Didier, geen gerommel in de marge


Nu de bankencrisis volop woedt, is het tijd om af te rekenen met belastingparadijzen. 'Willen de liberalen in België meer dan wat rommelen in de marge', vraagt Dirk Van der Maelen zich af.


Nicolas Sarkozy opende vorige week de aanval op banken die van belastingparadijzen gebruik maken. Hij noemde het 'niet normaal' dat banken waarvan de leningen door de staat gegarandeerd worden, vanuit belastingparadijzen blijven werken. Dominique Strauss-Kahn, voorzitter van het IMF, stelt voor 'jacht te maken op de belastingsparadijzen' en de Franse premier François Fillon vindt dat 'zwarte gaten zoals de offshore centra moeten verdwijnen.' In de VS heeft presidentskandidaat Barack Obama een wetsvoorstel met de naam 'Stop Tax Haven Abuse' ingediend in de Senaat. Het is duidelijk: de tijd is rijp om af te rekenen met belastingparadijzen.

Met de Liechtensteinschandaal werd voor het grote publiek duidelijk dat de problematiek van de belastingparadijzen veel groter is dan velen dachten. Het Duitse gerecht startte een onderzoek bij minstens 700 rijke Duitsers die in Liechtenstein enkele miljarden euro's verstopt hielden voor de fiscus. De omvang van het dossier heeft velen de ogen geopend. Toch is dit slechts het topje van de ijsberg. Tax Justice Network schat dat in 2005 voor meer dan 11.500 miljard dollar aan vermogen 'offshore', en dus ver weg van de belastingdiensten, onderdak gevonden heeft. Dit is ongeveer een derde van het bbp van de wereld. Er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat ook vanuit België op grote schaal gebruik gemaakt wordt van belastingparadijzen. Sinds november 2005 vliegt VLM dagelijks op het Eiland Man vanuit Brussel en Antwerpen. Dit bekende belastingparadijs telt 76.000 inwoners en meer dan 30.000 geregistreerde ondernemingen. Op de bankrekeningen staat ongeveer 46 miljard euro spaargeld geparkeerd. Uit onderzoek van Somo, de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen, blijkt dat Fortis eind 2007 meer dan 700 dochterbedrijven in belastingparadijzen telde. Test-Aankoop telde bij Dexia 49 dochterondernemingen in belastingparadijzen, bij KBC 33 en bij ING 16. Tenslotte nog dit hallucinant bedrag: in het derde kwartaal van 2005 bedroegen de toegekende kredieten van Belgische banken aan vennootschappen in belastingparadijs Jersey 22,2 miljard euro. Dit is meer dan de kredieten aan vennootschappen in enig ander land.

De problematiek van de belastingparadijzen is dus niet marginaal, integendeel, en de redenen om belastingparadijzen aan te pakken zijn legio. Een nieuw financieel systeem is niet mogelijk zonder de kankers van het oude systeem weg te snijden. De vraag is of de liberalen in België meer willen dan wat rommelen in de marge.

Eerste test: bankgeheim opheffen. Op initiatief van Duitsland en Frankrijk vond vorige week dinsdag overleg plaats tussen zeventien landen over de strijd tegen belastingparadijzen. De Oeso moet tegen volgend jaar haar zwarte lijst van belastingparadijzen herzien. De Duitse minister van Financiën, Peer Steinbrück, vindt dat Zwitserland op de lijst hoort te staan wegens gebrek aan samenwerking. Volgens de Franse minister van begroting Eric Woerth heeft het bankgeheim zijn grenzen bereikt. Hij vindt het 'veelzeggend' dat Zwitserland afwezig was op de bijeenkomst. Ook Luxemburg en Oostenrijk bleven weg van de vergadering. België was er wel. De vraag is welke standpunten staatssecretaris Clerfayt (MR) er in naam van België heeft ingenomen. Willen de liberalen in het kader van de spaarrichtlijn ook echt afstappen van bronheffing en dus bankinlichtingen uitwisselen met andere landen? Als we willen dat belastingparadijzen transparanter worden, zullen eerst België, Luxemburg en Oostenrijk het bankgeheim moeten opheffen. Hier kan België een cruciale rol spelen. Minister Reynders en zijn liberale vrienden zullen kleur moeten bekennen en kunnen zich niet blijven verschuilen achter Luxemburg en Oostenrijk.

Tweede test: geen dubbelbelastingverdragen met belastingparadijzen. Tien jaar geleden al deed de Oeso aanbevelingen om het gebruik van belastingparadijzen tegen te gaan. De Oeso legt daarbij veel nadruk op internationale informatie-uitwisseling. Landen worden afgeraden dubbelbelastingverdragen te sluiten met belastingparadijzen en in de plaats informatie-uitwisselingsverdragen te onderhandelen. Maar wat doet Reynders nu? Hij probeert verschillende dubbelbelastingverdragen met belastingparadijzen zoals Macao, Seychellen en het Eiland Man door de regering te sluizen. Geen enkele Oeso-lidstaat sluit op dergelijke systematische manier belastingverdragen met belastingparadijzen. In de wandelgangen van de Oeso vraagt men zich af wat België bezielt. Een dubbelbelastingverdrag heeft als doel dubbele belasting te vermijden. Door dergelijke verdragen met belastingparadijzen te sluiten vermijd je geen dubbele belasting, maar vermijd je belasting tout court.

Derde test: kamerresolutie uitvoeren. Minister Reynders blijft niet alleen dubbelbelastingverdragen afsluiten met belastingparadijzen, hij legt alle aanbevelingen van de Kamer naast zich neer. Twee jaar geleden werd een resolutie van mij over belastingparadijzen goedgekeurd nadat SP.A veel water in de wijn had gedaan. Ook MR en een meerderheid van de VLD keurde de resolutie goed. De CD&V onthield zich. In die resolutie werd de regering opgedragen een aantal aanbevelingen uit te voeren. Zo wordt gevraagd om, naar het voorbeeld van Frankrijk en de VS, een onafhankelijke studie te bestellen over het gebruik van belastingparadijzen vanuit België. Daar bovenop werd gevraagd een gespecialiseerde eenheid bij de fiscus op te richten om belastingontduiking en -ontwijking via belastingparadijzen aan te pakken. Die gespecialiseerde eenheid moet constructies met belastingparadijzen in kaart brengen en maatregelen ontwikkelen om zulke constructies tegen te gaan. Daarnaast moet ze systemen op poten zetten om personen die belastingparadijzen gebruiken te kunnen identificeren. Van de uitvoering van de resolutie is nog niets in huis gekomen.

Tenslotte is er nog de vierde en laatste test: zullen de liberalen en christendemocraten instemmen met een parlementaire onderzoekscommissie over de financiële crisis? Die onderzoekscommissie moet wat sp.a betreft ook nagaan op welke manier en in welke mate onze banken gebruik maken van belastingparadijzen. De onderste steen moet boven gehaald worden. Dat Reynders en Leterme dit potje gedekt willen houden belooft niet veel goeds voor de toekomst.

Dirk Van der Maelen is vicevoorzitter SP.A


DS, 30-10-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB