'We hebben elkaar minder hard nodig dan vroeger'


SINT-JANS-MOLENBEEK - Hoeveel buren kent u bij naam? En helpt u hen soms? De Dag van de Dialoog verzamelde mensen rond de tafel die elkaar anders straal voorbij zouden lopen. 'We willen mensen weer laten praten met elkaar. Niet over elkaar.'


'Ken je die mop van die man die een zaag wou lenen bij zijn buur?' vraagt Miloud Fekir uit Elsene. 'De man denkt onderweg goed na: zou mijn buur me wel iets wíllen lenen? Als de buurman uiteindelijk opendoet, zegt de man: “Ik hóéf je zaag al niet meer!, Zo is het ook een beetje in Brussel.'

De derde Dag van de Dialoog verzamelde zaterdag een honderdtal mensen rond dialoogtafels in Brussel en Gent. De dag werd georganiseerd door het Regionaal Integratiecentrum Foyer vzw en Vormingplus Gent-Eeklo. Het initiatief komt overgewaaid uit Nederland, waar jaarlijks duizenden mensen met elkaar in dialoog gaan. Speciaal daarvoor opgeleide dialoogbegeleiders zien erop toe dat het gesprek niet ontaardt in een debat. We volgden een Franstalige dialoog in de Molenbeekse moskee Al Khalil.

'Ik ben opgegroeid in Laken', vertelt begeleider Stefano Ianuzzi uit Sint-Gillis. 'Onze buren verhuisden na een tijd naar het platteland. “Brussel is toch niet meer hetzelfde,, zuchten ze. Vroeger kenden mensen elkaar. We deden een praatje als we elkaar tegenkwamen. Dat is allemaal voorbij.'

'In mijn woonblok is het ieder voor zich', beaamt Malika Aberkan uit Vorst. 'Ze zitten allemaal in hun coconnetje, te staren naar hun televisie of computer. Ze horen ook zoveel in de media. Als je een hoofddoek draagt, denken velen dat je een terrorist bent.'

'Maar soms is het ook echt niet evident om open te staan voor verschillen', geeft Ianuzzi toe. 'Ik herinner me een etentje met een buurman die na een paar glazen wijn racistische praat begon te verkopen. Daarna had ik geen zin meer om hem uit te nodigen.'

'Hoe minder we elkaar kennen, hoe minder problemen. Zo denken de meesten vandaag', reageert Mootazza Ben Ayad, de boekhoudster van de moskee. 'Onze maatschappij wordt geregeerd door angst. De stereotypen in ons hoofd zijn moeilijk te wissen.'

'Het verloop van mensen is natuurlijk ook veel groter dan vroeger', zegt Fekir. 'Mensen komen en gaan in flatgebouwen. Contacten zijn vluchtiger.'

'En er is meer mobiliteit', zegt Johan Leman, de voorzitter van Foyer vzw. 'Op een vrij moment rijden we vandaag ergens naartoe. Vroeger hielden veel mensen gewoon vakantie in de eigen tuin.'

'Ons werk neemt ook een centralere plaats in dan enkele decennia geleden', zegt Ben Ayad. 'Het is: métro, boulot, dodo. Een praatje met je nieuwe buurman? Daar zijn we 's avonds te moe voor. Bijna iedereen heeft ook telefoon en internet. Daardoor hebben we elkaar minder nodig. Toen mijn vader in België aankwam, moest hij hulp aan zijn buurman vragen om Nederlandse brieven te vertalen. Je stelt je dan onderdanig op. Dat maak je nu niet zo snel meer mee. Mensen stellen zich niet graag afhankelijk op.'

'Het doet anders goed als een buur vraagt hoe het met me gaat of als hij me ergens mee helpt', zegt Cristina Iordache uit Molenbeek.

'Natuurlijk!', roept Aberkan uit. 'Ik hielp eens een oude buurman uit de nood. Zijn dochter was stomverbaasd dat hij hulp kreeg. Ze bleef me maar bedanken. Dat vond ik dan weer raar. Het is toch logisch dat je elkaar helpt? Maar na dat voorval slaan we wél geregeld een praatje.'

'Toen ik hier veertig jaar geleden aankwam, heeft een Vlaming me ook uit de nood geholpen', vertelt Afilal uit Schaarbeek. 'Als zoiets je overkomt, ben je sneller geneigd om daarna zélf de eerste stap te zetten bij iemand anders.'

'Maar hoe kunnen we mensen dan deblokkeren?' vraagt begeleider Ianuzzi, om het twee uur durende gesprek af te ronden.

'Elk woonblok en iedere straat zou jaarlijks een burendag moeten houden', stelt Malika voor. 'Iedereen kookt iets en aan tafel praat je wat met elkaar. Een goede buur is tenslotte beter dan een verre vriend.'

'Jonge mensen moeten op school weer leren hoe ze contact moeten maken. Het zijn basisvaardigheden die velen verleerd zijn', zegt Fekir. 'In Algerije gelden die regels wel nog. Iemand die nieuw is, wordt verondersteld zijn buurman als eerste aan te spreken.'

'En mensen moeten elkaars gewoontes respecteren', zegt Leman. 'Mijn Marokkaanse buren brengen me aan het einde van de ramadan een pot soep. Voor Sinterklaas breng ik ze dan wat chocolade. Kleine gestes, maar ze brengen veel teweeg. Mensen zijn helaas bang geworden van die evidenties.'

www.dagvandedialoog.be


DS, 19-10-2009 (Lennie Stinissen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB