Tibet: Mars van de moedige monniken


BRUSSEL - Op verschillende plaatsen zijn de bewoners van Tibet op straat gekomen. Het is 49 jaar geleden dat hun leider, de Dalai Lama, in vrijwillige ballingschap ging. De manifestanten willen naar aanleiding van de Olympische Spelen deze zomer in Peking Tibet onder de aandacht brengen.


Het komt zelden voor dat China publiekelijk toegeeft dat er problemen zijn in Tibet, maar donderdag en ook vrijdag maakte Qin Gang, de woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, melding van de opstand in Tibet. Waar het ministerie donderdag nog gewaagde van 'enkele monniken die de orde een beetje hebben verstoord om onrust te zaaien', sprak het vrijdag van 'geweld, afranselingen, plunderingen en brandstichting'. Volgens het persagentschap Xinhua heeft de regering van de Autonome Regio Tibet aanwijzingen dat 'de recente sabotage in Lhasa georganiseerd, voorbereid en bedacht was door de Dalai Lama-kliek'. De Chinese regering zegt dat ze de toestand weer onder controle heeft.

Tot zover de versie van China. Wat er werkelijk aan het gebeuren is in Tibet is niet echt duidelijk. De beelden en verslagen die via blogs worden verspreid, geven aan dat de opstand is uitgebreid en dat de betogers op verschillende plaatsen in Tibet gevochten hebben met de politie. In de hoofdstad Lhasa zouden de betogers winkels en auto's in brand hebben gestoken en zou de politie twee manifestanten hebben neergeschoten. Kate Saunders van de ngo International Campaign for Tibet vertelde aan CNN dat de monniken in de protesten het voortouw hebben genomen, en dat ze zijn gevolgd door de lokale bevolking.

Op 10 maart waren de Tibetaanse monniken op straat gekomen om de 49ste verjaardag te herdenken van de opstand van Tibet tegen China. De arrestatie van enkele monniken was de aanleiding voor een steeds breder uitdeinend protest tegen de Chinese overheersing. Hoe groot het protest nu is, en hoeveel gewonden er gevallen zijn in de gevechten met de politie, is niet duidelijk omdat in Tibet geen buitenlandse journalisten worden toegelaten. Maar waarnemers zijn het erover eens dat deze opstand de grootste is sinds 1989, toen de bevolking zich ook massaal roerde tegen China.

Het tijdstip voor verzet is goed gekozen. In de aanloop naar de Olympische Spelen van deze zomer kan Peking een opstand in zijn achtertuin missen als kiespijn. De Chinese leiders weten dat Tibet het troetelkindje is van de internationale gemeenschap, die China al heeft aangemaand om respect te tonen voor de Tibetaanse cultuur.

China kent blijkbaar maar één manier om het verzet van de Tibetaanse bevolking het hoofd te bieden: het met de wapenstok onderdrukken. Onderhandelen met de Tibetaanse leiders zit er niet in. De enige Tibetaanse leider van formaat, de Dalai Lama, is al bijna vijftig jaar in ballingschap. De uitspraak van de Secretaris van de Chinese Communistische Partij voor de Autonome Regio Tibet in 2006, dat de partij in 'een strijd op leven en dood is gewikkeld met de Dalai Lama', geeft weinig ruimte om te onderhandelen. Andere - lokale - leiders met wie het regime een akkoord zou kunnen sluiten dat weer rust in Tibet kan brengen, zijn er niet.

Sinds de nieuwe partijsecretaris voor de autonome regio Tibet, Zhang Qingli, in 2006 in functie is getreden, zijn de Tibetanen de duimschroeven weer aangedraaid. Hij is een fervent tegenstander van afscheidingsbewegingen en met zijn beleid in Tibet doet Qingli zijn reputatie van hardliner alle eer aan. Hij heeft de patriottische opleiding op de agenda gezet, waarin de Tibetanen de weldaden van de Chinese communistische samenleving leren kennen. Hij heeft religie verbannen van de universiteiten, de scholen en de openbare diensten en heeft verboden om nog langer de sterfdag van een belangrijke boeddhistische leraar te herdenken, de stichter van de Gelugpaschool waartoe de Dalai Lama behoort.

Bovendien komen almaar meer Chinezen naar Tibet. De Chinese regering wil de autonome regio ontwikkelen en stimuleert Chinezen om zich in Tibet te vestigen. De Chinese immigratie brengt de Tibetanen, aan wie de economische groei voorbijgaat, nog meer in de verdrukking. De informatie en de beelden van het internet tonen hen dat elders in China de bevolking het goed heeft en dat andere religies minder aan banden worden gelegd.

Het ziet er niet naar uit dat de betogers snel gaan inbinden. En het is de vraag of China het protest voorzichtiger zal aanpakken nu de internationale gemeenschap met argusogen toekijkt.

www.standaard.be/tibet


DS, 15-03-2008 (Corry Hancké)



Leeswijzer Tibet


De autonome regio Tibet behoort tot China. Volgens de Chinese regering wonen er 2,7 miljoen inwoners, vooral Tibetanen. De laatste jaren zijn vele Han Chinezen geïmmigreerd naar Tibet. Zij zijn nog niet in de statistieken opgenomen.

De meeste Tibetanen zijn boeddhisten. De Dalai Lama's waren in de theocratie gedurende driehonderd jaar de leiders.

In 1951 veroverden de troepen van het Chinese Communistische leger Tibet. Toen de opstand van de bevolking tegen de Chinese overheersing in 1959 hard werd onderdrukt, vluchtte de Dalai Lama het land uit.

Tibet is de armste provincie van China. De meeste inwoners leven van landbouw of veeteelt. Het jaarlijks inkomen van een Tibetaan bedraagt 395 dollar (252 euro).

In de jaren tachtig versoepelde de Chinese communistische partij haar beleid, maar na de opstand van de monniken in 1989 werden de religieuzen weer meer aan banden gelegd.

De Dalai Lama en de Tibetanen kunnen rekenen op de steun van belangrijke Hollywoodsterren, onder wie Richard Gere.


DS, 15-03-2008 (ap, ds)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB