Vlucht vooruit voor olie


‘Voor Canada is Kyoto verleden tijd.' Met die woorden kondigde de Canadese minister van Milieu Peter Kent aan dat zijn land uit het Kyotoprotocol stapt. Kyoto is het enige bindende klimaatverdrag, maar er staat een uitstapclausule in. ‘Als een land een jaar voor het einde van het protocol – Kyoto loopt eind 2012 af – beslist eruit te stappen, ontloopt het elke sanctie. Je kunt dat een lacune noemen, maar niemand ging ervan uit dat een land zoiets zou aandurven', zegt Wendel Trio, klimaatdirecteur van het Climate Action Network.


Maar het is Canada wel degelijk te doen om het ontlopen van de sanctie. Kyoto verplichtte Canada zijn uitstoot van broeikasgassen in 2012 met 6 procent te verminderen ten opzichte van het ijkjaar 1990, maar in 2009 lag de Canadese uitstoot bijna 20 procent boven het niveau van 1990. Dat zou het land een boete van 10,3 miljard hebben opgeleverd, aldus Kent. En dat wilde hij de Canadese belastingbetaler niet aandoen.

Volgens Kent zou Canada ‘radicale en onverantwoorde keuzes' moeten maken om aan de Kyoto-verplichtingen te voldoen. ‘We zouden elke vrachtwagen, tractor, ambulance en politiewagen van de weg moeten halen', zei hij.

Dat Canada eruit zou stappen, is geen verrassing. Vier jaar geleden al had de Conservatieve regering van premier Stephen Harper aangekondigd dat zijn land de Kyotoverplichtingen niet langer zou nakomen. In de aanloop naar de VN-klimaatconferentie in Durban zei Kent dan weer dat hij zeker niet in Kyoto 2 zou stappen, een tweede termijn van het protocol die in Durban is afgesproken.

Maar nu neemt het land dus de vlucht vooruit. Aan de uitstap liggen ook ideologische redenen ten grondslag. Het Kyotoprotocol werd door Canada onder een liberale regering geratificeerd. De Conservatieven hadden toen al grote bezwaren en stelden na hun verkiezingszege in 2006 dat de doelstellingen onhaalbaar waren. Grote oliebelangen spelen daarbij een belangrijke rol. Canada heeft de derde grootste oliereserves ter wereld en wil zijn olieproductie sterk opdrijven: van 1,5 miljoen vaten per dag naar meer dan 3,7 miljoen in 2025. Veel van die nieuwe olie zal bovendien gewonnen worden uit teerzanden, een productie die bijzonder vervuilend is.

Maar Harper en zijn regering hebben, zeggen ze zelf, ook fundamentele bedenkingen bij het principe van Kyoto. Dat legt alleen verplichtingen op aan landen die het protocol ondertekend hebben en daar horen de grootste vervuilers – de VS en China – niet bij. ‘Wij geloven dat de enige juiste weg een nieuw verdrag is met juridisch bindende verplichtingen voor alle grote uitstoters van broeikasgassen. Een verdrag dat ons als land in staat stelt om door te gaan met het creëren van banen en economische groei', zei Kent.


Vrijbrief

En wat wil het toeval: in Durban werd een akkoord bereikt over het principe van zo'n nieuw verdrag waarin alle grote uitstoters stappen. Dat zou vanaf 2020 in voege moeten treden. Alleen is dat Durban-akkoord erg vaag en veel specialisten menen dat het nooit zal werken. ‘Durban geeft de grote uitstoters eigenlijk een vrijbrief om nog jaren niets te doen. Canada maakt daar nu schaamteloos gebruik van', zegt Aviel Verbruggen, energie-econoom aan de universiteit Antwerpen. ‘Het kan nu voort zijn gang gaan zoals grote buur Amerika altijd al gedaan heeft.'

China reageerde al boos op de beslissing van Canada. Het staatspersbureau Xinhua noemde het besluit ‘een manier om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen'. Maar ontloopt ook China zijn verantwoordelijkheid niet? Verbruggen: ‘Peking tracht in elk geval zijn industrie minder energie-intensief te maken. En als ze dat principe inschrijven in hun vijfjarenplannen, weet je dat het gebeurt.'

Ook Rusland en Japan hebben al aangekondigd dat ze geen nieuwe verplichtingen op zich nemen als het Kyotoprotocol volgend jaar wordt verlengd. Voor Rusland geldt, net als voor Canada, dat het een allesbehalve klimaatvriendelijk beleid voert. Verbruggen: ‘Japan daarentegen doet wel serieuze inspanningen, maar het wil inderdaad af van de wettelijke verplichtingen, omdat het niet meer in dat principe gelooft.'


DS, 14-12-2011 (Dominique Minten)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB