Venezolaanse president Hugo Chávez (58) overleden


De Venezolaanse president Hugo Chávez is op 58-jarige leeftijd overleden. Dat heeft vicepresident Nicolás Maduro vanavond medegedeeld.


Chavez werd meerdere keren geopereerd aan kanker, voor het laatst in december 2012. Daarna kampte hij met verschillende complicaties. Vanochtend vroeg liet de regering weten dat hij ‘vocht voor zijn leven’ nu er opnieuw een infectie aan de luchtwegen was opgetreden.


Chavez liet zich inspireren door vrijheidsstrijder Bolivar

Hugo Rafael Chávez Frías, geboren op 28 juli 1954, meldt zich op zeventienjarige leeftijd bij de legeracademie in de Venezolaanse hoofdstad Caracas. Hij wordt daar niet alleen opgeleid tot militair, maar krijgt ook een brede scholing. Jonge rekruten moeten een grote algemene kennis hebben, zo is de opvatting van een groep nationalistische officiers. Chávez leest boeken van Che Guevara, Karl Marx en Napoleon Bonaparte en raakt geïnteresseerd in het leven en gedachtegoed van Simón Bolívar, een Zuid-Amerikaanse vrijheidsstrijder uit de negentiende eeuw.

Chávez richt begin jaren tachtig een ondergrondse beweging op die vernoemd is naar die inspiratiebron: de Revolutionaire Bolivariaanse Beweging-200, kortweg MBR-200, die het doel heeft het Venezolaans politiek systeem omver te werpen. Het is corrupt en ondemocratisch, vindt Chávez. In 1992 leidt hij een mislukte staatsgreep, waardoor hij in de gevangenis belandt.


Als ‘armoedebestrijder’ tot president gekozen in 1998

Na twee jaar komt Chávez vrij, waarna hij de sociaaldemocratische partij de Beweging van de Vijfde Republiek opricht. In 1998 wordt hij verkozen tot president van Venezuela. Hij zorgt voor een nieuwe grondwet, die minderheidsgroepen meer rechten geeft en de regeringsstructuur hervormt. Chávez, die in 2000 herkozen wordt, wint aan populariteit omdat hij zich bekommert om de onderklasse, maar krijgt van de oppositie en mensenrechteorganisaties de kritiek dat hij de democratie, vrijheid van meningsuiting en persvrijheid ondermijnt.

Hij groeit desondanks uit tot de informele leider van het Zuid-Amerikaanse continent. Hij krijgt veel bondgenoten in de regio, waaronder het communistische Cuba van de gebroeders Castro, en verzet zich tegen het buitenlandbeleid van de VS.

Bovendien weet hij hoe hij het volk kan bespelen, zegt onze buitenlanddirecteur Ykje Vriesinga:

“Chávez wist hoe hij de emoties van het volk kon bespelen. In zijn radio- en televisieprogramma Aló Presidente danste en zong hij met aanhangers en omhelsde hij huilende zieken die gratis hulp kregen. En passant haalde hij het wereldnieuws met scheldpartijen tegen zijn zelfbenoemde buitenlandse vijanden, zoals de Amerikaanse president George W. Bush.”

Chávez weerstaat een militaire coup in 2002 en een referendum in 2004. In 2006 wordt hij herkozen en een jaar later richt hij weer een nieuwe politieke partij op: de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela.


Gevecht tegen kanker sinds juni 2011

In juni 2011 wordt Chávez, dan 56 jaar oud, op Cuba geopereerd omdat er een tumor bij zijn bekken gevonden is. In de periode daarna blijft er onduidelijkheid over zijn gezondheid – een maand later keert hij alweer terug naar Cuba voor chemotherapie. In juli 2012 verklaart hij dat hij volledig genezen is en zich, drie maanden voor de verkiezingen, beschikbaar stelt voor een nieuwe zesjarige termijn. Hij wint weer, al is het met een klein verschil.

De inauguratie staat gepland voor 10 januari 2013, maar eind november gaat hij toch weer naar Cuba voor een kankerbehandeling. Half december wordt hij opnieuw geopereerd, waarna in het nieuwe jaar ‘complicaties’ optreden als gevolg van een luchtweginfectie. Die houden aan en verergeren, totdat hij op 5 maart 2013 overlijdt.


‘Venezuela voor en na Chávez wereld van verschil’

Van alle hedendaagse linkse leiders in Latijns-Amerika heeft Chávez de grootste omwenteling tot stand gebracht, zegt Vriesinga:

“Venezuela vóór en na Chávez zijn twee radicaal verschillende landen. Zowel persoonlijkheid als daadkracht van de oud-militair was zo overweldigend dat hij de geschiedenis in gaat als de meest geliefdeén meest gehate president van het land.”

Zijn ware aard blijft, ook na zijn dood, een raadsel, zegt Vriesinga:

“Voor zijn aanhangers was Chávez een linkse revolutionair, een armoedebestrijder. Hij gaf gratis huizen, ziekenhuizen en scholen aan de lang genegeerde Venezolaanse onderklasse. Hij liet Venezuela terugkeren op het internationale toneel met meer bravoure dan ooit. Maar zijn rivalen zagen in hem een autoritaire leider die de vrije markt vernietigde en vijanden maakte in de westerse wereld. In hun ogen verspilde Chávez de olierijkdom van Venezuela – eigenaar van de grootste olievoorraden ter wereld – aan miljardenverslindende sociale projecten, allemaal om de stem van de armen te kopen.”


Blog NRC.nl, 05-03-2013

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB