Perfect legaal, totaal immoreel


Mijn verstand was deze week te klein om de regen van goed nieuws uit Wall Street te bevatten. De banken, de bron van het hele recessiezootje, zijn er in geslaagd om hun kwartalen met megawinsten af te sluiten. Goldman Sachs deed dubbel zo goed als verwacht: 1,81 miljard dollar. Bank of America verraste vriend en vijand met meer dan 4 miljard dollar nettowinst. Tien keer meer dan de voorspellingen. Citigroup pakte uit met 1,6 miljard dollar nettowinst. JPMorgan Chase deed meer dan 20 procent beter dan verwacht. Puik werk. Positieve krantenkoppen. Beurzen omhoog. Het leven van een aandeelhouder kan mooi zijn.


Maar niets is wat het lijkt. Zelfs niet wanneer het over bankiers gaat die al een jaar lang onder vuur liggen voor misleiding en gebrek aan transparantie. Je moet ze wel punten geven voor creativiteit. Neem nu de sterkst presterende en meest gerespecteerde bank ter wereld, Goldman. Bij nader onderzoek van de net bekendgemaakte resultaten blijkt de maand december zoek. Oeps. Het mysterie van de maand december blijkt geen vergetelheid. De bank heeft haar boekjaar veranderd. Vorig jaar eindigde dat boekjaar op 30 november. Dit jaar gaat het op 1 januari van start. Met als gevolg dat de maand december plots verdween uit het laatste kwartaal. Merkwaardig genoeg heeft de bank net in die maand een verlies van anderhalf miljard dollar geleden. Daar werd met geen woord over gerept bij de bekendmaking van de resultaten, je kon het enkel vinden door een tabel op pagina 10 van hun persbericht te ontleden. Perfect legaal, maar totaal immoreel.

Daar zou je nog aan kunnen toevoegen dat Goldman enkel sprak over tien miljard overheidssteun, maar zedig zweeg over de 28 miljard dollar die het geleend heeft met een overheidsgarantie of de 13 miljard dollar die het kreeg van AIG, eigenlijk de belastingbetaler.

De andere banken hebben evenmin begrepen dat we in een nieuw tijdperk leven. Zo maakte Citigroup meer 'winst' door simpelweg minder geld opzij te zetten om debiteurenrisico's op te vangen. Terwijl meer mensen hun lening niet kunnen terugbetalen. Een andere bron van 'winst' was het volgende trucje. De waarde van een obligatie van Citigroup is de jongste maanden gekelderd omdat investeerders vragen hebben bij de financiële gezondheid van de bank. Amerikaanse boekhoudregels laten de bank toe om eenmalige inkomsten te boeken gelijk aan de waardedaling van die obligaties. Dat kan omdat de bank in theorie die schuld tegen een goedkopere prijs kan terugkopen. Dat ze dat niet effectief doet, doet er niet toe. Zo virtueel als een uitstapje in SecondLife dus. Ook JPMorgan Chase profiteerde van dit handigheidje.

Alleen Morgan Stanley maakte enigszins geruststellend een verlies van 177 miljoen dollar bekend. Als enige grootbank. Ook die bank veranderde het boekjaar, maar vertelde er wel bij dat ze in december een verlies van 1,3 miljard dollar had geleden.

Denken de banken nu echt dat we dom zijn? Of hebben ze gewoon een hoog IQ maar een laag EQ? Om terug naar de basis van de vrije markt te kunnen gaan, hebben we correcte en volledige informatie nodig. Sommige banken zullen het nooit leren. Zolang ze ervan overtuigd zijn dat ze hun aandeelhouders, de belastingbetalers en klanten in het ootje kunnen nemen met juridische spitsvondigheden, zal het vertrouwen niet veel groeien.

Er bestaat dus ook creativiteit waar we te veel van hebben. Van deze soort bijvoorbeeld.

Lorin Parys is voorzitter van Flanders DC, de Vlaamse organisatie voor ondernemingscreativiteit. Hij schrijft deze column in eigen naam.


DS, 24-04-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB