Waarom we niet te cultuurpessimistisch moeten doen over nieuwe media

Hoezo, de nieuwe media hebben ons allemaal krankzinnig gemaakt? Ik ben 24, continu online en een gelukkig mens. Of zou het zo erg zijn dat ik het zelf niet weet, en ben ik deep down een narcistische voyeur, zoals Larry D. Rosen beweert?

Ik ben 24. Ik heb een smartphone, tablet en laptop, ben steevast mobiel online en ik ben een blij en gelukkig mens. Bent u ook zowel in het echte leven als virtueel gelukkig en wil u daar dringend iets aan doén? Lees dan het boek van Larry D. Rosen, professor psychologie aan de California State University en expert in technologische psychologie. Rosen stelt in iDentity. Hoe ons digitaal gedrag ons leven bepaalt dat ons digitaal gedrag symptomen van enkele niet te onderschatten psychiatrische aandoeningen vertoont. In twaalf hoofdstukken linkt hij het gebruik van (mobiel) internet, sociale netwerken en de meest recente digitale snufjes aan narcisme, dwangneuroses, verslavingen, ADHD en voyeurisme. Cultuurpessimisme en stereotiep gesakker van een geleerde in een ivoren toren? Misschien, maar ook de jonge communicatiewetenschapper Sophie Snoeckx riep haar generatiegenoten in deze krant recent nog op ‘om hun virtuele wereld wat minder op hun ego te concentreren.' Dat we allemaal wat meer van een latte moeten genieten in plaats van hem op Instagram te gooien en meer in het moment moeten leven, met elkaar in plaats van virtueel en lui naast elkaar. Dat we narcistisch zijn! En niet meer om anderen geven, al zeker niet in de reële wereld! Behalve dat Snoeckx gemakkelijk praten heeft vanop een berg in Azië, heeft vooral haar diepgewortelde Weltschmerz mij ongelukkiger gemaakt dan mijn smartphone, tablet en laptop samen.

EN TOCH BEN IK EEN BLIJ MENS

De narcist in mij post inderdaad alleen foto's die ze zelf mooi vindt op Facebook. Rosen verklaart dat gedragspatroon als ‘de behoefte aan aanbidding' en koppelt er gelijk maar ‘een gebrek aan empathie' aan vast. Ik vind programma's als The voice van Vlaanderen alleen interessant op mijn Twitter-tijdlijn en ik zie het leven stilaan door een Instagramfilter. Een roze, dan wel. En dan vergeet ik nog WhatsApp, Foursquare, Skype, Pinterest, Tumblr en de effectief nuttige applicaties op mijn smartphone. Maar ik ben niet verslaafd. Verslaafd ben je volgens Rosen ‘als het gedrag een negatieve invloed krijgt op persoonlijke relaties, hygiëne, het werk en dagelijkse verplichtingen.' Ik heb een vriendenkring, mijn haar is gewassen en dit artikel is het levende bewijs dat ik af en toe ook mijn deadlines nog haal. Dat ik voor De Standaard Online werk, een wekelijkse Twitterrubriek schrijf en van nature een sociaal wezen ben, zijn trouwens extra verzachtende omstandigheden.

Ik ben een narcistische, verslaafde voyeur en ik was mij daar tot op vandaag niet van bewust. Toch vind ik mijn eigen gedrag vooralsnog niet abnormaal, laat staan verontrustend. ‘Dan is het ook niet problematisch', luidt de expertise. Ben Caudron is socioloog en digitaal strateeg en bestudeert hoe mensen vandaag met digitale media omgaan. ‘Digitaal gedrag wordt pas problematisch als je het zelf als een probleem ervaart', stelt hij. ‘Het huidige negatieve discours draagt in elk geval niét bij tot een beter begrip van dat digitaal gedrag. Het onderscheid tussen goed en slecht is in deze context zinloos. Contact via Facebook is geen echt contact, lees ik dan. De generatie jonge sociologen bekijkt dat veel genuanceerder. Virtueel contact is óok contact, maar op een ander niveau.' Mijn West-Vlaamse vrienden tref ik inderdaad traditiegetrouw wel tussen potten en pinten aan, Antwerpse vriendinnen krijgen de laatste nieuwtjes net iets vaker via het web te horen. Even goede vrienden. Een veel belangrijker probleem is volgens Caudron dat de samenleving nauwelijks de tijd krijgt om de technologie en digitale media een plaats te geven. ‘De vernieuwingen gaan onnoemelijk snel, we krijgen als mens alsmaar minder tijd om ons aan te passen.' Het is niet de schuld van de twintigers.

SLAAPKWALITEIT

Maakt mijn digitaal gedrag dan misschien anderen wél ongelukkig? Dat ik geen lelijke foto's op Facebook post, daar kan de wereld toch niet slechter van worden? Toegegeven, mijn lief fronste even verward toen hij vaststelde dat ik mijn slaapkwaliteit getrouw meet met een speciaal daartoe ontworpen applicatie. (Sleepcycle, een absolute aanrader) En in het ouderlijke huis breidde mijn moeder de etiquetteregels de voorbije jaren uit met een verbod op mobiel internet aan tafel. En hoewel ik dat zelf probeer te beperken, betrap ik mijzelf wel eens op een Facebook-check in het gezelschap van vrienden. Heeft Rosen gelijk en zijn we in al die virtuele egotripperij effectief een aantal elementaire beleefdheidsregels in de realiteit verleerd?

Ben Caudron kan zich in het standpunt vinden, maar nuanceert. ‘We moeten inzien dat de huidige manier waarop we met digitale media omgaan, slechts een prille momentopname is. Een samenleving heeft tijd nodig om nieuwigheden te integreren en daar een ‘ongeschreven' gedragscode rond op te stellen.' Caudron pleit voor reflectie. Technologische bezinning. Toen mijn ouders hun opvoedingsplan in de late jaren tachtig op gang trapten, was van smartphones en sociale netwerken effectief nog geen sprake. Het is niet hun schuld. En de vrienden die zich het meest aan mijn gedrag ergeren, blijken (na een korte enquête) vooral zij die zelf nog niet op de digitale trein zijn gesprongen. Wie moet zich hier eigenlijk aan wie aanpassen?

KOP IN HET ZAND

Moet mijn lief er naast de obligate schoonmoeder ook de smartphone maar bij nemen, of moeten wij digitale wezens terug naar af? ‘De vraag is of je vandaag je kop nog in het zand kan steken en in een conservatieve kramp naar de Languedoc kan trekken om er je af te sluiten van de wereld', stelt Caudron. ‘Dat mag, maar in een samenleving die geregeerd wordt door technologie mogen we dat niet als een toonbeeld voorstellen. Dat is naïef. Laat ons erover nadenken en debatteren, dan vullen we de manier waarop we er als samenleving mee omgaan metterijd gewoon zelf in.' Wat dokter Rosen als oplossing aanreikt, vroeg u zich nog af? ‘Te midden van de gekken kun je maar beter gek blijven, want anders keren de gekken zich tegen je en volgt sociale uitsluiting', zo luidt het advies. Dat is dan dat.

Ik concludeer zelf na een week van zelfobservatie, naast het feit dat ik niét verslaafd en sociaal gestoord ben, dat het mits wat gezond verstand, huiselijk overleg en elementaire beleefdheid altijd gewoon wel beter kan. Dat esthetisch gestileerde foto's op Facebook de wereld alleen maar mooier kunnen maken. Dat eten en tweeten tegelijk misschien echt wel niet hoeft, moeder. En dat míjn kinderen wél van kleinsaf aan met Facebook, smartphones en aanverwanten (nee, die Languedoc is geen optie) zullen opgevoed worden en ongetwijfeld nog veel beleefdere en blijere mensen zullen zijn. Maar mag de generatie van nà 1985 in die tussentijd ook gewoon verder gelukkig wezen?

DS, 16/04/2013 (Ingeborg Deleye)
http://www.standaard.be/artikel/det...ampaign=seeding

--------------------------------------------------

Ik denk dat we het boek (iDentity) best met een grote korrel zout nemen. Ik heb een sociaal leven, buiten dat op internet. Maar ik heb ook wat vrienden waar ik langer dan een half uur voor moet rijden om hen te zien. Die zie ik niet elke week. Dan vind ik het heel handig dat ik eens met hen een half uurtje kan praten op Facebook of via Skype. Het is gewoon gemakkelijk en zoals in het artikel al gezegd wordt ben je daarom niet minder goede vrienden! En trouwens, als ik al mijn gesprekken die via internet gevoerd zijn zou moeten betalen op mijn telefoonrekening...

Over die elementaire beleefdheidsregels ben ik het wel eens. Ik vind het heel frustrerend wanneer iemand aan tafel met zijn gsm bezig is. Ook wanneer je vrienden een tijdje niet gezien hebt en ze zitten dan constant op hun gsm te tokkelen, word ik wel eens slechtgezind. Een gsm en alle nieuwe media is heel leuk en handig, maar laten we niet overdrijven! Vooral jongeren, pubers, hebben hier vaak een probleem mee denk ik. Ik heb al enkele keren gehoord dat tijdens de examens de WIFI 24/24u af staat, omdat ze anders niets doen dan op Facebook rondsnuffelen. Ik denk dat in tijden van nieuwe technologieën en nieuwe media, we vooral de begrippen zelfkennis en zelfdiscipline in het achterhoofd moeten houden. Dan kan er volgens mij al niet veel mis gaan!

__________________
Believe in yourself and all that you are. Know that there is something inside you that's greater than any obstacle.