Het blijft moeilijk te verhinderen dat gevangenen een uitkering blijven krijgen. Dat komt omdat er nog altijd geen automatische gegevensuitwisseling is tussen de gevangenissen en de uitkeringsinstellingen, zoals de RVA.

In april vorig jaar raakte bekend dat 21 gedetineerden die waren veroordeeld voor terrorisme toch nog een werkloosheidsuitkering trokken. Toen dat uitlekte, beloofde minister van Werk Kris Peeters (CD&V) de wantoestand ‘zo snel mogelijk’ op te lossen. Hij zou samen met minister van Justitie Koen Geens (CD&V) een automatische uitwisseling van gegevens organiseren tussen het gevangeniswezen en alle diensten die sociale uitkeringen betalen, zoals werkloosheidsuitkeringen, pensioenen, leeflonen, kinderbijslagen en ziekte-uitkeringen.

Maar bijna een jaar later is die automatische gegevensuitwisseling er nog altijd niet. Het gevangeniswezen kan alleen aan een gedetineerde vragen of hij soms uitkeringen ontvangt. Als hij daarover liegt, kan de gevangenis niet onderzoeken wat zijn echte sociale toestand is. Ze kan de informatie enkel schriftelijk doorspelen aan de sociale instelling. Dat is vooral een probleem voor de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Want het is goed mogelijk dat een flink deel van de tienduizend gedetineerden in ons land een werkloosheidsuitkering krijgt.

De RVA mag Justitie ook zelf vragen stellen over steuntrekkers. Maar zo loopt de RVA achter de feiten aan. Zonder systematische en gecentraliseerde informatie over wie allemaal in de gevangenissen zit of ze verlaat, moeten de RVA-kantoren geval per geval natrekken of iemand in de cel zit. Als een RVA-kantoor in het dossier van een steuntrekker leest dat die in al in de gevangenis vertoefd heeft, vraagt de RVA telkens aan het gevangeniswezen of die persoon soms nog in de gevangenis zit. Maar zo haalt men er alleen de ‘recidivisten’ uit, wat allesbehalve sluitend is.
Enkelband

Die aanpak is ook enorm omslachtig. Zelfs als een RVA-kantoor op deze manier toevallig op een gedetineerde botst die een uitkering krijgt, moet het eerst nog zijn precieze gevangenisregime uitvlooien. Zo kan het zijn dat iemand die een elektronische enkelband draagt toch ‘beschikbaar is voor de arbeidsmarkt’ en dus wel degelijk een werkloosheidsuitkering mag krijgen.

Het is al helemaal onbegonnen werk om na te gaan welke gevangenen in het verleden onrechtmatig uitkeringen hebben gekregen. Zonder automatische gegevensuitwisseling is het onmogelijk al die onterecht ontvangen uitkeringen terug te vorderen. Nochtans is het zeer waarschijnlijk dat gevangenen vroeger gedurende lange periodes ongemerkt uitkeringen hebben gekregen.

Volgens Isabelle Leroy, de woordvoerster van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, is het wachten op Justitie om de automatische uitwisseling van gegevens mogelijk te maken. ‘De Kamer zou weldra een wetsvoorstel goedkeuren dat een juridisch kader schept voor een databank met alle gedetineerden. In afwachting hebben we samen met Justitie al een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en alle behoeften in kaart gebracht.’

Minister van Justitie Geens bevestigt dat een oplossing in de maak is. In november hebben parlementsleden van CD&V en de MR het bewuste wetsvoorstel ingediend om alle informatie over de gedetineerden in één grote databank, Sidis Suite, in te voeren en die in orde te brengen met de privacywet.

Het wetsvoorstel regelt niet alleen hoe de uitkeringsinstellingen toegang krijgen tot die grote gevangenendatabank. Het doet dat ook voor de Dienst Vreemdelingenzaken, de Staatsveiligheid, magistraten, gerechtsdeurwaarders en de gemeentebesturen.
Privacy

Zowel de Raad van State als de Privacycommissie heeft zopas een advies uitgebracht over het wetsvoorstel. De Privacycommissie heeft nog opmerkingen bij de teksten, maar bracht een gunstig advies uit.

De wetswijziging en het bijbehorende koninklijk besluit zouden voor de zomer een feit kunnen zijn. Maar dan moeten ook de computerprogramma’s klaar zijn. Niemand wil zich vastpinnen op een concrete datum waarop het systeem operationeel zal zijn.

Bron: De Tijd

Eigen mening: Ik vind het niet normaal dat de gewone burgers geen recht op een werkloosheidsuitkering krijgen terwijl gedetineerden en terroristen dit wel krijgen. Zo is er een vriend van me die hiertoe behoort, dit in schril contrast met misdadigers die geen werkloosheidsuitkering zouden mogen verdienen. Dat er na één jaar nog altijd geen concrete oplossing op tafel ligt begrijp ik niet. Koen Geens moet maar eens zijn werk fatsoenlijk doen en dit euvel de wereld uit helpen. Dat het hier gaat om 21 gedetineerden die in de gevangenis zitten wegens terrorisme maakt deze zaak er niet beter op. Is het om de lakse houding van de politici of willen ze hier geen tijd aan spenderen? Ik laat het antwoord in het midden.