Vrede sluiten met klas bijna onmogelijk


Soms is het oorlog tussen klas en docent. Vrede sluiten is bijna onmogelijk. En straffen helpt niet, blijkt uit onderzoek van Tim Mainhard, die vrijdag aan de Universiteit Utrecht promoveerde.


1. Een docent is machteloos als het niet botert met de klas?

„De relatie tussen klas en docent blijft in de loop van het jaar redelijk stabiel. Als er al iets verandert, wordt het praktisch altijd slechter. Dat gebeurt vooral bij docenten die al een slechte band met de klas hebben, bijvoorbeeld omdat die het jaar ervoor al ruzie hadden. Sommige docenten vinden dat niet erg; als de kinderen maar wat leren. Maar is de band met een klas niet in orde, dan leren ze ook minder goed.”


2. Waarom heeft die docent zo weinig invloed op die relatie?

„Dat komt vermoedelijk doordat leerlingen al in de eerste les zien wat voor vlees ze in de kuip hebben. Alles wat je daarna doet leggen ze langs die lat. Doe je aardig terwijl ze een negatief beeld van je hebben, dan zeggen ze: ’Zo doet hij nu, maar eigenlijk is hij heel anders!’ Omgekeerd is het ook zo dat als ze je aardig vinden, je dat niet in één les kan verknallen. De beste remedie is dan ook om goed te beginnen.”


3. Wat moet een docent dan doen als hij voor het eerst de klas binnenkomt?

„Een goede docent is vanaf het begin onopvallend streng. Als je ziet dat er iets gebeurt dat je niet wil hebben, moet je er wel aandacht aan besteden, maar minimaal. Trek bijvoorbeeld je wenkbrauwen even op. Zo ziet een leerling dat je heus wel doorhebt dat hij iets doet zonder gelijk extreem te reageren. Sluit bij de groep aan en buig ze dan naar datgene wat jij wil."


4. Maar de docent moet in het begin toch flink de duimschroeven aandraaien?

„'Never smile before Christmas' (nooit lachen voor de Kerst), horen beginnende leraren vaak. Bedoeld wordt dat je tot Kerstmis streng moet zijn, en dat je daarna kunt ontspannen. Maar dat klopt niet helemaal. Want streng straffen helpt niet. Of ze doen sarcastisch tegen een leerling: 'Daar heb je hem ook weer'. Leraren doen dat nog wel eens omdat ze denken zo autoriteit of controle te winnen. Maar die controle is tijdelijk of het helpt helemaal niet; ook wordt je contact met de klas slechter, zodat je in de toekomst nog meer problemen krijgt.”


5. Wat moet er gebeuren als de klas echt niet meer in de hand te houden is?

„De enige die de band met de klas kan verbeteren is de leraar. Je kunt het beste proberen een nieuwe start te maken, bijvoorbeeld na een vakantie of iets dergelijks. Je moet dan vooral heel consequent zijn: niet zomaar uit je slof schieten, en de leerlingen positief benaderen. Maar beginnende leraren weten niet altijd hoe ze hun gedrag kunnen veranderen. Als het echt misgaat kun je daarom beter iemand anders voor de klas zetten. De docent kan dan bij een nieuwe klas een frisse start maken.”


© Trouw, 29-09-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB