De discussie over de democratisering van het onderwijs wordt vaak op een wat vreemde manier gevoerd. Wel waar het beter niet, en niet waar het beter wel zou gebeuren. Wel waar het beter niet zou gebeuren: de nagenoeg grenzeloze toegang tot het universitair onderwijs, welke ook iemands vooropleiding was in het secundair onderwijs, staat vandaag in Vlaanderen niet echt ter discussie.
Iedereen kent ergens wel een nonkel Gust of tante Patricia die, met het zwakst mogelijke diploma van de middelbare school, vlotjes slaagde aan de universiteit. Natuurlijk zijn er zulke mensen, maar ongelooflijk weinig. Afgestudeerden uit bepaalde secundaire richtingen hebben soms ongeveer nul procent kans om in dat huzarenstuk te slagen. Anders uitgedrukt, we kijken graag naar de weinige uitzonderingen, en houden bij onze gulle toegang tot de universiteit geen rekening met de studenten die een vrijwel zekere mislukking tegemoet gaan, en op die manier zelfs een ander diploma, dat beter bij hun mogelijkheden past, uit ontgoocheling en frustratie mis dreigen te lopen.

Er bestaat nog een taboe

En neen, een “goede begeleiding” kan niet alles redden. Hadden experts houtbewerking mij destijds goed begeleid, dan zou ik nog altijd geen goede schrijnwerker, maar een man met weinig vingers zijn geworden. In Nederland geven niet alle secundaire opleidingen toegang tot de universiteit. Maar bij ons is die aanpak voorlopig nog taboe, ondanks de hoge kosten voor de student en voor de samenleving.

Overigens zijn het doorgaans geen jongeren uit minder begoede sociale klassen die mordicus, zonder degelijke vooropleiding, aan de universiteit willen beginnen. Veeleer gaat het om eerder welgestelde jongeren die het er toch op wagen, vaak onder druk van hun ouders.

Minder hoge eisen stellen

Uiteraard mag de universiteit lage slaagcijfers niet compenseren door minder hoge intellectuele eisen te stellen. Dat zou het universitair diploma minder waardevol maken, en jongeren verplichten om een tweede diploma te behalen of naar het buitenland te trekken, twee dingen die voor een nieuwe sociale selectie zouden zorgen. Want niet iedereen kan dat betalen.

De drempel voor allochtone jongeren

Bij aanvang van dit stuk schreef ik dat tegelijk weinig over democratisering wordt gesproken waar dat wel goed zou zijn. Daarbij denk ik aan de zwakke participatie van allochtone jongeren, vooral jongens. Zij moeten meer dan nu, wanneer zij het nodige talent hebben, aan de universiteit belanden. Dat vergt de nodige aandacht en begeleiding. Mochten jongeren van vreemde origine niet over een adequate vooropleiding beschikken -om sociale, niet om intellectuele redenen- dan bestaat voor hen ook de mogelijkheid eerst een hogeschooldiploma te behalen en daarna, wanneer ze de techniek van het studeren helemaal onder de knie hebben, via een schakelprogramma naar de universiteit te gaan. Een weg die natuurlijk ook voor autochtone jongeren openstaat, nadat ze met succes hun hogeschoolopleiding hebben voltooid.

De juiste persoonlijkheid

Is de democratisering van het onderwijs volledig bereikt? Neen, dat is duidelijk, er zijn nog steeds sociale groepen die onvoldoende participeren. Maar tegelijk betekent democratisering niet dat iedereen recht heeft op een universitair diploma, of hij daar de capaciteiten voor heeft of niet. Trouwens, wat is het nut van zo’n diploma op de arbeidsmarkt als daar nauwelijks kennis, vaardigheden en attitudes tegenover staan? Op veel medelijden hoeft de afgestudeerde in dat geval niet te rekenen.

Overigens zou het interessant zijn om na te gaan wat op dit ogenblik met de zwakste 10 procent afgestudeerden van onze universiteiten en hogescholen gebeurt. Een nauwkeurige analyse, opleiding per opleiding, instelling per instelling zou buitengewoon interessant zijn. Is een diploma een wissel op de toekomst, een garantie voor succes? Niet altijd, denk ik. En gelukkig maar. Niemand heeft het “juiste” diploma. De juiste persoonlijkheid, daar komt het op aan. En bij voorkeur: de juiste persoonlijkheid met een stevig diploma.

Bron: De Standaard
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/o...pinie/1.2333238

Mening: Ik begrijp de mening van Rik Torft, op het eerste zicht lijkt het inderdaad dat onderwijs niet voor iedereen is. Maar we mogen ons niet blind staren op de lage slaagpercentages die sommige richtingen voorleggen. Zoals het nu is, vind ik het goed. Iedereen kan kiezen welke studie hij aan de universiteit wil volgen, zonder dat hij moet kijken naar welk secundair diploma hij gehaald heeft. Voor sommige studenten lijkt het soms inderdaad dat zij zich hebben ingeschreven in een richten waarvoor zijn nooit zouden slagen. Maar net zoals in het artikel al is aangehaald zijn er uitzonderingen. Deze uitzonderingen maken het feit dat iedereen zich kan inschrijven aan de universiteit, ongeacht hun secundair diploma, zo een mooi verhaal. Ik hoop dat ze hier niet aan veranderen, want stel je maar eens voor dat jij net een van deze uitzonderingen bent.