EU-invloed inzake mensenrechten taant


BRUSSEL - Binnen de VN daalt de steun van andere landen voor de EU-standpunten inzake mensenrechten.


De lidstaten van de Europese Unie houden alleen al in New York, waar het hoofdkwartier van de VN is gevestigd, duizend bijeenkomsten per jaar om de posities op elkaar af te stemmen en gemeenschappelijke standpunten in te nemen. Dat laatste lukt steeds vaker. En toch krijgt de EU het steeds moeilijker om de regels van het spel te bepalen binnen de VN-instellingen.

Dat zegt de European Council on Foreign Relations in een rapport op basis van concrete tellingen bij stemmingen binnen de VN. China en Rusland, die sterk de nadruk leggen op de soevereiniteit van landen en niet happig zijn op pottenkijkers, halen daarentegen steeds vaker hun slag thuis.

Tijdens de zitting van de Algemene Vergadering van de VN in 1997-1998 steunden andere leden in 72 procent van de gevallen de standpunten van de EU; tien jaar later was dat nog maar 55 procent, al verliep die sessie nog een stuk beter voor de EU dan de 48 procent van het jaar voordien.

Sinds het einde van de jaren negentig heeft de Europese Unie de steun verloren van 41 landen die tot dan toe gewoonlijk de EU-posities inzake mensenrechten volgden. Bij stemmingen over Wit-Rusland en Iran kon de EU nog slechts op de steun van een tachtigtal landen rekenen.

Van de landen die overwegend een moslimbevolking hebben, stemt er nog maar een drietal mee met de EU: Bosnië, Turkije en Afghanistan. 'Dit weerspiegelt niet alleen geschillen over het Midden-Oosten, maar een fundamentele clash over culturele en religieuze waarden', aldus de onderzoekers in het rapport. Ook bij de Afrikaanse landen taant de invloed van de EU.

De slinger gaat de jongste jaren steeds duidelijker de richting uit van China en Rusland, twee permanente leden van de VN-Veiligheidsraad.

Binnen de Mensenrechtenraad van de VN in Genève, die er na jarenlange onderhandelingen in 2006 met Europese steun kwam, heeft de EU het nog moeilijker om de agenda te bepalen. En ook binnen de VN-Veiligheidsraad is diezelfde trend merkbaar.

De European Council on Foreign Relations ziet twee grote oorzaken van die tanende invloed. De EU-landen spelen hun macht te weinig uit, in tegenstelling tot China en Rusland. En ze steken zoveel tijd in onderlinge vergaderingen (getuige de duizend bijeenkomsten in New York) dat er minder tijd overblijft voor het overtuigen van de andere VN-lidstaten. De EU krijgt ook steeds vaker het verwijt dat ze 'dubbele standaarden' gebruikt: de lidstaten sluiten hun buitengrenzen steeds meer af voor migranten en weigeren soms om duidelijke kritiek uit te oefenen op het optreden van de VS.

De EU moet dringend proberen het initiatief bij de VN opnieuw in handen te nemen, stelt de organisatie. Anders zal ze niet kunnen blijven volhouden dat ze wereldwijd invloed uitoefent in de strijd voor de mensenrechten. (bar)

www.ecfr.eu


DS, 18-09-2008 (bar)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB