Regel op tijd je levenseinde


BRUSSEL - Welke behandelingen je op het einde van je leven niet meer wilt, je organen wil afstaan, begraven of gecremeerd wil worden en wat er met de as moet gebeuren, kun je voortaan vastleggen in één document.


Stel, u raakt heel zwaar gewond door een verkeersongeval en komt in een coma terecht. Alle medische mogelijkheden worden aangewend om u in leven te houden. Maar wilde u wel aan een beademingsapparatuur gekoppeld worden en kunstmatig gevoed worden?

Als u plotseling sterft, wordt aan uw familie gevraagd of u organen wil afstaan voor transplantatie. En weet uw familie wel of u begraven of gecremeerd wil worden? En of uw as moet worden uitgestrooid, bewaard worden in een columbarium of meegenomen naar huis?

De antwoorden op al deze vragen over zorg op het einde van je leven en over je levenseinde kun je in de toekomt vastleggen in het document 'Wilsverklaringen inzake mijn gezondheidszorg en levenseinde'.

'Wilsverklaringen zijn niet alleen belangrijk voor terminale zieken of ouderen want een onverwacht levenseinde kan zich op elk moment en op elke leeftijd voordoen', zegt Manu Keirse, klinisch psycholoog en een van de mensen die het document mee heeft opgesteld, samen met huisarts Marc Cosyns. Herman Nys zorgde voor de juridische ondersteuning.

Bij de gemeente kun je nu twee dingen vastleggen: een wilsverklaring in verband met orgaandonatie en een in verband met euthanasie. Maar de wilsverklaring in verband met euthanasie is om te beginnen al niet bindend want niemand kan een arts verplichten om euthanasie bij een patiënt te plegen. 'Bovendien komt er bij het levenseinde heel wat meer kijken dan orgaandonatie en euthanasie', zegt Keirse. 'Wij hebben alle zaken die met levenseinde te maken hebben in één document samengebracht.' In het document kan men aangeven welke zorg men op het einde van zijn leven niét meer wil: gereanimeerd worden, naar het ziekenhuis gevoerd worden, aan een beademingsapparatuur gekoppeld worden of kunstmatig gevoed worden. Je kunt aangeven of je nog antibiotica wil, bestraling, transfusies, transplantatie of pijnbestrijding als die het bewustzijn ernstig beperkt.

'Je hoeft niet te bepalen dat je de best mogelijke zorg wil, want daartoe is men verplicht. Volgens de wet op de patiëntenrechten kun je ook geen behandelingen eisen, je kunt alleen behandelingen weigeren', legt Keirse uit.

In het document kun je aangeven of je organen wil afstaan voor transplantatie, of je lichaam wil afstaan aan de wetenschap en aan welke universiteit. Ook je hele uitvaart kun je via het document regelen. Of je begraven of gecremeerd wil worden, of de as op zee of op een strooiweide moet worden uitgestrooid en op welke begraafplaats. Er is ruimte om andere wensen kenbaar te maken of om aan te geven of en waar er een uitvaartverzekering is afgesloten. 'Wat in het document staat, is allemaal juridisch afdwingbaar, behalve de vraag voor euthanasie', zegt Keirse. Hij is er geen voorstander van om dit document via de gemeente te laten bewaren, omdat het te allen tijde beschikbaar moet zijn.

'Zorg ervoor dat je huisarts en/of je behandelend specialist een exemplaar heeft en dat je er zelf een binnen handbereik houdt. Wij vragen ook om een vertegenwoordiger te kiezen die jouw wil kan verwoorden en kan communiceren met de zorgverleners in jouw plaats. Ook hij/zij moet een exemplaar hebben. Als je geen vertegenwoordiger aanduidt dan is het de wet die bepaalt welke familieleden in dat geval voor jou optreden.

Volgens Keirse zijn ook de rust- en verzorgingsinstellingen vragende partij voor zo'n document.

'Er zijn al plaatsen waar experimenten lopen om verpleegsters op te leiden om dit gesprek over het levenseinde aan te gaan. Vroeger stierven veel mensen plotseling, na een infectie. Nu sterven velen na een lange periode van chronische ziekte. Veel mensen willen bepaalde behandelingen op het einde niet meer ondergaan. Via dit document kun je die dingen op voorhand regelen. En je kunt je wilsverklaringen op elk moment weer intrekken of veranderen.'

'Wij gaan dit document bekendmaken bij de rvt's, de ziekenhuizen, dokters en gemeenten, opdat er een cultuur zou ontstaan waarbij mensen vroegtijdig hun levenseinde regelen zodat ze zich daar geen zorgen over hoeven te maken. '


Blog DS, 07-09-2008 (Inge Ghijs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB