Wie zal dat betalen?


Vier weken voor de verkiezingen duikt weer het voorstel op de haalbaarheid van verkiezingsbeloften vooraf te laten berekenen door het Rekenhof. Te laat natuurlijk. Wat moet de kiezer dan met die verkiezingsbeloften? Tweehonderd euro meer pensioen voor wie tot 65 jaar werkt. 1,2 miljard euro om de laagste pensioenen op te trekken tot de Europese armoedegrens. De belastingen niet verhogen.


Moet je als kiezer die beloften geloven? Neen.

Moet je ze van de tafel vegen? Ook niet. Het zou dom zijn alle beleidsprojecten weg te gooien. Als je mensen langer wilt laten werken, zul je dat op de een of andere manier aantrekkelijk moeten maken.

Maar het zou nog dommer zijn aan te nemen dat er geld is om ook maar één van die beloften te realiseren. De komende tien jaar is er géén geld. De gevolgen van de financiële en de economische crisis zijn verzacht voor de bevolking door ze grotendeels te laten betalen door de staat. De staatsschuld, die sinds 1999 maar tot 80 procent gedaald was, steeg door de crisis opnieuw tot 100 procent.

De komende jaren zullen miljardenbesparingen nodig zijn, eerst om de begroting uit het rood halen – tot 2015 heeft de afgetreden regering daarvoor gegeven – en vervolgens om gedurende twintig, dertig jaar die enorme schuld weer terug te betalen.

Er zal dus maar geld voor iets zijn als we bovenop de besparingen die daarvoor nodig zijn, extra besparen.

De kiezer kan de verkiezingsbeloften daarom vrij gemakkelijk zelf beoordelen, door telkens de simpele vraag te stellen: wie zal dat betalen?

We hebben al een mooi voorbeeld gehad toen bleek dat de beloning voor wie in zonnepanelen investeerde, betaald zal worden door al wie dat niet deed.

En zo zal het met alles zijn. Moeten de laagste pensioenen stijgen tot aan de armoedegrens? Dan zullen de gezondheidsuitgaven minder kunnen stijgen, ofwel zal er iemand meer moeten betalen. Moet het pensioen omhoog voor wie tot zijn 65ste werkt? Dan moet dat van wie te vroeg stopt met werken, omlaag.

Nog drie op ervaring gestoelde vuistregels daarbij.

Geloof niet wie zegt dat zijn meeruitgaven betaald worden door de strijd tegen de fiscale fraude. Die moet al dienen om het budget in evenwicht te krijgen.

Geloof evenmin wie alles oplost met vage ‘terugverdieneffecten'. En geloof ook niet wie zegt dat de banken of elektriciteitsproducenten zullen betalen. Die rekenen dat altijd door: via nóg lagere intrestvoeten op spaarboekjes, of via nóg hogere energietarieven.

Intussen groeit ook het wantrouwen van de bestuursniveaus onder elkaar. De federale minister van Begroting wil controle op de uitgaven van de deelstaten. De Vlaamse minister van Begroting reageert heftig: ons begrotingsbeleid is veel orthodoxer dan het uwe!

Een prima ruzie! Laat ze elkaar maar confederaal bewaken. Dat verkleint de risico's op ontsporing.


DS, 17-05-2010 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB