INTERVIEW Promovendus Paul Hindriks van de Universiteit Utrecht ontdekte na zeven onderzoeken het 'Sylvana Simons-effect'

Anderhalve week vóór de gemeenteraadsverkiezingen toont Paul Hindriks in zijn proefschrift aan dat mensen met een Nederlandse achtergrond negatief reageren op de politieke participatie van mensen met een migratie- en moslimachtergrond. Etnische minderheden verwelkomen elkáár overigens ook niet bepaald met open armen in de politieke arena, ziet Hindriks, maar zij voelen zich niet door elkaar bedreigd.

U baseert zich op zeven onderzoeken onder de Nederlandse bevolking. Hoe bent u te werk gegaan?
"Alle onderzoeken zijn gebaseerd op enquêtes en statistische analyses. In vijf onderzoeken heb ik een soort experiment gedaan waarin we mensen een 'recent krantenbericht' hebben voorgelegd waarin ene Ahmed aan het woord was. Hij vertelde hij dat hij dertig jaar oud is, moslim, net als zijn ouders in Turkije geboren, maar nu al zo'n twintig jaar in Nederland. Vervolgens werd hem gevraagd of hij het belangrijk vindt dat moslims in Nederland politiek actief zijn. Zijn antwoorden waren verschillend in de diverse nep-artikelen. Soms vond hij van wel, soms niet. Soms vond hij dat moslims een eigen partij moesten oprichten, andere keren zei hij dat moslims beter lid kunnen worden van al bestaande partijen. Tot slot vroegen we de deelnemers wat ze nou van Ahmed vonden, natuurlijk zonder dat zij wisten dat andere mensen een andere variant van dit neppe krantenbericht hadden gelezen. Keer op keer lieten de resultaten zien dat vooral etnische Nederlanders negatiever waren over Ahmed, als die vond dat moslims op de een of andere manier politiek actief zouden moeten zijn."

Wijzen autochtonen de politieke deelname van allochtonen af vanwege hun afkomst of voelen ze zich sowieso aangetast in hun positie, onafhankelijk van de vraag wie er aan de deur rommelt?
"Mijn onderzoek suggereert een mix. Etnische Nederlanders, Surinaamse en Marokkaanse Nederlanders toonden allemaal een zekere mate van weerstand ten aanzien van 'de ander'. Maar alleen bij etnische Nederlanders hing dit sterk samen met het gevoel dat hun positie in de samenleving wordt bedreigd door andere etnische groepen."

In Nederland zijn de partij Denk en de politica Sylvana Simons voorbeelden van bewegingen die extra kritisch bejegend worden door (social) media en burgers. Ziet u die ook als voorbeelden van uw stelling?
"Jazeker. Het grappige is dat de realiteit me een beetje heeft ingehaald. Mijn onderzoeken zijn allemaal tussen 2010 en 2014 uitgevoerd, toen eigenlijk alleen Rotterdam en Den Haag lokale partijen kenden die expliciet opkwamen voor de belangen van minderheden. Vandaag wordt het thema van politieke participatie van etnische minderheden veel explicieter behandeld."

Politieke participatie is een vorm van emancipatie, en belangrijk voor een succesvolle integratie. Wat is de consequentie als allochtone groepen worden tegengewerkt?
"Etnische minderheden worden gediscrimineerd op de arbeidsmarkt en wonen vaker in onveiligere wijken. Het is belangrijk dat ze politiek vertegenwoordigd zijn, omdat ze op die manier hun achtergestelde, sociaal-economische positie kunnen verbeteren."

Allochtonen treden niet op als een verenigd front, maar concurreren juist onderling in de politieke arena. Is dat erg?
"Aan de ene kant zou je kunnen stellen dat het een gemiste kans is, samen sta je nu eenmaal sterker. Maar je kunt ook zeggen dat die concurrentie de politiek verrijkt. Door juist niet samen op te trekken, valt er echt wat te kiezen."

U schrijft dat er meer onderzoek nodig is om verdere etnische en politieke spanningen te voorkomen. Dat klinkt als een serieuze waarschuwing. Is dit ook zo bedoeld?
"Jazeker. In Nederland heeft Ahmed minder kans op een baan dan Paul, alleen al door zijn naam. De tweede partij van het land wil de Koran verbieden en moskeeën sluiten. Er is de felheid van de Zwarte Pietendiscussie. Het zijn allemaal uitingen van spanningen rondom identiteit en etniciteit. Nu denk ik echt niet dat men snel de rechten van etnische minderheden zal inperken of afnemen, maar dit onderzoek roept echter wel de vraag op in hoeverre dit etnische wantrouwen een rol speelt. Bijvoorbeeld straks tijdens de onderhandelingen in de nieuw-verkozen gemeenteraden. Mijn onderzoek is echt nog maar een begin."

Bron: trouw.nl https://www.trouw.nl/democratie/ned...ngaan~a6296e43/
Datum: 10/03/2018

Eigen mening: Dit is iets waar ik mij sterk aan kan ergeren. Als ik dit artikel lees moet ik direct denken aan een discussie die ik een tijd terug met iemand had. Over het feit dat Miss België “geen echte Belgische” is … . Mijn gesprekspartner vond dat de nieuwe Miss België in eerste instantie niet had mogen meedoen aan de wedstrijd omdat beide ouders van Filipijnse afkomst waren. En we dus niet echt kunnen spreken over een “Belgische schoonheid”. Over wat we als Belgisch beschouwen kan natuurlijk gediscussieerd worden. Mijn standpunt hierin is misschien eerder utopisch. Ik vind dat iedere bevolkingsgroep die in een bepaald grondgebied/land leeft een eerlijke vertegenwoordiging verdient in dat grondgebied/land. Deze mening trek ik ook door naar de politiek. Ieder deel van de bevolking heeft in mijn ogen recht op een stem.