Zo erg als bij de neerlandistiek, waar opleidingen moeten sluiten door een gebrek aan studenten, is het met de wiskunde nog niet gesteld. Maar storm loopt het in Vlaanderen niet bepaald voor een master in de wiskunde: elk jaar studeren er slechts zo’n honderd studenten af aan onze universiteiten.

‘Terwijl er een schreeuwende nood bestaat aan gediplomeerde wiskundigen’, zegt Ann Dooms (40), professor digitale wiskunde aan de VUB. ‘Onder de motorkap van onze maatschappij zit o-ve-ral wiskunde. De weersverwachting opstellen, online betalingen beveiligen, de loop van een epidemie voorspellen: daar komt allemaal wiskunde bij kijken. Alleen beseffen we dat niet. Wiskunde heeft de reputatie lastig te zijn en weinig beroepsuitwegen te bieden. Ten onrechte.’

‘De meeste afgestudeerden vinden meteen een baan in het bedrijfsleven’, zegt Giovanni Samaey (40), professor wiskundige ingenieurstechnieken aan de KU Leuven. ‘Banken, verzekeringsmaatschappijen, softwareontwikkelaars, databedrijven: de vraag naar academisch geschoolde wiskundigen is bijzonder groot.’

Knelpuntberoep

Het resultaat van die grote vraag uit het bedrijfsleven is schaarste in het onderwijs – ooit een voorname afzetmarkt van *afgestudeerde wiskundigen. ‘De echte *wiskundeleraar sterft uit’, zegt Samaey. Elk jaar stoppen zo’n 400 wiskundeleerkrachten in Vlaanderen met lesgeven – in de meeste *gevallen omdat ze met pensioen gaan. *Vervangers zijn amper te vinden – van de honderd jaarlijkse uitstromers kiezen er hooguit twintig voor het onderwijs. ‘Wiskundeleraar is een knelpuntberoep geworden’, zegt ook Dooms.

In de derde graad van het middelbaar onderwijs, waar het vak in principe door masters in de wiskunde of door burgerlijk ingenieurs gegeven moet worden, staan nu vaak regenten, biologen of leraren LO voor de klas. Als die trend doorzet, zal binnenkort nog maar een op de zes wiskunde*leraars zelf wiskunde hebben gestudeerd. ‘Terwijl alleen zíj leerlingen kunnen vertellen wat het inhoudt om wiskunde te studeren aan de universiteit. De interesse voor een academische wiskunde-opleiding moet door hen worden gewekt’, zegt Dooms.

Voor haar was het feit dat ze na een studie wiskunde ‘nog alle kanten op zou kunnen’ twintig jaar geleden dé reden om voor de opleiding te kiezen. ‘Ik wilde als achttienjarige nog geen beroepskeuze moeten maken. Maar studenten redeneren zo niet meer, en hun ouders ook niet. Tegelijkertijd worden de beroepskansen van een wiskundediploma door alle partijen schromelijk onderschat. Ook door werkgevers.’

‘Terwijl een studie wiskunde juist hoge kansen biedt op werk, en niet langer alleen als leerkracht wiskunde’, zegt Samaey.

Om nut en noodzaak van de wiskunde aan te tonen en het imago van een wiskundestudie te pimpen, hebben Dooms en *Samaey hun schouders gezet onder de oprichting van een wiskundeplatform. Vanaf vandaag, op Pi-dag (zie inzet), bundelt dat alle wiskundige initiatieven in Vlaanderen, in de hoop dat hetzelfde zal gebeuren als in Nederland. Daar bestaat een gelijkaardig platform al tien jaar en is het aantal inschrijvingen voor een studie wiskunde inmiddels vervijfvoudigd.

‘Niet iedereen hoeft wiskunde te gaan studeren in het hoger onderwijs’, zegt *Samaey. ‘Maar wie dat doet, moet het op basis van de juiste argumenten doen. Wiskunde is nuttig, algemeen vormend en ook nog eens verdraaid mooi. Die boodschap willen we verspreiden met ons wiskundeplatform, dat overigens de steun geniet van alle Vlaamse universiteitsrectoren en van de hoofden van de voornaamste onderwijskoepels.’

Samaey zou in Vlaanderen ook graag plaats ingeruimd zien voor wat hij recreatieve wiskunde noemt: vakantiekampen, avondopleidingen, ‘zoals je er ook hebt voor talen of psychologie’. In Nederland bestaat het, in Vlaanderen niet. ‘Maar helaas: ook daarvoor heb je voldoende goed opgeleide wiskundigen nodig. En we vissen nu al in zo’n kleine vijver.’

http://www.standaard.be/cnt/dmf20190313_04253492
Datum: 14/03/2019