan deel zou nemen aan de stuurgroep.’


Belangenvermenging

Dat is, zoals gezegd, de officiële uitleg. Want achter de schermen speelde er wel meer dan een kritisch interview. Zo ging De Maeseneer een paar keer in de clinch met CM-voorzitter Luc Van Gorp, die ook in de stuurgroep zetelt. De Maeseneer kaartte voor het contactonderzoek meermaals het belang van de lokale initiatieven aan, omdat die dichter bij de burger staan en meer vertrouwen wekken. Hij ergerde zich daarbij aan het stevige verzet van de ziekenfondsen tegen het decentraliseren van het contactonderzoek via de lokale besturen.

Uiteindelijk haalde De Maeseneer zijn gram. De lokale besturen mogen nu het contactonderzoek volledig zelf in handen nemen als ze dat willen, ondanks het verzet van de ziekenfondsen (DS 5 augustus). Maar de stevige machtsstrijd tussen de ziekenfondsen en de sterke voorstanders van de eerstelijnszones, zoals De Maeseneer, laat sporen na.

Een belronde binnen de stuurgroep toont ook aan dat er wel meer vragen worden gesteld bij de houding van Van Gorp. Dat hij zelf in de stuurgroep zetelt die moet adviseren over het contactonderzoek dat grotendeels wordt uitgevoerd door een consortium onder leiding van de ziekenfondsen, wijst hoe dan ook op een belangenvermenging. Van Gorp is zelf ook de belangrijkste contactpersoon van het consortium.

De Standaard schreef eerder ook al over de sterke CM-connectie op het kabinet-Beke (DS 6 augustus). Sinds eind april is de voormalige directeur van de CM-studiedienst aan de slag op het kabinet. Sindsdien zetelt hij ook in de Vlaamse stuurgroep als raadgever voor het kabinet. Dat maakt de opvallende ingreep van het kabinet-Beke in de samenstelling van de stuurgroep des te gevoeliger. Van Gorp en de CM houden het vandaag kort bij ‘geen commentaar’.


Blog DS, 09-09-2020 (Simon Andries)