'Op deze manier kan het niet verder': open brief van studenten journalistiek aan de media

Meer dan 65 studenten vragen in een gezamenlijke open brief om meer aandacht voor de kwaliteit van het nieuws dat vandaag de dag gebracht wordt.

Beste Vlaamse media,

Wij kennen jullie, maar jullie kennen ons niet. Nog niet, al komt daar in de toekomst hopelijk verandering in, want wij zouden graag bij jullie in loondienst werken. Haal even opgelucht adem; in dit bericht gaan we niet om jobs zeuren, maar vragen we om meer aandacht voor de kwaliteit van het nieuws dat vandaag de dag gebracht wordt.

Als studenten journalistiek zijn wij tegen de verschraling van de nieuwskwaliteit. Kort samengevat: het tot vervelens toe publiceren van allerlei lijstjes, artikels die steeds met 'hoe' of 'waarom' beginnen, het verspreiden van informatie zonder deze uitvoerig te controleren en het lekken van gevoelige en persoonlijke informatie bij overlijdens of rampen (Steve Stevaert, Germanwings, etc). De laatste tijd zijn wij als toekomstige journalisten soms beschaamd over de berichtgeving en de bijhorende commentaren. Niet alleen doen deze soms onze tenen omkrullen van schaamte, vaak doen ze ook echt pijn.
Het probleem beperkt zich niet enkel tot overlijdens en rampen, ook bij andere zaken stellen wij ons steeds meer vragen bij de handelswijze van de media. Het indirecte gevolg is dat wij als studenten (en pas afgestudeerden) soms als sensatiezoekers bekeken worden. Hoe kunnen wij later nog het gevoel hebben een respectabel beroep uit te oefenen, als wij zelf nog nauwelijks respect krijgen van het grote publiek? Elke gezonde relatie is gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen. Indien het lezers-, kijk- en luisterpubliek ons morgen niet meer vertrouwt, is de rol van de media uitgespeeld.

Verdomme, een stel onervaren snotneuzen komt jullie zomaar even de les spellen! Even slaan, maar dan ook zalven. Natuurlijk is de hele materie veel complexer dan dat, het is veel meer dan zoeken naar primeurs en sensatie. Het zou vulgair en oneerlijk zijn om alle media als rioolpers en sensatiebeluste hyena's te bestempelen. Het is de laatste jaren ook zeer moeilijk voor de mediabedrijven om reclame-inkomsten te genereren, de verkoop aan te zwengelen, digitaal mee te zijn, elkaar te beconcurreren, en ga zo maar voort. Charles Darwin zei ooit dat niet de sterkste soort zal overleven, maar wel de soort die zich het beste kan aanpassen. De vorm en het hele businessmodel mogen uiteraard aangepast worden, maar verander alstublieft de kwaliteit en de correcte werkwijze niet.

Zelf willen we de mensen correct en zo objectief mogelijk informeren, zonder overmatig te entertainen of sensatiebelust te werk te gaan. Al mag de journalist ook zijn visie laten doorsijpelen, indien voldoende gefundeerd. De huidige gang van zaken strookt evenwel niet altijd met deze visie. Gedurende onze opleiding wordt er een sterke nadruk gelegd op een kritische lezing van wat er in de media verschijnt, dus neem het ons niet kwalijk als we ook met dat kritisch oog naar jullie werk kijken.

Worden we er wel wijzer van als we zien hoe een lijk uit het kanaal wordt gevist?
Na de gebeurtenissen van eergisteren is kritiek eens zo nodig: de reacties op het overlijden van Steve Stevaert overstegen de menselijke verbeelding, maar zo ook de (bij momenten) deontologisch incorrecte berichtgeving. Je kan jezelf de vraag stellen: hoe geloofwaardig is de zogenaamde vierde macht die het hele maatschappelijke gebeuren bekritiseert, als zij zelf zondigt tegen de ethiek? De deontologische code is niet zomaar wat letters op het internet. Bij gevoelige materie moet de berichtgeving afgewogen worden tegenover het maatschappelijk belang.

Indien het aan u is voorbijgegaan: tal van mensen waren ook woedend op de verschillende media. Men kon een gevoel waarnemen dat al langer bij het publiek leeft: "Kunnen ze eens niet gewoon de feiten geven, zonder al dat dramatische gedoe?" Niet alleen bij de berichtgeving rond Steve Stevaert, maar ook bij de stukken over Germanwings, Charlie Hebdo, Verviers, MH17 ... Tegen de avond volgde de mea culpa, om vervolgens de activiteiten als vanouds te hervatten. Zo leek het alsof de Vlaamse media zichzelf even K.O. sloegen, maar een minuut later zichzelf al weer opraapten met een schouderklopje erbij. "Goed gezegd, nu is alles terug in orde."
Daarom, beste kranten, tv-zenders, nieuwswebsites enzovoort: het kan altijd beter, maar op deze manier kan het niet verder. Wij hoeven jullie geen geweten te schoppen, dat hebben jullie namelijk al. Naar ons gevoel is het nodig dat de volgende generatie dat geweten eens wakker schudt. Onthoud dat wij helemaal niet tegen jullie zijn of onszelf willen profileren als reformisten. Wij staan volledig achter de persvrijheid en wijzen elke vorm van censuur af, maar dit is ook een kwestie van ethiek en respect. Respect tegenover zij die onderwerp zijn van de berichtgeving. Respect tegenover de mensen aan wie de berichtgeving gericht is.

En ook respect tegenover onszelf.

Dit betoog mag niet worden gezien als een verdediging van wijlen Steve Stevaert. Het staat los van ieders maatschappijvisie en/of politieke voorkeur. Met deze boodschap willen wij de aandacht vestigen op de huidige toestand van de journalistiek.

Bron: Knack - http://www.knack.be/nieuws/belgie/o...ion-559859.html
Mening: Ik sta volledig achter alle punten die deze studenten aanhalen. Zelf erger ik mij ook mateloos aan nieuwssites die niet meer als doel hebben om de lezers zo snel en correct mogelijk te informeren, maar zoveel mogelijk kliks naar hun pagina halen ("Welke BV deed deze schokkende uitspraak?", "Vijf zaken waaraan je ziet of je partner trouw is", "Harry van Olga: 'Het einde is nabij'" enzovoort). Er zijn kranten waar we dit soort gedrag al jaren van gewoon zijn, maar tegenwoordig lijkt het ook in de 'kwaliteitskranten' niet anders te zijn. Op de site van de Standaard lezen we, als titel van een artikel, ' "Ze gaan mij een hoer vinden" '. Kunnen we sappige titels overlaten aan 'de boekskes', en titels van krantenartikels kiezen op basis van informatie, zoals het hoort?
De afgelopen weken was hét onderwerp in de kranten (en de rest van de media) ook de vliegtuigcrash van Germanwings. Correcter: de eerste dag draaiden de artikels om de vliegtuigcrash, alles daarna waren sappige details uit het leven van de copiloot die de crash veroorzaakte. Nieuwswaarde? Geen. Sensatie? Volop. Zoals de open brief aanhaalt, was het bij de dood van Steve Stevaert van hetzelfde laken een pak.
Ik ben dan ook erg blij om te zien dat de volgende generatie journalisten zich hier even hard aan ergert. Hopelijk vinden zij snel een job bij de media die zij nu terechtwijzen, en hopelijk kunnen zij deze integere houding ook omzetten in daden. En misschien voelen de journalisten van nu zich ook een beetje aangesproken, en staan zij even stil bij de kwaliteit van hun 'werk'.

Ik sluit me, net als Bram, volledig aan bij de studenten. Er wordt maar al te veel ingespeeld op de sensatie van gebeurtenissen. Het werkt als een soort aantrekkingskracht om mensen te lokken, net zoals de 'roddelblaadjes' dit doen. De essentie van een krant -en ook zijn nieuwssite- zou echter niet gericht mogen zijn op deze sensatie. Het doel van een krant is om zijn lezers te informeren en op de hoogte te houden van de actualiteit. Verder moet er niet te veel drama en/of onzinnige contexten rond een onderwerp behandeld worden. De brief naar de journalisten duidt zeker op kritiek ten opzichte van de huidige toestand, er moet duidelijk verandering in komen. Het feit dat men aanhaalt dat niet elke journalist 'verziekt' is door de sensatie vind ik dan ook een mooi gebaar naar de journalisten toe. Zij willen net als ons de kwaliteit van de kranten terug omhoog zien gaan, zodat wij weer de juiste informatie krijgen, zonder de sensatie die men er rond opwekt.