De waarheid over kindervoeding
Kinderdiëtiste screent twintig populaire producten: meer dan de helft bevat te veel suikers of vet

ANTWERPEN - Het aanbod aan voeding speciaal op maat van kinderen in de supermarkt wordt steeds groter. 'Groeifruit', 'met minder suiker', of 'rijk aan calcium': de fabrikanten overtroeven elkaar om ouders te verleiden. Maar is dat de waarheid? Hoe gezond zijn populaire producten als Appelsientje, Iglo Fish Sticks of Petit Gervais? Wij deden de test en namen samen met Kristel Vande Kerckhove, kinderdiëtiste van het universitair ziekenhuis Gasthuisberg in Leuven, twintig populaire voedingsproducten voor kinderen onder de loep. Christine De Herdt

Is de voedingswaarde van deze kindervoeding aangepast aan de noden van een kind? Het Nieuwsblad op Zondag legde twintig populaire producten voor kinderen voor aan K.U.Leuven-diëtiste Kristel Vande Kerckhove, die ze samen met haar collega Tessa Bosmans onderzocht. 'Een boeiend, maar moeilijk karwei', zegt ze. 'Elke dag komen er nieuwe producten op de markt. We zien soms door de bomen het bos niet meer. Wanneer je een advies over voedingswaren hebt gegeven, is de samenstelling alweer veranderd. De kleintjes moeten niet als asceten leven, maar toch blijven we met sommige producten problemen hebben.'

De harde waarheid: in 14 van de 20 onderzochte producten zitten te veel suikers of vetten. De harde conclusie: laat fruitsap staan, want zelfs ongezoet vruchtensap bevat nagenoeg evenveel suikers cola. De zachte nuance: het is niet nodig om van onze kinderen geheelonthouders te maken, aan een Vitabiskoek of een kaasje met dipstokjes op zijn tijd, is niets verkeerd.

Laten we beginnen bij het begin. Kunnen ontbijtgranen?

Kristel Vande Kerckhove: 'De meeste ontbijtgranen zijn prima uitgebalanceerd. Het belangrijkste is dat de snelle suikers - dat is pure klontjessuiker - niet overheersen. Op de dozen van Kellogg's worden die altijd vermeld. Al eet een kind beter een boterham met smeerkaas dan Loops met magere melk. Chocoladen hagelslag? Af en toe mag het. Maar denk vooral niet dat chocolade oké is wanneer vermeld wordt: 30 procent minder vet. De cacaoboter blijft schadelijk. Dus: liefst niet elke ochtend. En dat gaat ook op voor choco, confituur én de nieuwste rage: speculaaspasta. Het lijkt wel het hoofdingrediënt geworden van brooddozen.'

Wat doen we met de potjes 'Nestlé Baby Compote'?

'Het is een goed alternatief voor fruitpap. Geef liever zoiets mee, dan zelfbereide pap, want na een paar uur zijn alle vitamines verdampt. Al blijven we erop hameren dat in dit geval een kind van drie beter een stuk fruit eet. Kinderen moeten leren kauwen, en dat vinden ze niet leuk. Het blijft de grootste uitdaging van deze tijd: kinderen groenten en fruit leren eten, want dat is echt niet meer evident. Al die vloeibare vervangproducten - als Fruit Pocket!, Knorr Vie, Nestlé Baby Compote - slaan jammer genoeg aan.'

'Hetzelfde geldt voor Olvarit à la carte en Blédichef : de maaltijden zijn optimaal bereid, met behoud van vitamines en mineralen. Maar vanaf achttien maanden moet een kind aan tafel eten. Ze moeten de verschillende smaken kunnen onderscheiden en vlees leren knabbelen. Sommige peuters blijven alles gepureerd eten en zo leren ze het natuurlijk nooit.'

Hoe kunnen we hun dorst lessen? Is 'Roosvicee' een manier om de kleintjes te doen drinken?

'Roosvicee of sommige varianten van babykruidenthees zijn suikerbommen. Kinderen gaan vaak 's nachts slapen met een flesje, verdund met het spul. De siroop blijft aan de tanden plakken. Het vreet aan het tandglazuur. Op die manier leer je je kind ook geen water drinken. Het wordt pas echt problematisch de dag dat je hen opnieuw puur water zal moeten leren drinken.'

'Appelsientje Groeifruit' lijkt ons gezond, toch?

'Uit de analysecijfers op de website leid ik af dat er 4,7 gram sacharose in zit: dat is pure suiker, terwijl de verpakking doet uitschijnen dat er géén toegevoegde suikers inzitten. Bij fruitsappen hebben we over het algemeen onze bedenkingen. Ook al wordt er het woordje ongezoet vermeld, dan zit er toch fructose of vruchtensuiker in. Wanneer je fruit eet, krijg je ook wel fructose in je lichaam, maar tegelijkertijd neemt je lichaam ook extra vezels op. En die vezels vertragen de opname van suikers. Bovendien maakt Appelsientje reclame dat het tandvriendelijk is. Da's niet juist. Vezels in fruit poetsen de tanden. Dat doet fruitsap niet.'

Is 'Coca-Cola', de lieveling van vele kinderen, niet nog slechter voor de gezondheid?

'Fruitsappen of Coca-Cola zijn hetzelfde qua suikergehalte. Appelsiensap bevat 9,9 gram suiker, druivensap 16,2 gram, limonade 10 gram Coca-Cola 11 gram: dat zijn gemiddelde waardes van de voedingsmiddelentabel Nubel. Ouders worden op dat vlak té vaak misleid, ze denken gezond bezig te zijn, maar het is niet altijd zo.'

Kan 'Bambix Groeimelk'?

'We vinden groeimelk goed in de overgang van het eerste naar het tweede levensjaar. We raden het aan bij kinderen die eenzijdig eten, anderen kunnen overschakelen op halfvolle melk.'

Zijn soyaproducten een alternatief voor melk?

'Nee, we zijn voorstander van koemelk omdat de dierlijke eiwitten beter benut kunnen worden voor de groei en ontwikkeling. Vanaf de leeftijd van 4 à 6 jaar zullen we - op voorwaarde dat het kind gevarieerd eet - volle melk afbouwen naar halfvolle melk en zelfs naar magere melk. Die melk heeft geen verzadigd vetten, en op lange termijn zal het kind daar wel bij varen en zal de kans op hart- en vaatziekten dalen. Voor vegetariërs kan soyavoeding dan weer wel.'

Welke tussendoortjes mag een kind eten?

'De beste snack blijft een stuk fruit. Maar er zijn uiteraard alternatieven. Vitabis is een gezonde kinderkoek omdat die een lager suikergehalte heeft dan andere koekjes. Het is het perfecte -gezonde - alternatief voor een tussendoortje. Al mag je je niet laten misleiden wanneer er op de verpakking uitgepakt wordt met vitamines. Het kan niet zijn dat een koekje ijzer aanbrengt. IJzer haal je uit vlees, calcium uit melk en magnesium uit graanproducten. Zo simpel is het. Vitamines moet je uit de hoofdmaaltijden halen.'

'Petit Gervais is een probleem: te veel eiwitten, te veel vet, te veel suiker. Mama's en papa's geven het aan hun kinderen op zeer jonge leeftijd. En één keer Gervais gegeten, willen ze niks anders meer. Meestal verwijzen we naar fabrikanten als Nestlé, Bambix, Nutricia die het vet- en suikergehalte van de kaasjes heeft aangepast. Al willen we ze niet promoten: we willen dat baby's in het eerste levensjaar een gezond voedingspatroon ontwikkelen: papflesjes, fruitpap en eventueel brood als ze tandjes hebben. Tussendoortjes moeten ouders eruit halen. Het gaat tenslotte ten koste van andere maaltijden.'

Zijn 'Iglo Fish Sticks' aan te raden om kinderen meer vis te doen eten?

'Wil je vis eten, pocheer dan een verse filet. Omega 3- en 6-vetzuren die onder andere in vis zitten, zijn belangrijk voor de hersenontwikkeling van kinderen. In het begin zitten ze in zuigelingenvoeding, later moet dat aangevuld worden met vis. Bij volwassenen zijn die vetzuren belangrijk ter preventie van hart -en vaatziekten.'

Moeten we al van in het prilste begin bang zijn voor de mogelijkheid van hart- en vaatziekten?

'Aanleg voor hart- en vaatziekten start vanaf de leeftijd van vier jaar, maar dat proces kan geremd of hersteld worden tot de leeftijd van 12 jaar, mits de juiste voeding. En ook daarna kan je het dieet van kinderen zo aanpassen, dat de beschadiging ter hoogte van de bloedvatwand beperkt blijft. Dat betekent uiteraard niet dat je kind al op zijn vijftiende een hartinfarct kan krijgen. Het resultaat zie je pas na dertig jaar of meer. Het is heel moeilijk mensen daarvan te overtuigen, omdat je er niks van voelt of ziet.'

Kunnen lightproducten al voor de allerkleinsten?

'Babybel light is ok, maar light hoeft niet per se. Sommige mensen zijn daar heel strikt in, zetten de puntjes op de i en kopen alles mager. Extremen zijn nooit goed: te weinig vetten, te weinig vocht, te weinig vezels. Die combinatie leidt tot constipatie.'

Zijn er eigenlijk voordelen aan kinderproducten?

'Tuurlijk, het moet kindvriendelijk blijven. We mogen ook niet het extreme vragen - al zouden we dat misschien willen. In onze maatschappij wordt heel de dag door gesnackt en gegraasd. Voor de kids moet het haalbaar én ook af en toe fun blijven. Dippen met stokjes in een kaaspotje -zoals met Ziz & Dip - kan gerust eens een stuk fruit vervangen. Waarom niet?'

Bron: Het Nieuwsblad, 22/02/2009

Persoonlijke mening:
Ik vind het goed dat de populaire voedingsmiddelen voor kinderen eens kritisch bekeken worden. Want we staan er naar mijn mening te weinig bij stil hoeveel suiker er in cornflakes, 'fruitvervangers zoals'fruitpocket', appelsiensap, petit gervais en dergelijke zitten. Maar dit wil volgens mij niet zeggen dat we onze kinderen, al deze lekkernijen moeten onthouden. Maar we moeten er wel van bewust zijn dat je dergelijke producten enkel met mate mag aanbieden aan je kinderen.

De twintig onderzochte producten

1. Fish Sticks Captain Iglo

Fabrikant: Nv Iglo Belgium
Kcal: 190
Koolhydraten: 17 gram
-waarvan suikers: 0,3 gram
Vetstoffen: 7,8 gram
-waarvan verzadigd: 1 gram
Natrium/Sodium: 0,3 gram

2. Petit Lu Vitabis Minis

Fabrikant: Lu, Kraft Foods
Kcal: 425
Koolhydraten (waarvan suikers): 77 gram (23 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 10 gram (4,6 gram)
Natrium/Sodium: 0,300 gram

3. Bambix Groeimelk Natuur

Fabrikant: Nutricia
Kcal: 65
Koolhydraten (waarvan suikers): 8,2 gram (6,2 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 2,5 gram (0,3 gram)
Natrium/Sodium: 46 gram

4. Gervais Calcium 2X

Fabrikant: Danone
Kcal: 95
Koolhydraten (waarvan suikers): 12,5 gram (12 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 2,0 gram (1,2 gram)
Natrium/Sodium: 0,03 gram

5. Baby Cereals

Fabrikant: Nestlé
Kcal: 379
Koolhydraten (waarvan suikers): 80,60 gram (23,72 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 1,80 gram (0,37 gram)
Natrium/Sodium: minder dan 40 milligram

6. Speculaaspasta

Fabrikant: Lotus
Kcal: 589
Koolhydraten (waarvan suikers): 56 gram (36,3 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 39 gram (7 gram)
Natrium/Sodium: 0,22 gram

7. Fruitpocket!

Fabrikant: Materne
Kcal: 51
Koolhydraten (waarvan suikers): 11,9 gram (8,9 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 0,2 gram (sporen)
Natrium/Sodium: sporen

8. Appelsientje Groeifruit

Fabrikant: Friesland Foods
Kcal: 45
Koolhydraten (waarvan suikers): 9,9 gram (9,9 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 0 gram (0 gram)
Natrium/Sodium: 0,001 gram

9. Olvarit à la carte

Fabrikant: Nutricia
Kcal: 64
Koolhydraten (waarvan suikers): 1,7 gram
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 2 gram (0,7 gram)
Natrium/Sodium: 0,07 gram

10. Baby Compote

Fabrikant: Nestlé
Kcal: 52
Koolhydraten (waarvan suikers): 12,1 gram (11,4 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 0,3 gram (0,1 gram)
Natrium/Sodium: minder dan 0,01 gram

11. Danette Speeltijd

Fabrikant: Danone
Kcal: 115
Koolhydraten (waarvan suikers): (18,7 gram (niet vermeld)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 3 gram (niet vermeld)
Natrium/Sodium: niet vermeld

12. Bumba Madeleine

Fabrikant: Lotus
Kcal: 395
Koolhydraten (waarvan suikers): 7 gram (3,4 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 21,4 gram (8,1 gram)
Natrium/Sodium: 0,32 gram

13. Roosvicee

Fabrikant: Heinz Belgium
Kcal: 285
Koolhydraten (waarvan suikers): 70 gram (69 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 0 gram (0 gram)
Natrium/Sodium: 0,008 gram

14. Ziz & dip

Fabrikant: Kraft Foods
Kcal: 235
Koolhydraten (waarvan suikers): 28,5 gram (5,9 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 8,4 gram (6 gram)
Natrium/Sodium: 0,6 gram

15. Lu Prince Start

Fabrikant: Kraft Foods
Kcal: 455
Koolhydraten (waarvan suikers): 68 gram (28 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 17 gram (9 gram)
Natrium/Sodium: 0,277 gram

16. Jacques Callebaut Hagelslag

Fabrikant: Jacques Consumer Belgium
Kcal: 479
Koolhydraten (waarvan suikers): 42,2 gram (39,7 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 28,9 gram (18,3 gram)
Natrium/Sodium: 55,6 miligram

17. Babybel Light

Fabrikant Fromageries Bel
Kcal: 208
Koolhydraten (waarvan suikers): sporen
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 12 gram (niet vermeld)
Natrium/Sodium: niet vermeld

18. Blédichef Kippenragout

Fabrikant: Blédina
Kcal: 84
Koolhydraten (waarvan suikers) 10,8 gram (niet vermeld)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 3,4 gram (niet vermeld)
Natrium/Sodium: 0,155 gram

19. Alpro Soya (1-3 plus)

Fabrikant: Alpro nv
Kcal: 62
Koolhydraten (waarvan suikers): 7,6 gram (2,8 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 2,3 gram (0,4 gram)
Natrium/Sodium: niet vermeld

20. Loops Kellogg’s

Fabrikant: Kellogg’s Benelux
Kcal: 363
Koolhydraten (waarvan suikers): 76 gram (34 gram)
Vetstoffen (waarvan verzadigd): 3 gram (0,6 gram)
Natrium/Sodium: 0,7 gram

De producten die vetgedrukt zijn, gaan in het rood.
Wanneer gaat een product in het rood?

Van de 20 onderzochte producten zitten er maar liefst 14 in het rood als het over suikers of vetten gaat. Hoe komen we tot dit oordeel? Kinderdiëtiste Kristel Vande Kerckhove verklaart.

'Hoeveel calorieën een kind dagelijks nodig, hangt af van de leeftijd. Daarvoor richten we ons op de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad. Meestal staat er op de verpakking hoeveel calorieën van het product je dagelijks nodig hebt, da's een goeie graadmeter.'

'Koolhydraten zijn suikers, zetmeel en vezels. De suikers zijn nefast wanneer ze een derde van het totaal aantal koolhydraten uitmaken.'

'Voor vetten geldt dezelfde 1/3-verhouding: de verzadigde (dierlijke) vetten zouden onder een derde van het totale aantal vetten moeten liggen.'

'Natrium zit in zout, maar de hoeveelheid in kinderproducten is vaak verwaarloosbaar. De grootste bron van zout is wat je zelf in de maaltijden strooit.'

Bron: Het Nieuwsblad, 22/02/2009