Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek wil onderzoekers minder lang in het ongewisse laten

Het Vlaams Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) start een nieuwe selectieprocedure. Zo krijgen wetenschappers sneller te horen of ze subsidies krijgen voor hun onderzoeksproject. "We mogen het enthousiasme van jonge onderzoekers niet verloren laten gaan."

Maanden stoppen ze bloed, zweet en tranen in hun aanvraag voor een subsidie. Om dan het deksel op de neus te krijgen. Zelfs met topreviews van professoren en internationale experten krijgen Vlaamse onderzoekers steeds minder overheidsgeld los voor hun projecten.
"Een probleem dat nooit helemaal opgelost kan worden", zegt Koenraad Debackere, hoogleraar bedrijfswetenschappen en gedelegeerd bestuurder van KU Leuven Research & Development. "De vraag uit de wetenschappelijke wereld zal altijd hoger liggen dan het aanbod. Maar het slagingspercentage in Vlaanderen is wel opmerkelijk gedaald. We zitten op 15 procent, terwijl de internationale regels een minimaal percentage van 25 à 30 procent voorschrijven."

Doorploeteren in de hoop op een kruimel: de Vlaamse onderzoekers zijn het beu. In een open brief aan de Vlaamse regering trekken vijf topwetenschappers aan de alarmbel omdat het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) met een structureel gebrek aan middelen kampt. "Als er niet dringend actie wordt ondernomen, dreigt Vlaanderen hopeloos achterop te geraken met een verschraling van ons kennispotentieel als gevolg", waarschuwen ze. De brief werd door meer dan 600 collega's ondertekend.

De oproep krijgt gehoor bij de Vlaamse regering. Volgend jaar pompt ze 182,5 miljoen euro extra in Onderzoek en Ontwikkeling (O&O), waarvan een deel naar het FWO gaat. Het O&O-budget komt daarmee op 1,58 miljard euro. Daarnaast zet de regering 100 miljoen euro opzij voor investeringen, zoals in nieuwe labo's. "Als de vrees voor een verschraling bestaat, dan hebben de wetenschappers een goede partner in deze regering", verklaart minister Philippe Muyters (N-VA).

Maar daarmee is de lijdensweg niet afgelopen. "Dit is een verbetering, maar niet van die aard dat ik de verwachtingen ga kunnen inlossen", zegt Willy Verstraete, de voorzitter van het FWO. "De realiteit is dat er gewoon heel veel onderzoekers zijn. Onze middelen nemen toe, maar de aanvragen ook. Allemaal jonge, creatieve mensen die worden aangemaand om ambitieus te zijn. Daar kun je moeilijk tegen zijn. Alleen moeten we opletten voor een implosie."

Daarom buigt het FWO zich over een nieuwe selectieprocedure. Die moet de selectie sneller laten verlopen, zodat wetenschappers minder lang in het ongewisse blijven over hun subsidieaanvraag. "Eind deze maand zitten we samen met universiteiten en onderzoeksinstellingen. Samen gaan we het evaluatieproces hertekenen, zodat de wachtperiode wordt ingekort", legt Verstraete uit.

Legertje specialisten
Concreet werkt het systeem met twee selecties. In een voorselectie wordt het kaf van het koren gescheiden. De rest gaat naar de tweede selectieronde waarbij een legertje specialisten het project meer diepgaand onder de loep neemt.
"We moeten zorgen dat het enthousiasme van onze jonge onderzoekers niet verloren gaat", zegt Verstraete. "Vlaanderen telt vandaag meer onderzoeksinstellingen dan ooit. We trekken veel buitenlandse onderzoekers aan en er worden veel doctoraten behaald. Als we daar verstandig mee omgaan is dat een enorme verrijking voor Vlaanderen."

Bron: Ann, D.B. (sd). Meer geld en snellere selectie voor wetenschappers. Opgehaald van De Morgen: http://www.demorgen.be/wetenschap/m...ppers-b01f0956/

Mening:

Onderzoekers zijn vaak maanden met een bepaald onderzoek intensief bezig en net wanneer een doorbraak in het onderzoek reëel wordt, krijgen ze een "njet !" van de overheid te horen. Vlaamse onderzoekers krijgen immers steeds minder subsidies 'losgeweekt' bij de overheid voor hun wetenschappelijke projecten. Ik ben blij dat de overheid, weliswaar pas na een open brief te hebben ontvangen met 600 handtekeningen van FWO-medewerkers, eindelijk gehoor geeft aan de noodroep van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. Op deze manier vermijden we (hopelijk) dat Vlaanderen achterop zal 'hinken' in vergelijking met andere landen betreffende wetenschappelijk onderzoek.

Niettemin begrijp ik dat de Vlaams Regering niet alle onderzoekers van dienst kan zijn in de vorm van subsidies. De vraag van onderzoekers is namelijk groter dan het aanbod. Jonge onderzoekers zijn ambitieus, maar soms ook té ambitieus waardoor ze maandenlang wetenschappelijk onderzoek 'in rook zien opgaan' omwille van het feit dat ze niet de nodige subsidies krijgen. Vele Vlaamse onderzoekers zitten immers in de 'wachtkamer' van de Vlaamse Overheid op de nodige subsidies te wachten, maar slechts een paar mogen effectief binnengaan. Daarom stemt me het tevreden dat het FWO zelf actie onderneemt om dit probleem op te lossen. Een selectieprocedure, bestaande uit twee selecties, moet er namelijk voor zorgen dat de onderzoekers sneller duidelijkheid krijgen met betrekking tot de uitkering van subsidies.