'Alles ligt stil' - De pijnpunten van justitie volgens Freddy Troch


ZELE - De 'kleine rechter' Freddy Troch (61) gaat vervroegd met pensioen. Hij is moegestreden. 'De modernisering van justitie is uitzichtloos geworden.'


Neen, het is niet omdat hij moet van zijn vrouw. En ook niet omdat hij dringend in de tuin wil gaan werken. 'Ik heb mijn vervroegd pensioen aangevraagd omdat ik moedeloos werd van de stilstand binnen justitie', zegt Freddy Troch. 'Ik was de voorbije twee jaar lid van de Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde. Maar van modernisering is geen sprake, sinds de val van de regering ligt alles stil. Zelfs als ik tot de maximumleeftijd van 67 jaar bleef werken, zou ik de hervorming van justitie niet meer meemaken. Intussen zijn er genoeg problemen waarvoor dringend een oplossing moet worden gevonden.'

Freddy Troch is klein van gestalte, maar groot in zijn engagement voor justitie. Naar aanleiding van zijn pensioen overloopt hij de belangrijkste pijnpunten vandaag.


Strafuitvoering

Celstraffen onder de drie jaar worden in ons land niet uitgevoerd. 'Er is een ministeriële omzendbrief die vraagt om deze straffen ofwel niet, ofwel beperkt, ofwel met enkelband uit te voeren', zegt Freddy Troch. 'Die maatregel is bedoeld om de overbevolking in de gevangenissen aan te pakken. Ik begrijp nog altijd niet waarom daartegen zo weinig weerstand is. Hiermee holt de minister het werk van rechters uit.'

'Een ander probleem is dat de justitiehuizen overbelast zijn. Zo had ik een man drie jaar geleden voor zedenfeiten veroordeeld tot een behandeling. Negen maanden later kreeg ik hem weer tegenover mij, voor kleinere zedenfeiten. Hij had die enkele maanden na zijn veroordeling gepleegd. Het bleek dat hij nog geen enkele behandeling had gekregen omdat het justitiehuis nog geen tijd had gehad.'


Informatisering

De achterstand van justitie op het vlak van ICT wordt alleen maar groter. 'Enkele jaren geleden is er het Feniks-plan gekomen', zegt Troch. 'Daarna zijn er nog nieuwe plannen gekomen, maar het is nog steeds het Feniks-beheerscomité dat de informatisering van justitie begeleidt. Ik heb hier het jaarverslag van dat comité. Het zijn twee bladzijden, en in de plaats van een lijst activiteiten bevat het één lange alarmkreet van de voorzitter: ondanks enkele verspreide en wisselende initiatieven is de vooruitgang van de informatisering onmerkbaar.'

'Als antwoord krijgen we dan altijd dat elke magistraat intussen wel een eigen laptop heeft. Dat klopt, maar dat wil niet zeggen dat die ook goed werken. Er zijn veel klachten van collega's over computerproblemen. Ikzelf ben overgeschakeld op een eigen laptop. Die heb ik gekocht nadat mijn laptop van justitie crashte toen ik net een vonnis aan het schrijven was. Ik heb drie dagen moeten wachten tot ik mijn laptop terug had, zonder vervangtoestel. Ik was drie dagen technisch werkloos.'


Organisatie rechtbanken

'In de rechtbanken worden Lui en Moe beschermd.' Troch zegt het met een boutade, maar is heel ernstig over de problematiek die daarachter schuilt. 'De grote meerderheid van de magistraten levert goed werk, maar zij zijn het slachtoffer van een minderheid die slecht werkt. Omdat Lui en Moe niet goed werken, krijgen die minder dossiers toegeschoven, en dus komen die op de nek van de anderen terecht.'

Desondanks neemt Freddy Troch met een goed gevoel over de magistratuur afscheid. 'Ik heb voor de Commissie voor de Modernisering van de Rechterlijke Orde veel rechtbanken bezocht, en ik zie een jonge generatie van hard werkende, intelligente magistraten. Ik heb alleszins vertrouwen in de toekomst.'


Slachtoffers in de kou

'We moeten opletten dat de invoering van het Salduz-arrest niet tot een verkapte klassenjustitie leidt.' Volgens het Salduz-arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft elke verdachte tijdens zijn eerste verhoor recht op bijstand van een advocaat. In het parlement wordt nu een wetsvoorstel uitgewerkt om dat ook in België in te voeren.

Freddy Troch heeft vragen bij het effect daarvan. 'Voor welke zaken zal men op een advocaat beroep doen? Toch niet voor een eenvoudige diefstal of andere kleine zaken? Dat gaat in de eerste plaats om grote zaken, fraudedossiers. De “grote vissen, zullen er dus meer profijt van hebben.'

'Daarbij maak ik me ook grote zorgen over de positie van de slachtoffers, de burgerlijke partijen. Door dit arrest dreigen zij nog meer te verzwakken tegenover de verdediging. De advocaten van de verdediging zullen bij hun mondelinge tussenkomsten tijdens de verhoren de strategie van hun cliënten volledig meespelen. Zo heeft elke verdachte het recht op ontkenning. Als ook de advocaten dat recht inroepen, wordt het moeilijker om op zoek te gaan naar de waarheid.'


DS, 03-05-2011 (Pieter Lesaffer)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB