Ramadan wordt schranspartij


Nu de ramadan halfweg is, rijst in het Midden-Oosten kritiek op de rijke feestmaaltijden die de vastenmaand animeren. 'Ramadan is zoals Kerstmis geworden. Een feest van zwelgen, niet van contemplatie. En iedereen betaalt zich blauw.'


De vastenmaand ramadan is dit jaar in het Midden-Oosten extra hard: net nu een hittegolf door de regio waait, worden moslims verondersteld van de vroege zonsopgang tot de late zonsondergang af te zien van voedsel en water, bij temperaturen tot in de veertig graden.

Ramadan wordt verondersteld een maand van deugd en introspectie te zijn, en van liefdadigheid voor de armsten. In welke mate de vasten wordt gevolgd, hangt af van land tot land. In de wereldlijke wijken van het religieus gemengde Beiroet heerst veeleer de sfeer van een mediterrane zomervakantie. In het seculiere Syrië houden veel meer mensen zich aan de vasten dan pakweg vijftien jaar geleden, maar vele cafés en restaurants zijn net zo goed de hele dag open - zelfs de alcoholwinkels sluiten de deuren niet.


'Niet netjes'

In buurland Jordanië is het daarentegen officieel verboden om in het openbaar overdag zelfs maar water te drinken, maar dat verbod geldt niet voor vele hotels en cafés - tenslotte wil ook niemand in dit hoogseizoen de talrijke toeristen wegjagen. Bovendien zou ramadan een persoonlijke keuze van onthouding moeten zijn, niet een opgelegd dieet.

'Ik ben zelf niet religieus', zegt Ammar al-Azeez (40), een ambtenaar uit Syrië die enkele dagen vakantie neemt in Beiroet. 'Ik weet zelfs niet meer hoe ik moet bidden. Maar ik probeer me wel aan de vasten te houden. Het is een uitdaging om de hele dag door te komen zonder eten en drinken, en het is gezond. De eerste dagen zijn moeilijk, maar daarna voel je je fitter, scherper. Bovendien is het niet netjes in het openbaar te eten of te roken als andere mensen zich intussen proberen te onthouden van eten, drinken en nicotine.'

Maar mensen als Al-Azeez, en steeds meer commentatoren met hem, stellen ook een toenemende hypocrisie vast zodra de zon is ondergegaan.

'Traditioneel volgt dan iftar, het avondeten, met de familie of vrienden en kennissen. Ik herinner me uit mijn jeugd gezellige familieavonden met lekker eten, maar het was allemaal nogal simpel. Nu lijkt iedereen zich uit de naad te werken om elke avond een vijfsterrenmenu op de tafel te zetten. En niemand wil onderdoen voor de ander.'


Voorschot

Suleiman Fadhila (35) werkt voor een privébedrijf in de Jordaanse hoofdstad Amman en stelt dezelfde trend vast. 'De ironie wil dat ramadan een maand van bescheidenheid zou moeten zijn, maar elke avond wordt het steeds copieuzer. Mensen gaan op restaurant en eten zeven gangen, om dan massaal languit naar de soapseries op televisie te kijken (zie inzet). Of ze houden hun feestmaaltijden thuis en stellen net zo goed aan het einde van de maand vast dat ze geen geld meer over hebben.'

'Veel mensen gaan leningen aan bij vrienden of familie om de kosten te dekken', vertelt Fadhila. 'Mijn bedrijf geeft zelfs een voorschot op ons volgende maandsalaris. Met als gevolg dat we volgende maand pas echt zullen moeten vasten.'

Wie wel tevreden is tijdens de maand van onthouding, zijn de winkeliers. 'Ik verkoop deze maand zeker drie keer zoveel als in een normale maand', vertelt Hassan al-Kher, in zijn overvolle kruidenierswinkel in Amman. 'Mensen kopen dezer dagen alles in grote oplagen: vlees, fruit, zoete desserts, verse fruitsappen. En voor een keer wordt op geen cent meer of minder gekeken.'

Volgens Ammar al-Azeez, de Syrische ambtenaar met vakantie in Beiroet, begint ramadan daarmee op een lange versie van Kerstmis te gelijken. 'Ik kan je verzekeren dat overdag vasten in deze hitte hard is, maar de nachtelijke feestelijkheden hebben nog weinig met religie te maken. Zoals Kerstmis bij de christenen draait het nu om overdadig tafelen. Mij goed, maar kom dan achteraf niet zeggen dat je hebt zitten zwelgen om religieuze redenen, of klagen dat de cadeautjes te veel hebben gekost.'


DS, 26-08-2010 (Jorn De Cock)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB