Douchen in je onderbroek

Vroeger hoorde het er gewoon bij: naakt douchen na het sporten. Maar de laatste jaren houden steeds meer jongeren na het sporten hun ondergoed aan, merken trainers en L.O.-leraren. Ook zij denken vaak twee keer na voor ze onaangekondigd de kleedkamer binnenstappen. Een teken van toegenomen weerbaarheid of nieuwe preutsheid? Klasse trekt op onderzoek in vijf kleedkamers. Met de handdoek aan.

Preuts of weerbaar?
Leraar lichamelijke opvoeding Tor Gillis (Erasmus Atheneum, De Pinte/Deinze) geeft les aan jongens van de tweede en derde graad secundair. In de kleedkamer merkt hij een duidelijke verpreutsing. “Leerlingen schamen zich de laatste tien jaar steeds meer.”

“Het lichaam is een lastig onderwerp geworden. Ik hoor leerlingen vaker homofobe opmerkingen maken naar elkaar. Er is ook iets blijven hangen na de Dutroux-affaire. Onderwijs en sport kampen met een belabberde reputatie. Dat maakt je extra voorzichtig, zeker als L.O.-leraar. Daarom geef ik alleen les aan de jongens. Mijn vrouwelijke collega begeleidt de meisjes. Zij kan de meisjeskleedkamer binnen om te controleren, ik niet.”

“Bij jongens zie ik ook wel de onderlinge schaamte. Onzekere jongens wenden zich af, zwaardere jongens zoeken de hoekjes op. Ik begrijp dat niet elke leerling zich graag te kijk stelt, maar ik raad iedereen toch aan om te douchen. Liefst naakt. Dat lijkt me een stuk hygiënischer dan met een douchezeep onder je badpak te gaan, zoals sommige leerlingen doen. Maar naakt is absoluut geen verplichting. Beter met zwembroek aan douchen dan de klasdeodorant die alles moet oplossen.”

“Slechts een paar leerlingen schamen zich niet voor leraar en klasgenoten. Zij douchen consequent. De meeste leerlingen laten hun handdoek bewust thuis liggen. Een paradox, want zweten vinden ze ook vies. Ze noemen het kwetsend ‘okselvijvers en reetzweet’. Maar ook dat overtuigt ze niet om te douchen. Ik blijf het aanmoedigen, ook al is er weinig tijd. Lichaamshygiëne stimuleren staat immers in mijn leerplan.”

Tor Gillis
Kwetsbare pubers
Turnleraar Dwight Waeytens (Sint- Bavobasisschool, Gent) moest op zijn sollicitatiegesprek nog uitleggen hoe hij, als mannelijke leraar, controle houdt in de meisjeskleedkamer. Nu maakt hij daarover duidelijke afspraken met zijn leerlingen.

“Ik snap de bezorgdheid van de directrice. Dus heb ik haar uitgelegd hoe ik het op mijn vorige school aanpakte. Met de meisjes spreek ik af dat een eerste klop op de deur betekent dat het stiller of sneller moet. Als er niets verandert, klop ik een tweede keer en kom ik binnen. Die afspraken werken. Als startende leraar stapte ik eens impulsief de meisjeskleedkamer binnen. Dat doe je geen tweede keer.”

“Meisjes ontwikkelen zich tijdens de laatste jaren van het basisonderwijs meer dan jongens. Hun lichaam verandert en de schaamte naar klasgenoten en leraar groeit. Uiterlijk wordt belangrijk. ‘Het worden madammetjes’. Jongens schamen zich minder om hun lichaam in de basisschool. Hun puberteit komt later.”

“Ik merk de signalen ook als trainer bij KAA Gent. Mijn spelers van veertien en vijftien jaar verschillen sterk in maturiteit. Ik loop de kleedkamer wel binnen, maar zorg ervoor dat de jonge voetballers zich veilig voelen. De puberteit maakt hen kwetsbaar. Daarom maak ik goede afspraken en mogen ze natuurlijk douchen in ondergoed.”

Onderbroek onder zwemshort
Peter Heyndels geeft les op een sportschool (Middenschool Campus Rosselberg, Tessenderlo). Zijn leerlingen zijn gewoon dat volwassen begeleiders de kleedkamer binnenstappen. “Toch douchen ook zij lang niet allemaal.”

“Bij de jongens probeer ik zo veel mogelijk in de kleedkamer aanwezig te zijn. Het is immers de plek bij uitstek voor plaagstoten, pestgedrag of conflicten. Onze sportleerlingen hebben daar geen probleem mee. In de meisjeskleedkamer stap ik in principe nooit binnen. Alleen als een meisje bij een crisismoment naar de kleedkamer vlucht, klop ik samen met een klasgenote aan.”

“Dat sporters minder schaamte hebben, klopt maar half. Ook zij wringen zich met veel acrobatie en met een handdoek om de lenden in en uit hun ondergoed. Tijdens de zwemlessen dragen veel jongeren een zwemshort boven hun zwembroek of badpak. Sommige jongens houden zelfs hun onderbroek aan onder de zwemshort. Die haal ik uit het water. Douchen doen ze ook lang niet allemaal. We hebben het ooit proberen verplichten, maar dat werkte niet. Vanaf de derde graad neemt de schaamte af. Jonge sporters beginnen zich in hun clubs te mengen met volwassenen. Die stoppen hun lichaam niet voortdurend weg.“

“Ik schaam me niet over mijn lichaam” Thibaut (17) en Willem (17) hebben er niets op tegen dat de leraar de kleedkamer binnenkomt als ze staan te douchen. “Hij doet dat niet vaak. Wij zijn zesdes, controle is niet meer nodig. Soms komt hij ons wat opjagen. De meeste klasgenoten spuiten snel deodorant en vertrekken naar de volgende les. Wij douchen wel, anders voelen we ons vuil en bezweet.” Schaamte kennen de jongens niet. “Dat moet toch niet, we zitten al jaren in dezelfde klas. Ik ben in de Chiro ook wel wat gewoon. Als je twee weken met vijftien jongens in een tent kampeert, ga je toch ook niet alles voortdurend wegstoppen onder handdoeken. Dat hou je nooit vol.”


Niet religieus geïnspireerd
Op een school met veel moslimjongeren geeft Veerle Van De Putte (KTA Lokeren) sport aan jongens. Het houdt haar niet tegen om de deur altijd op een kier te zetten.

“Ik laat de deur openstaan om meer controle te hebben op jongensgroepen. ‘En mijn privacy dan?’, roepen een paar leerlingen in september. Ik antwoord dat de deur dicht kan als ze zich perfect gedragen. Dat accepteren ze. Ook de moslimjongeren. Hoe minder spel je maakt over je aanwezigheid in de kleedkamer, hoe vlotter zoiets loopt. Een keer vroeg een jongen uit de OKANklas heel beleefd om even weg te gaan. Hij wilde zijn sportbroek niet uittrekken terwijl ik erbij stond. Dat heb ik dan ook gedaan.”

“Ze hoeven geen schrik te hebben dat ik ze naakt zal zien. We hebben geen douches op school. Mijn leerlingen kleden zich om in een lokaaltje waar vroeger het poetsmateriaal stond. In de sporthal hebben we wel douches, maar leerlingen gebruiken die nooit. Door de verplaatsing is er te weinig tijd. Niet douchen ligt niet per se aan hun afkomst. Schaamte is eerder individueel dan cultureel. De enige leerlingen die me ooit vroegen om te mogen douchen, hadden vreemde roots. Trouwens, je vindt in alle culturen toch ook machojongens die hun blote bovenlijf showen.”

Tor Gillis, L.O.-leraar
“Beter met zwembroek aan dan de klasdeodorant die alles moet oplossen”
Op hun terrein
Sophie Verhille startte dit schooljaar als L.O.-leraar met een paar interims. Ze is niet veel ouder dan haar leerlingen, maar heeft begrip voor hun gêne. “In onze studententijd stelden we het douchen ook uit tot ’s avonds.”

“Toen ik L.O. gaf aan meisjes in het VLIO (Oudenaarde) kreeg ik schuine blikken toen ik de kleedkamer binnenstapte. Niet uit schaamte, maar omdat ik op hun terrein kwam. Blijkbaar waren ze het niet gewoon dat een leraar L.O. binnenliep. In de jongenskleedkamer kwam ik niet. Ik probeerde controle te houden door te roepen of op de deur te bonken. Een keertje stuurde ik een mannelijke collega naar binnen die de jongens al lang kent.”

“Een kleedkamer binnenlopen is niet altijd makkelijk. Welke afspraken je daarover maakt, leer je niet in de opleiding. De docenten legden ons ook weinig op. Douchen bijvoorbeeld werd nauwelijks gestimuleerd. Een pak studenten voelden zich ook onwennig in de kleedkamer en stelden het douchen uit tot ’s avonds op kot of in de sportclub. Anderen gingen met sportzak naar het toilet en stapten daarna de kleedkamer in met zwempak aan. Kan je dan verwachten dat je als L.O.-leraar je leerlingen vraagt om geen schaamte te voelen?”

Douchen: niet verplicht, wel aangeraden
Douchen na de L.O.-les is niet verplicht, noch in de lagere noch in de secundaire school. Maar dr. Inge Van Trimpont, directeur van de Permanente Ondersteuningscel voor de CLB’s binnen het GO!, vindt het wel een gezonde attitude. “Zeker voor oudere leerlingen, die sneller gaan zweten. Douchen doen ze dan bij voorkeur zonder ondergoed, maar met short is natuurlijk geen doodzonde. Door te douchen, lopen ze minder kans op schimmels en infecties. Ze wisselen ook automatisch hun kledij en lopen niet in bezwete T-shirts rond. L.O.-leraren kunnen dus douchen best aanraden. Zo leren ze de leerlingen ook het belang van een goede hygiëne aan. Dat krijgen ze niet allemaal van thuis mee.”

“Pubers zijn weerbaarder geworden”
“Als L.O.-leraar mag je de kleedkamer in, als je dat afgesproken hebt met je leerlingen en als zij mogen vertellen wat ze niet oké vinden”, zegt Lies Verhetsel van Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid.

“Een leraar moet een veilig klimaat creëren in de kleedkamer. Toezicht en regels zijn noodzakelijk, want de kleedkamer leent zich tot pestgedrag of ongewenste aanrakingen. Maar normen veranderen. Steeds meer jongeren leven in een traditioneel gezin. Helemaal naakt vinden veel jongeren niet respectvol. Bovendien groeien jongeren nu op na de Dutroux-affaire. ‘Je lichaam is van jou’, vertellen hun ouders. ‘Niemand moet je lichaam zien, als je dat niet wil.’ Puberende jongeren zijn onzeker over de vreemde proporties van hun lichaam. Vroeger kregen ze de boodschap: ‘Zet je daar eens over.’ Nu niet meer. Je kan dat verpreutsing noemen, maar ook gewoon grotere weerbaarheid.”

Bron: http://www.klasse.be/leraren/43968/...-je-onderbroek/ geraadpleegd op 25/02/14


Eigen mening:

Ik vind het goed dat de leerkrachten L.O. rekening houden met wat de jongeren zelf willen. De leerlingen krijgen zelf de mogelijk om te kiezen hoe ze douchen, namelijk met onderbroek of naakt. Ze houden dus eigenlijk rekening met de privacy waar iedereen recht op heeft.

Als ik mezelf even inleef in deze jongeren, begrijp ik hen heel goed als ze niet graag in grote groep naakt douchen. Ik merk dit ook in zomervakanties als ik met Kazou weg ben en in het vakantiecentrum zijn er gemeenschappelijke douches voorzien. Heel veel meisjes en jongens douchen dan in hun bikini wegens schaamte over hun lichaam.

Er wordt tegenwoordig heel veel de nadruk gelegd vanuit de media op een perfect lichaam en heel veel jongeren kijken op naar Amerikaanse sterren. Alles wat hun rolmodel doet, willen ze ook doen.