Meer kinderen belanden in gesloten zorginstelling

Het was de bedoeling jongeren met zware problemen eerder zorg te bieden, en in een minder zware vorm. Maar het aantal kinderen in gesloten jeugdzorg is de laatste jaren gestegen.

Het aantal jongeren in de gesloten jeugdzorg is sinds 2014 met 12 procent toegenomen. Dat staat haaks op het gemeentelijk streven om eerder en minder zware jeugdhulp te bieden, dicht bij huis. Het afgelopen half jaar ging het om 1719 jongeren. In de eerste helft van 2015 zaten er 1566 jongeren in de zogenoemde JeugdzorgPlus.

Dit is niet de gewenste ontwikkeling, erkent Bas Timman, bestuurslid van Jeugdzorg Nederland, de koepel die de gegevens van de in totaal twaalf instellingen voor gesloten jeugdzorg elk half jaar verzamelt. Timman wijst er wel op dat de periode dat de jeugd ‘gesloten’ zit doorgaans korter is dan drie jaar geleden: gemiddeld zeven in plaats van acht maanden. “En weet waar we vandaan komen. Tot tien jaar terug werden deze kinderen nog in een jeugdgevangenis geplaatst.”

De bestuurder staat nog steeds achter de verschuiving van verantwoordelijkheden naar gemeenten. “We willen steeds meer naar kleinschalige opvang en hulp dicht bij huis. Maar je bent er niet met een stapeling van lichte vormen van opvoedhulp of begeleiding op school. De expertise die we nu binnen de gesloten zorg bieden, zou meer in de wijkteams moeten worden ingezet.”

Kritiek
Er moet ook geld bij, schrijft Jeugdzorg Nederland vandaag in een brief aan de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten en het ministerie van volksgezondheid. Timman: “Extra investeringen zijn nodig voor vernieuwende methoden en zorgvormen waarmee we gesloten plaatsing kunnen voorkomen. Met bezuinigingen is het lastig innoveren.”
Sinds de zorg voor jongeren bij gemeenten ligt, uiten vooral jeugdpsychiaters en -psychologen kritiek. Volgens de ggz onderschatten wijkteams ernstige problemen en grijpen ze te laat in. Peer van der Helm, lector residentiële jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden, denkt dat gemeenten wel meer zicht hebben op kinderen met zware problemen. Maar hij ziet ook dat ze eerst zelf oplossingen zoeken. “Om later alsnog te erkennen dat een kind uit huis geplaatst moet worden.”

De alternatieve woonvormen die Jeugdzorg Nederland schetst, zijn er wel, maar beperkt, zegt Van der Helm. “Er zijn enkele gezinshuizen die slachtoffers van loverboys opvangen, maar dat is heel zwaar. We gaan nooit genoeg pleegouders vinden die daarmee kunnen en willen omgaan. En niet elk kind past in een gezinshuis. ”

Verkeerde aannamen
In de gesloten zorg gaat het om een relatief kleine groep jongeren die kampt met een combinatie van bijvoorbeeld mishandeling of misbruik thuis, een licht verstandelijke handicap of psychische klachten. Het zijn jongeren met agressief gedrag, meisjes die in de prostitutie hebben gewerkt of slachtoffers van loverboys. Die groep blijft volgens Van der Helm bestaan.
De nieuwe cijfers geven volgens hem vooral aan dat de nieuwe jeugdwet op verkeerde aannamen is gebaseerd. “Deze groep kunnen we niet helpen met ambulante zorg. Ze hebben zo veel negatieve ervaringen, dat vraagt intensieve begeleiding. Ik denk dat veel gemeenten ook schrikken van de ernst van de problemen, maar de werkelijkheid is nu eenmaal gecompliceerder dan politieke idealen.”

Dat Jeugdzorg Nederland om meer geld vraagt, is niet overdreven, zegt de lector. Maar dat moet in eerste instantie naar de bestaande zorg in instellingen. “Je kunt niet zorg afbouwen, als de alternatieven er nog onvoldoende zijn. Anders staan er straks kinderen in de kou. Als je in instellingen komt, zie je hoe armetierig het onderhoud is. Steeds vaker worden uitzendkrachten ingezet, in plaats van vast personeel. Dat nu jeugdzorgaanbieders afhaken bij gemeentelijke aanbestedingen, geeft aan dat ze het echt niet voor de geboden prijs kunnen doen.”

Bron: Trouw, 7.11.2017
https://www.trouw.nl/samenleving/me...lling~a68a29af/

Eigen mening:
Vind het zelf verschrikkelijk zulke titels te lezen. Kinderen zouden, idealiter, moeten kunnen opgroeien in een warm gezin. Ik weet dat de realiteit soms anders is; toch blijft het me niet onberoerd. Het feit dat men in dit artikel aangeeft dat niet elk kind in een opvanggezin thuishoort, vind ik vrij erg.
Langs de ene kant is het logisch dat sommige kinderen/jongeren speciale zorgen nodig hebben en onmogelijk op dat moment in een gezin kunnen reilen en zeilen. Langs de andere kant vind ik het erg dat ze het begrip "thuis", een échte thuis met een moeder-/vaderfiguur niet kennen...
Het is wel positief dat de jongeren die vandaag de dag in de gesloten jeugdzorg zitten, hier minder lang verblijven dan pakweg drie jaar geleden.