In Irak lukt het niet met bommen en granaten

Willem Post, Amerika-deskundige van Instituut Clingendael


De Amerikaanse strijd tegen terrorisme is bezig te mislukken doordat de VS onvoldoende inzien dat zij de rest van de wereld nodig hebben.


Deze week staat de Amerikaanse commandant in Irak David Petraeus volop in de schijnwerpers. Zijn verhaal is dat eindelijk lichtpunten in de Iraakse duisternis zijn te ontwaren.

Generaal Petraeus en Bush, vooral in zijn bevoegdheid van opperbevelhebber, zullen uitleggen dat het idee van de territoriale concentratie van de extra overgevlogen 30.000 soldaten werkt. In diverse wijken in Bagdad is het geweld afgenomen. De provincie Anbar, nog maar kort geleden geteisterd door een golf van geweld, is enigszins gestabiliseerd. Bush kon er vorige week tijdens een verrassingsbezoekje zelfs naar toe vliegen.

Maar Petraeus zal ook vertellen dat de Amerikaanse militaire capaciteit zo is uitgeput dat in december de eerste troepen naar huis moeten. Dat is voor Bush veel te kort dag.

Het gejuich in Washington zal verstommen bij het lezen van het armoedige politieke- en veiligheidsrapport voor de regering Maliki. Van de achttien ijkpunten zijn er maar zeven gehaald, de meeste slechts gedeeltelijk. De veiligheidspolitie is geïnfiltreerd door milities. De oliegelden worden nog steeds oneerlijk verdeeld. Het is volstrekt onduidelijk hoe het geld voor wederopbouw worden besteed. De regering-Maliki is hopeloos verdeeld.

Na 11 september 2001 heeft de regering-Bush besloten voortaan langs militair-strategische lijnen te opereren om het terrorisme uit te bannen. ’Je bent voor ons of tegen ons’ is een uiting van die ’bommen- en granatenpolitiek’.

Bush en de zijnen begrijpen de geschiedenis niet. Kwaad is van alle tijden en kan alleen overwonnen worden als naast een intelligent veiligheidsbeleid in engere zin ook een ruimhartige, verlichte politiek wordt gevoerd waarmee de harten van de mensen worden veroverd.

De Tweede Wereldoorlog is een goed voorbeeld. President Roosevelt begreep dat het fascisme op korte termijn alleen verslagen kon worden met steun van de Sovjet-Unie. De VS ondersteunden dat land ruimhartig. Daarna kwam het Marshallplan, op basis waarvan het Duitse oorlogspuin veranderde in de tuin van de democratie. Internationale topconferenties legden de basis van een nieuw wereldbestel.

Het huidige Amerika, dat 92 procent van de militaire troepen in Irak levert, kan de politieke- en veiligheidssituatie niet naar zijn hand zetten. De aanpak van het kwestie-Irak moet zo snel mogelijk worden geïnternationaliseerd. De Verenigde Naties en de Navo, dus ook EU-regeringen, moeten veel meer betrokken zijn bij een korte en langetermijnstrategie voor Irak waarbij alle buurlanden een controleerbare veiligheidsgarantie afgeven.

Mede om het imago van het Westen te verbeteren moet een doorbraak in de Israëlisch-Palestijnse kwestie worden bereikt. Bush en Blair hebben de afgelopen jaren te weinig krediet opgebouwd. Wij moeten het hebben van nieuwe leiders als Sarkozy en Merkel. En van de volgende Amerikaanse president, die een verlichte politiek moet voeren.

Volgens de in Washington goed ingevoerde schrijver-journalist Bob Woodward heeft Bush op zijn eerste kabinetsvergadering in 2001 nog wel even gesproken over Israël en de Palestijnen. Volgens hem had de vorige regering zich teveel bemoeid met dat probleem. „Daarom zitten we nu met de gebakken peren. Als twee partijen geen vrede willen, dan kunnen we hen nu eenmaal niet dwingen. Ik zie niet goed wat we op dit moment aan dat probleem kunnen doen. Het is de hoogste tijd dat we onze handen ervan aftrekken.”

In de global village is Bush de baas van de grote provincie Amerika. Maar Washington kan het niet alleen af. Ik verlang naar een intensieve pendeldiplomatie. Wanneer worden weer echte topconferenties georganiseerd? De wereld snakt naar akkoorden zoals van Camp David.

In deze wereld waar werkelijke macht zo versplinterd is moeten regeringen en bevolkingen wederzijds begrip kweken. Een geïsoleerde militair-strategische aanpak past daar niet bij. De nieuwe Amerikaanse president heeft ons nodig. Net als vroeger.


Trouw, 11-09-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB