Afzegging Obama moet signaal zijn


Herman Van Rompuy zal nog een tijd moeten wachten voor hij aan tafel zit met de Amerikaanse president Barack Obama. Nog voor het nieuws officieel was, moesten ze in Brussel via de Amerikaanse kranten vernemen dat Obama eind mei niet naar Spanje komt voor de topontmoeting VS-EU.


Al die moeite voor niets: er was al heel veel water naar de zee gestroomd voor er op Europees niveau een compromis gevonden was over het protocol: Zapatero, de premier van Spanje, zou als roterend EU-voorzitter Obama de hand drukken, maar tijdens het diner zou Van Rompuy als voorzitter van de Europese Raad recht tegenover hem zitten. Soft diplomacy van de bovenste plank, dus. Maar compleet overbodig. Zonde van al die uren vergaderen.

Natuurlijk komt Obama niet naar Madrid, omdat hij in eigen land andere katten te geselen heeft: na de nederlaag van de Democraten voor de vrijgekomen senaatszetel in Massachusetts is het alle hens aan dek. Niet alleen de verkiezingen voor het Congres dit najaar, maar ook het presidentschap zelf zijn in het geding. De nieuwe prioriteit wordt samengevat in drie woorden: jobs, jobs, jobs. Rustige vastheid is niet aan Obama besteed.

Toch is het ondenkbaar dat Obama, zelfs in deze omstandigheden, een topontmoeting met China afgezegd zou hebben. Of met India of Brazilië.

Waarom zou de Amerikaanse president in mei ook het vliegtuig richting Madrid genomen hebben? Zou hij iets vernomen hebben dat hij nog niet wist? Had Van Rompuy – of Zapatero, of Commissievoorzitter Barroso – hem iets hebben kunnen vertellen over een gemeenschappelijk economisch beleid van de EU om de fragiele relance te versterken? Over de Europese houding tegenover de nieuwe Chinese ‘zelfverzekerde agressiviteit', waar ook Washington meer en meer mee af te rekenen krijgt?

Neen dus. Bronnen in Brussel vermoeden dat Obama niet naar Spanje komt omdat het in Washington nog niet duidelijk is wie nu wat te zeggen heeft in de nieuwe Lissabon-structuur.

De afzegging zou een alarm moeten doen afgaan in Brussel. In deze snel veranderende, post-Amerikaanse wereld dreigt de EU steeds vaker naar de zijlijn verwezen te worden. Obama's afzegging voor Madrid staat niet alleen: op de klimaattop liet hij de ambitieuze Europeanen al in de gang staan, terwijl hij samen met China, Brazilië en India een afgietsel van een akkoord in elkaar bokste. Om in Formule 1-termen te spreken: terwijl Europa in de pits blijft sleutelen aan de afstelling van de motor, rijden op het circuit de Chinese, Indiase en Braziliaanse bolides steeds snellere rondjes.

Alleen als Europa met één stem gaat spreken, zal het ernstig genomen worden. Anders dreigt op termijn de irrelevantie.


DS, 03-02-2010 (Bart Beirlant)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Ik vraag me af of dit niet in het voordeel zou spelen van de Amerikaanse president... Waarom zou hij inderdaad vergaderen met de EU als China toch meer kansen biedt? De Europese Unie geeft misschien een indruk als "veel verschillende kleine dingetjes die samen iets groots proberen te vormen" en dat komt nogal chaotisch over.

Een president moet rekening houden met wat zijn kiezers willen en het zou me niets verbazen dat de kiezers het veel erger vinden dat Obama het laat afweten op onderhandelingen met een land als China dat een expansieve economie heeft, dan met de EU die ondertussen nog steeds ligt te ploeteren om orde in de chaos van zichzelf te scheppen.

Of zit ik verkeerd?

Mij verbaast het alleszins niet dat de Amerikaanse president geen zin heeft in een ontmoeting met de EU. Obama stelt duidelijk andere prioriteiten: het creëren van meer banen in de VS (wat een zeer moeilijke opgave betekent) en het behoeden van ‘zijn’ democratische partij voor een catastrofe in het Amerikaanse congres (minder democratische zetels in het congres= minder democratisch getinte wetsvoorstellen die worden goedgekeurd).

Laat ons hopen dat er bij de EU werkelijk een belletje gaat rinkelen. Er moet snel werk worden gemaakt van een structuur die internationaal als duidelijk, transparant wordt onthaald (in eerste instantie door de VS). Indien dit niet gebeurt zal Europa effectief meer en meer naar de zijlijn worden verwezen en geheel moeten toekijken en aanvaarden hoe de VS, China, Brazilië en India een internationaal beleid uitstippelen.