Drie ouders, één baby: ivf-techniek haalt het beste uit twee eicellen

Proefbuisbaby's met de genen van drie ouders: als alles volgens plan verloopt bij de Britten, zijn ze volgend jaar een feit. De ivf-techniek, die het beste uit twee eicellen haalt, moet het mogelijk maken om erfelijke ziektes te voorkomen.


Of de techniek veilig is bij de mens, komen we enkel te weten als we het uittesten
Andy Greenfield, voorzitter Brits wetenschappelijk panel
Van een uit de kluiten gewassen baby was tot nog toe geen sprake, maar daar kan binnenkort verandering in komen. De Britten lijken alleszins gewonnen voor het idee van baby's met één vader en twee 'moeders'. Een recente navraag bij de bevolking draaide positief uit. Krijgen de Britse parlementsleden het wetsvoorstel in april volgend jaar op hun bord, dan hopen de wetenschappers zelf om de techniek binnen twee jaar te kunnen aanbieden. Wat lange tijd sciencefiction leek, komt zo opnieuw een stap dichter bij de realiteit.

De bedoeling van de nieuwe ivf-methode is erfelijke ziektes uit te roeien die van moeder op kind overgaan. Wereldwijd zouden die 1 op 6.500 baby's treffen. Het gaat daarbij over spieraandoeningen, hartkwalen, orgaanfalen, blind- of doofheid. Terwijl de wetenschap voor de huidige patiënten niks kan verhelpen, kan dat voor hun nageslacht wel. Hoe dat in zijn werk gaat? Klinkt eenvoudig: door het beste uit twee eicellen te halen.

Designerbaby's
In grote lijnen komt het hierop neer: het kern-DNA van de moeder blijft behouden, maar het mitochondriaal DNA errond - dat bij de mama in kwestie beschadigd is - komt van een donorvrouw. Die mitochondriën kun je het best zien als de energiemotortjes van een cel, stellen wetenschappers. Werkt die brandstofcentrale niet zoals het hoort, dan krijgt de cel te weinig energie. Daardoor dreigt het risico op verlamming of hartziekte. Door de goede mitochondriën van een donor te gebruiken, ruim je dat defect van de baan. Goed om weten: erfelijke ziektes van vader op kind zijn hier niet aan de orde. Want terwijl eicellen krioelen van de mitochondriën, tellen zaadcellen er nauwelijks.

De knappe strategie roept evenwel vragen op. Zo werpen tegenstanders op dat de Britse wetenschappers zich op een "hellend vlak begeven, met het risico af te glijden naar designerbaby's".

"Over vijftien jaar, als we middenin de markt van designerbaby's zitten, zullen we hierop terugblikken als het moment waarop een cruciale ethische grens is overschreden", meent David King, hoofd van de waakhond Human Genetics Alert.

Dat het ethische debat opflakkert, is alleen maar een goede zaak, vindt fertiliteitsexperte Petra De Sutter, verbonden aan het UZ Gent. Toch moeten we niet meteen vrezen voor designerbaby's, sust ze. "Belangrijk om weten is dat deze techniek niet aan het kern-DNA van de moeder raakt. Zij is nog altijd bepalend voor de lengte, het gewicht en het uiterlijk van het kind. De genen van de donorvrouw hebben geen enkele invloed op de kleur van ogen of haar. Laat dit duidelijk zijn: deze methode is niet bedoeld om je kind blauwe ogen te geven of zijn intelligentie te vergroten."

Puur technisch zouden onze vruchtbaarheidscentra de nieuwe strategie ook kunnen toepassen. Een kern uit een cel halen is niet zo'n huzarenwerk, klinkt het. Toch staat ons land niet mee aan de wieg van de nieuwe proefbuisbaby's. "Het is niet zo dat de Britten ons hiermee de loef afsteken", vertelt De Sutter. "Alle fertiliteitscentra maken hun eigen keuzes, in functie van de noden. Koppels met dit probleem zijn al zeldzaam. Wij zouden ze in dit geval helpen met embryoselectie, waarbij je enkel een bevruchte eicel terugplaatst die niet aangetast is. Dat blijft een mooi alternatief."

Geen glad ijs
Toch sluiten fertiliteitsexperts niet uit dat de Britse methode over het Kanaal komt waaien. Al blijft het eerst de kat uit de boom kijken. "Dat je een eicel zo manipuleert kan gevolgen hebben waar we nu geen flauw idee van hebben", stelt De Sutter. "Misschien eindigen veel van die zwangerschappen in een miskraam. Of lopen baby's toch bepaalde afwijkingen op. Want hoe gaan de onderzoekers aantonen dat de procedure bij de mens op een veilige manier gebeurt?"

De Britse wetenschappers maken zich sterk dat ze zich niet zomaar op glas ijs begeven. "Voorlopig wijst niets erop dat dit onveilig is", meent Andy Greenfield, voorzitter van het wetenschappelijk panel. "Maar is de techniek voor de volle honderd procent veilig bij de mens? Dat zullen we alleen maar te weten komen als we het uittesten."

Datum: 24/07/2014

Bron: http://www.demorgen.be/dm/nl/993/Ge...-eicellen.dhtml

Mening:

Ik vind het moeilijk om deze nieuwe ontdekking te beoordelen. Langs de ene kant vind ik het een heel goede zaak dat erfelijke ziektes die de moeder aan het kind kan doorgeven kunnen worden vermeden met deze nieuwe techniek. Er verandert niets aan het DNA van de baby, enkel de mogelijke ziektes worden verwijderd. Dit lijkt dus echt een hele goede ontdekking, tenminste als je niet gaat nadenken over de gevolgen die dit voor de toekomst zou kunnen hebben. Zoals in het artikel al wordt aangehaald zou dit ook wel eens een stap vooruit kunnen betekenen in het designen van baby's. Hier wordt wel gezegd dat het DNA niet wordt gewijzigd, maar hierbij wordt wel getest of het mogelijk is om zonder problemen eicellen te manipuleren. Wanneer dit succes heeft, zullen ze waarschijnlijk nog wel extra dingen gaan proberen te veranderen. Ik schat die kans toch wel redelijk groot.
Het feit dat men niet weet wat het gaat geven wanneer ze het uittesten bij mensen zou mij er niet per se van weerhouden om deze techniek te proberen. Bij iets nieuws weet je natuurlijk nooit zeker of het bij mensen het gewenste effect gaat hebben. Ooit moet je het risico wel eens nemen. Oké, het kan zijn dat het eerste kind bij wie dit gebeurt ook gezondheidsproblemen heeft of dat de vrouw in kwestie een miskraam heeft, maar als ze dit niet zouden gedaan hebben zou de baby waarschijnlijk ook niet zo gezond geweest zijn.