Verdeelde houding doet vrezen voor toekomst


BRUSSEL - Veel hoopgevends hebben de leden van de kamercommissie seksueel misbruik nog niet gehoord. De bisschoppen zijn het over zo goed als alles oneens. 'Het is echt een krabbenmand.'


Met de komst van aartsbisschop Léonard naar de kamercommissie seksueel misbruik werd gisteren het hoofdstuk van de (voormalige) bisschoppen afgesloten. Het beeld dat van de Kerk blijft hangen, is dat van een verdeelde organisatie die panische angst heeft voor eventuele schadevergoedingen en die het nog altijd moeilijk heeft om zich te excuseren voor het seksueel misbruik van kinderen.


De Kerk spreekt niet uit één mond

De bisschoppen lijken allemaal een eigen verhaal te verkondigen, ieder van op zijn eigen eilandje. Terwijl onder meer erebisschop Arthur Luysterman en de Antwerpse bisschop Johan Bonny de deur naar schadevergoedingen voorzichtig openzetten, sloeg aartsbisschop Léonard die gisteren met een klap weer dicht. Zijn voorganger Godfried Danneels bevond zich ergens tussen de twee.

'Je moest goed luisteren, maar bij kardinaal Danneels was tussen de lijnen nog te horen dat hij schadevergoedingen wel zag zitten', zegt commissielid Siegfried Bracke (N-VA). 'Hij gaf een schuchtere voorzet en het was aan Léonard om die binnen te trappen. Maar die deed net het tegenovergestelde.'

Volgens commissieondervoorzitter Stefaan Van Hecke (Groen!) verschillen de bisschoppen over bijna alles van mening. 'Het is echt een krabbenmand. De aanpak van seksueel misbruik, de schadevergoedingen, de preventieve maatregelen: over alles hebben ze een andere mening.'

Die vaststelling bewijst dat de bisschoppen op het niveau van de bisschoppenconferentie absoluut niet op dezelfde lijn zitten.


Slachtoffers lopen (nog altijd) in cirkels

De getuigenissen in de commissie bewijzen op een pijnlijke manier hoe de bisschoppen de slachtoffers steeds van het kastje naar de muur hebben gestuurd. Wie niet werd gehoord door zijn bisschop, klopte aan bij de aartsbisschop. Maar die zei niet verantwoordelijk te zijn en stuurde de slachtoffers terug. Zo werden ze nooit gehoord. Erger is dat de bisschoppen nog steeds in die logica zitten en dat niemand de andere op zijn plichten durft te wijzen, als dat nodig is. Dat doet het ergste vrezen voor de toekomst.

'Net door de grote autonomie van de bisdommen en de interne regels van de Kerk, houd je een camouflagestructuur in stand. Slachtoffers worden als pingpongballetjes van de ene bisschop naar de andere gespeeld', zegt commissievoorzitster Karine Lalieux (PS).

Zelfs acht maanden na het uitbreken van de zaak-Vangheluwe, blijft de ongelijke behandeling van daders en slachtoffers duren.

Terwijl bisschop Bonny de voorbije maanden vier daders preventief schorste, kwam de Gentse bisschop Luc Van Looy doodleuk melden dat hij de voorbije maanden verschillende dossiers niet heeft doorgespeeld aan het gerecht. De daders hadden het misbruik wel toegegeven, maar 'omdat de kans op recidive nagenoeg nihil is', was er volgens hem geen haast meer bij.

Van Looy kreeg in de commissie de wind van voren en van de weeromstuit bleken de daders overleden. Hoe hij dan toch een gesprek met hen heeft gehad, kon hij daarna niet meer uitleggen.

Heel wat commissieleden hoopten dat aartsbisschop Léonard gisteren met een concreet voorstel naar de commissie zou komen dat een duidelijk signaal voor de slachtoffers moest zijn. Ze verwachtten eenduidige richtlijnen voor procedures, een plan om dossiers door te sturen naar het gerecht, een erkenning van het misbruik en een voorstel over schadevergoedingen. 'Maar in de eerste plaats kregen we een provocerende Léonard te zien', zei een 'erg ontgoochelde' Lalieux.


Morele erkenning en excuses moeilijk

Als gezicht van de Belgische Kerk hebben ze hun moreel gezag steeds graag laten gelden. Maar nu het hen uitkomt, trekken zowel Danneels als Léonard hun paraplu open. Ze voelen zich moreel niet verantwoordelijk. Ik was/ben niet het hoofd van de Kerk, luidt de argumentatie. Daardoor had/heb ik bij de andere bisdommen niets in de pap te brokken.

'Kerkrechtelijk heeft Danneels gelijk, maar een slachtoffer ziet de aartsbisschop wél als de grote baas. Dat is de persoon waar je met je verhaal naartoe zou moeten kunnen', zegt Van Hecke.

En wat met excuses? Die bood Danneels in bedekte termen aan. Dat deed Léonard niet. Beider houding is vooral ingegeven door de heilige schrik om de deur open te zetten voor schadevergoedingen. Wie zich excuseert, erkent immers dat hij fout is geweest en dat hij aansprakelijk is.

Volgens Lalieux geraakt men geen stap verder als die erkenning er niet komt. 'Er moeten excuses komen. Niet omfloerst, maar echte excuses. Dat is de eerste stap om de pagina eindelijk om te draaien. Ik hoop dat hier in de bisschoppenconferentie ernstig over gedebatteerd wordt.'


DS, 23-12-2010 (Yves Delepeleire , Peter De Lobel)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Dat gezag was al serieus aangetast, maar na de op zijn zachtst gezegd 'weinig glorieuze' doortocht in de kamercommissie is dat (voormalige) gezag zowat beland tot op het niveau van de huidige buitentemperaturen!

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB