Het financiële hulppakket van de Europese Unie en het IMF aan Ierland wordt internationaal positief onthaald, maar in eigen land krijgt de Ierse regering de volle laag voor de "capitulatie" van het land. Overigens zal ook België bijdragen aan het reddingsplan.

Na het uiteenspatten van de vastgoedzeepbel is Ierland in zware financiële problemen terechtgekomen. De regering moest ingrijpen om de banken van het faillissement te redden en heeft daardoor een enorme schuld opgebouwd. Het tekort op de begroting zal dit jaar meer dan 30 procent bedragen. De internationale financiële markten en de beurzen raakten nerveus en vanuit Europa groeide de vrees dat de crisis de hele eurozone zou aantasten.

De Europese Unie en het IMF boden Ierland daarom financiële hulp aan en ondanks de weigerachtige houding van de Ierse regering heeft die gisteren dan toch dat hulppakket aanvaard. Het zou gaan om 80 tot 90 miljard euro die het land moeten helpen de banksector te hervormen en de crisis door te komen. Ook Groot-Brittannië wil het land 8 miljard euro extra lenen.

Capitulatie

De beslissing van de regering om de hulp te aanvaarden, stuit op zware kritiek in de Ierse pers. "Na twee maanden van flagrante leugens, gaat de regering bedelen in Brussel. Het is het beleid van die regering dat tot het faillissement van het land leidde", schrijft de Irish Sun.

De Irish Daily Mail hekelt een "capitulatie zonder voorgaande" en stelt dat de regering een einde gemaakt heeft aan "90 jaar onafhankelijkheid" en de "witte vlag heeft gehesen".

De Irish Times roept op tot het ontslag van de regering en volgens de Irish Independent toont de aanwezigheid van de EU en het IMF het mislukken aan van het beheer van onze eigen zaken.

"Niet failliet"

De Ierse regering verdedigt het aanvaarden van de buitenlandse steun. "We zijn niet failliet", zei minister van Financiën Brian Lenihan (foto links) op de radio. "We stappen niet naar het IMF in een positie van faillissement. We gaan niet naar het IMF zonder reserves." De buitenlandse hulp wil hij alleen gebruiken als het echt niet anders meer kan.

Lenihan verzekerde ook dat de EU en het IMF de financiën van het land niet zullen controleren. "Het klopt dat we een jaarlijkse evaluatie aanvaard hebben" van het reddingsplan, maar "ik ben er zeker van dat de volgende begroting de onze zal zijn".

Die begroting zal woensdag worden voorgesteld door de regering en zal 14 miljard euro besparingen omvatten. Lenihan stelt ook een hervorming van de banken in het vooruitzicht. Die zullen kleiner moeten worden, samensmelten of verkocht worden. Alhoewel de details en voorwaarden voor het hulpplan nog geregeld moeten worden, reageren de financiële markten positief. De Europese beurzen gaan licht omhoog en ook de waarde van de euro ten opzichte van de dollar is gestegen. De Ierse langetermijnrente is gedaald tot ruim 7 procent.

België biedt een lening aan

Ook België draagt bij aan het reddingsplan voor Ierland. Dat heeft ontslagnemend minister van Financiën Didier Reynders (MR) gezegd. België is bereid om de Ieren ongeveer 1 miljard euro te lenen. Het is een lening waarop intrest moet worden betaald, preciseert Reynders, en ze zal ons land dus geld opbrengen.

"Naar het einde van het proces gaan we naar een terugbetaling. Er is dus geen verlies voor de Belgische belastingbetaler, integendeel", zegt Reynders.

Bron: http://www.deredactie.be/cm/vrtnieu...Ierland_maandag

Mijn motivatie:
Ik vind dit nieuws omdat dit ons 'onrechtstreeks' ook wel aangaat. Het is al voor de tweede keer in een jaar tijd dat een Europees land (met zware begrotingsproblemen) hulp aanvraagt aan het IMF en het EU-noodfonds. Als ik mij niet vergis, heeft België een dringende nood aan besparingen van zo'n 25 miljard euro. Men heeft de angst dat sinds de Griekse crisis de eerste steen van de domino's gevallen is. Ik heb schrik dat ook ons land (als er niet snel iets gedaan wordt) ten prooi valt en in zeer slechte papieren komt. Ik vind het dan ook 'moeilijk' dat ons land meebetaalt, terwijl we het zelf ook niet gemakkelijk hebben. Ook denk ik dat het in een heel aantal Europese landen een bittere pil om slikken wordt, maar besparingen hangen ons nu eenmaal boven het hoofd als wij, onze kinderen, kleinkinderen, ... het nog steeds even goed willen hebben als wij nu al jaren gehad hebben.

Eigen schuld, dikke bult


De Ieren krijgen volgens nu vooral de rekening gepresenteerd van hun eigen wanbeleid, maar de crisis heeft ook te maken met constructiefouten aan het eurohuis.


'Een belangrijke tekortkoming van het eurosysteem betreft het gebrek aan centralisatie van de supervisie van het banksysteem. Bij verdere integratie van het bankwezen binnen de eurozone zal het huidige systeem van supervisie en controle vanwege de regelgevende autoriteiten het moeilijk maken om financiële crisissen te vermijden en te managen. Men kan enkel verhopen dat de noodzakelijke institutionele veranderingen zich doorzetten vooraleer de volgende financiële crisis komt aanrollen', zo schreef Paul De Grauwe, hoogleraar economie aan de KU Leuven, in 2003 in de vijfde editie van zijn boek Economics of Monetary Union.

Voorwaar profetische woorden want de Ierse crisis die dezer dagen het eurosysteem voor de tweede keer in zes maanden tijd op zijn grondvesten doet daveren, is op de eerste (en ook op de tweede en derde) plaats een bankencrisis. Dit in schril contrast met de Griekse crisis die van bij de aanvang samenhing met budgettaire excessen. In Ierland leidde een diepe bankencrisis tot budgettaire ontreddering. De vaak gehoorde jeremiade van de Ieren dat zij het slachtoffer zijn van de internationale financiële crisis is grotendeels onzin. Ierland bevindt zich nu in een erg hachelijke situatie als gevolg van eigen falen op zowel regelgevend als, jawel, budgettair vlak. Ook de structurele tekortkomingen eigen aan het euroregime droegen bij tot de Ierse eurocrisis.

Het Ierse bankwezen kende in de jaren voor 2008 een expansie vergelijkbaar met wat er in IJsland gebeurde. Buitenissige kredietcreatie greep in beide gevallen plaats op basis van schulden, aangegaan bij buitenlandse financiële instellingen (inclusief hefboomfondsen e.d.) op korte termijn. De Ierse banken verdrievoudigden tussen 2002 en 2007 hun globale kredietverlening tot een bedrag van 365 miljard euro, het dubbele van het toenmalige bruto binnenlands product (bbp) van Ierland. Tachtig procent van de kredietaanwas bestond uit vastgoedleningen. Een bezorgde John Hurley, de toenmalige gouverneur van de Ierse centrale bank, begon vanaf 2002 inspecteurs naar de banken te sturen om de kwaliteit van hun leningsportefeuilles te analyseren, maar dat haalde dus manifest niets uit.

In het geval van Ierland leidde deze kredietexplosie tot een reuzenzeepbel in de vastgoedsector. In het decennium tussen 1998 en 2007 stegen de reële (dit is voor inflatie gezuiverde) gemiddelde huizenprijzen in Ierland met 158%, veruit het hoogste percentage van de 19 geïndustrialiseerde landen waarover de Oeso terzake cijfers publiceert. Zeepbellen spatten altijd en overal uit elkaar. Zo ook in Ierland waar in de loop van 2007 de prijzen van de huizen begonnen af te kalven. De kwaliteit van de ontleningsportfeuilles van de Ierse banken zakte door de vloer. De buitenlandse financiering van de banken stokte en de overheid nam het op zich om die schulden te garanderen.

De gevolgen van die massale bancaire ineenstorting zijn ondertussen voldoende bekend. De economie kromp in 2008 met 3 procent, in 2009 met 7 procent en voor dit jaar mag opnieuw in ieder geval een flink negatief cijfer verwacht worden. De werkloosheid ging van 4,6 procent eind 2007 naar 14 procent nu. Het begrotingstekort escaleerde naar een hallucinante 30 procent van het bbp voor dit jaar. De overheidsschuld, eind 2007 nog 28 procent van het bbp (op Luxemburg na veruit het laagste percentage in de eurozone), zal eind dit jaar uitkomen op 80 tot 90 procent.


Begrotingsbeleid

Dat de controle op de ontwikkeling van het Ierse banksysteem op een uiterst spectaculaire wijze de mist in ging, staat niet ter discussie. Maar het falen van de Ierse overheden situeert zich ook op het budgettaire vlak en dit op twee niveaus. Ten eerste goot de Ierse overheid in de beginjaren van de 21ste eeuw voortdurend bijkomend olie op het vuur van de vastgoedzeepbel via een hele plejade van stimuleringsmaatregelen voor investeringen in vastgoed. Ten tweede verbergen de budgettaire evenwichten en zelfs surplussen het feit dat de overheidsuitgaven tussen 2000 en 2007 met ruim 5 procentpunt van het bbp toenamen. Aan de basis van deze stijging lag vooral een forse toename van zowel het aantal ambtenaren als van hun verloning. De belastinginkomsten namen ook toe maar dat hing voor een groot stuk samen met de extreme vastgoedboom. Deze inkomsten smolten als sneeuw voor de zon zodra de vastgoedzeepbel uiteenspatte, terwijl de uitgaven bleven.

Krijgen de Ieren dus vandaag in grote mate de rekening gepresenteerd van het eigen wanbeleid dan kan er toch niet voorbijgegaan worden aan het feit dat de huidige eurocrisis ook veel te maken heeft met de structurele constructiefouten aan het eurohuis. Centraal daarbij staat het gegeven dat een monetaire unie per definitie een eenvormig monetair beleid oplegt en geen onderlinge de- of revaluaties van de individuele wisselkoersen meer toelaat. Economen verbonden aan de National Irish University becijferden dat de ECB-basisrentevoet gedurende de jaren voor 2008 gemiddeld … 6 procentpunt lager was dan wat de Ierse gegevenheden inzake inflatie, groei en financiële stabiliteit vereisten.

Opdat het gegeven van een eenvormig monetair beleid niet tot ernstige onevenwichten zou leiden, moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn. De voornaamste daarvan zijn het bestaan van een politieke unie (of toch minstens een sluitend mechanisme om de nodige budgettaire discipline af te dwingen), het bestaan van ruime prijs- en loonflexibiliteit, voldoende arbeidsmarktmobiliteit en, zoals het openingscitaat van Paul De Grauwe reeds aanreikte, voldoende coördinatie en afstemming inzake controle op het bankwezen. Politici veegden deze argumenten van de economen steeds van tafel. Wat er nu allemaal aan plannen circuleert, zal de tekortkomingen van het eurosysteem niet wegnemen. En dus zullen er nieuwe eurocrisissen blijven komen. De overlevingsstrijd waar president Van Rompuy het over had, dreigt permanent te worden.

Johan Van Overtveldt, hoofdredacteur van het financieel-economisch blad Trends


DS, 22-11-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB