Pesten

Lobke van Aar
Vaststellen dat je kind gepest wordt, is verschrikkelijk. Vaststellen dat de school daar weinig of niets tegen onderneemt, nog zoveel erger. Een moeder vertelt.

Rabia en Luc hebben hun kinderen vorige maand van school veranderd. Tweeëneenhalf jaar nadat de pesterijen tegen hun zoon Roman (8,5) begonnen. ‘Het was een heel grote stap voor ons’, zegt Rabia.

‘Maar nu we zien hoe de kinderen openbloeien, vragen we ons af waarom we zo lang hebben gewacht. Ik heb nu echt het gevoel dat ik hen tweeënhalfjaar onrecht heb aangedaan. Waar hebben we hen doorgejaagd? Welke sporen gaat dit nalaten? Mijn man en ik zijn praters, wij proberen problemen op te lossen door een gesprek aan te gaan. Wij wilden er niet van weglopen. Maar als de school niet wil praten, en als de andere kinderen alleen maar slaan, kan je met woorden niet winnen.’

Roman is van nature een vrolijk en open kind. In het eerste studiejaar begon hij te veranderen, zegt zijn moeder. ‘Hij sloot zich ineens af. We dachten dat de overgang van de kleuterschool naar het lagere hem zwaar viel, of de leerstof te moeilijk was. Maar snel kreeg hij thuis woede-uitbarstingen, en hij kwam ook geregeld met blauwe plekken thuis.'

Dochter Liese begon te klagen dat hij op de speelplaats voortdurend achter haar aanliep. We begrepen dat er iets anders aan de hand was, en ze hadden er allebei last van.’

Liese (10), de oudere zus van Roman, zegt: ‘Ze hadden het altijd op hem gemunt. Ze kwamen dan met een groepje op hem af, begonnen tegen hem te roepen, en duwden hem omver. Eén keer hebben ze hem tussen de vuilniscontainers opgesloten. Had ik de juf er toen niet bijgehaald, dan hadden ze hem in elkaar geslagen!’

Rabia en Luc zeiden tegen hun zoon dat hij altijd de toezichthoudende juf of de klasseleraar moest verwittigen als er weer zoiets gebeurde. Roman gehoorzaamde, maar er werd niet ingegrepen. Er was ook geen communicatie vanuit de school naar de ouders.

‘We moesten zelf ontdekken dat zijn jas en zijn kleren gescheurd waren. Op zeker moment heb ik tegen Roman gezegd: en nu ga je je verweren. Voor elke klap die je krijgt, wil ik dat je er een teruggeeft. Tja, toen werd hij elke dag zelf gestraft. Hij voelde zich daar ook heel slecht bij. Hij zei: mama, ik ben niet zo, ik wil niet worden zoals die andere kindjes.’

Een eerste gesprek met de klasseleerkracht bracht geen verandering teweeg. ‘De school doet elk jaar mee aan de Vlaamse week tegen pesten, maar wat betekent dat als ze de reële problemen niet aanpakken? Dan is zo’n week pure windowdressing.’

In het tweede studiejaar nam de vijandigheid van Romans medeleerlingen toe. Hij werd geslagen, geduwd, getrokken, geschopt. Liese herinnert zich goed die keer dat ze ’s?morgens op de speelplaats met haar tante stond te praten, en haar broer achter zich hoorde roepen.

‘Ik kijk om en zie dat hij een klap heeft gekregen met een metalen step! Wij er naartoe, en toen wilde die jongen, die nog altijd met die step stond te zwaaien, ook mij een mep geven. Mijn tante haalde er de directeur bij, maar die deed niks.’

Ondanks herhaalde klachten van Rabia, bleef de school wegkijken. ‘Daardoor ga je de schuld bij jezelf en bij je kind zoeken. Roman is niet dik en niet dun, hij is niet extra slim en niet dom, hij is niet donkergekleurd en niet te licht. Hij is een heel normaal kind, maar toch ga je twijfelen: scheelt er misschien iets? En ondertussen wordt het zelfbeeld van je kind helemaal kapotgeslagen. Dat is vreselijk om te zien.’

Er werden uiteindelijk toch gesprekken opgestart, op regelmatige basis, tussen directie, klassenleerkracht, zorgleerkracht en ouders. ‘Heel frustrerend was dat’, zegt Rabia. ‘Want ze wisten daar nooit wat er gebeurd was op de speelplaats. Roman weer geslagen? Door wie? Wanneer? Wij moesten het hen altijd zelf vertellen.’

‘Op zeker moment stond ik op de speelplaats met de leerkracht te praten, en naast ons vlogen drie leerlingen elkaar in de haren. Ik moest zelf vragen of daar niet tegen moest worden ingegrepen. Wat ik denk is dat ze, bij gebrek aan een beleid tegen geweld en pesten, er eigenlijk een beetje immuun voor zijn geworden. Uit angst om als een probleemschool bestempeld te worden, gaan ze het probleem uit de weg. Pesten gebeurt wellicht in alle scholen, maar doe er dan ajb iets aan! Ik wilde niet dat ze die andere kinderen zwaar straften, of wegstuurden, maar als je dit op zijn beloop laat, worden dat op hun 16 jaar allemaal criminelen. En die van ons dan ook, want die zou zich uit overlevingsdrang dan ook naar dat gedrag gaan schikken.’

‘En als de school het zelf niet kan, moeten ze hulp vragen aan mensen die daar meer vanaf weten. Maar misschien is ook dat onmogelijk voor een school die vooral bang is om haar imago te beschadigen. Ach ja, ze hebben ons wel eens geadviseerd om therapeutische hulp in te roepen voor Roman. Daarmee legden ze het probleem bij hem. Dat is wel zo makkelijk.’

Na het zoveelste incident waar geen gevolg aan werd gegeven, besloten Rabia en Luc hun kinderen dan toch van school te veranderen. ‘Wat voor mij de doorslag gaf, was het gesprek met de kinderen’, zegt Rabia. ‘Ze reageerden erg opgelucht. Liese zei zelfs: Mama, je bent zo dikwijls met de school gaan praten, je loopt al jaren over en weer, en het heeft niets uitgehaald. Ze gaan nu ook niet meer veranderen.’

Het gezin neemt nu een nieuwe start. Het is nog aarzelend, maar de nieuwe school stelt Rabia gerust door kleine dingen: een juf die spontaan komt vragen hoe de kinderen zich na de eerste week voelen. Een leerkracht die instemmend knikt als Rabia vertelt dat haar Roman eigenlijk een speelse en goedlachse knul is, en die antwoordt: ‘Mevrouw, dat zijn ze allemaal!’ ‘We voelen dat er zorg en warmte is op deze school. Dat hebben we vroeger nooit ervaren.’

En het mooist van al: vorige week heeft Roman voor het eerst in jaren weer eens iets positiefs gezegd over zichzelf. Dat hij zo mooi geschreven had in zijn agenda. Rabia: ‘Ons leven is ondersteboven gehaald. Door toedoen van anderen. Dat is niet fair ten opzichte van ons, en zeker niet ten opzichte van onze kinderen. Kinderen moeten lachend en fluitend door het leven kunnen gaan.’

Dit is één van de drie getuigenissen rond pesten op school die u dit weekend in De Standaard vindt.

Bron
De Standaard online 8/12/2012
http://www.standaard.be/artikel/det...DMF20121207_083

Mening
Ondanks alles wat er preventief rond pesten gedaan wordt, denk ik dat we kunnen stellen dat er nog steeds veel gepest wordt op scholen. Ik kan begrijpen dat leerkrachten dit niet altijd kunnen zien, zeker niet op middelbare scholen waar leerkrachten van klas tot klas gaan. Toch denk ik dat het heel belangrijk is dat de school hier altijd rekening mee houdt. Ze moeten de leerlingen zo goed mogelijk in de gaten houden en bij twijfel eens een babbel slaan met de leerling of eventueel de ouders. Het is heel erg wanneer je als ouder vaststelt dat je kind gepest wordt. Wanneer je dan naar school gaat om het probleem aan te kaarten, verwacht je toch op z'n minst dat men hier iets aan probeert te doen. Ik denk dat veel scholen inderdaad bang zijn voor het imagoprobleem en dat ze het probleem liever ontwijken dan aanpakken. Dit is heel erg voor de kinderen en hun zelfbeeld, ze kunnen hier nog jaren last van hebben. Leerkrachten: wees alert en als je iets merkt, doe er iets aan!

Pesten is iets verschrikkelijks, dat weet iedereen. Toch staan velen vaak machteloos toe te kijken. Of het nu op school, op werk of via internetverkeer is, pesten is voor velen iets absurd, iets dat niet gebeurt. Dat die leerkrachten gewoon toekijken hoe leerlingen elkaar bont en blauw slaan, zegt volgens mij veel over die leerkrachten en uiteraard die school. Ze gaan er waarschijnlijk van uit dat echt pesten niet op hun school voorkomt, want hun school heeft een goed imago. Best hypocriet wanneer ouders komen klagen over dat hun kind gepest wordt, de school elk jaar een anti-pestweek houdt en dan zelf niets doet. Het gebeurt vaak, te vaak, dat de gepesten genegeerd worden. Toch vraag ik me af of het negeren van pesten dan wel het 'goede' imago van de school gaat helpen. Een goede school, met goede leerkrachten, doet effectief iets tegen pesten. Dat leerkrachten niet alles kunnen zien, dat snap ik ook. Toch zouden ze er alert voor moeten zijn. Tevens vraag ik me nog af of het zo moeilijk is om te zien dat leerlingen vechten, vlak voor je neus, en er iets tegen te doen.
Ik merk ook dat in het algemeen campagnes tegen pesten niet helpen, het blijft gebeuren. Die campagnes zijn naar de leerlingen bedoelt, maar zouden er geen campagnes nodig zijn voor scholen en leerkrachten? Het kan misschien ook helpen dat leerkrachten toch nog een kleine 'opleiding' krijgen om te leren wat pesten is, hoe het zich kan uiten en hoe ze er tegenin moeten gaan. Dit artikel bewijst dat scholen er ofwel gewoon machteloos voor staan ofwel het niet willen zien en dat leerkrachten geen duizendpoten zijn.