Gebakken lucht blaast windplan weg


De provincie Oost-Vlaanderen had een goed plan voor de inplanting van windturbines – maar minister Schauvliege heeft het grotendeels van tafel geveegd. Een kaakslag voor burgerparticipatie, vinden John Vandaele en Wouter Deprez.


Na jaren aanmodderen en Far-Westpraktijken in de plaatsing van windmolens wás er eindelijk een begin van een oplossing : de provincie Oost-Vlaanderen presenteerde een ‘windplan’.

Dit plan ruimde twee belangrijke bezwaren en struikelblokken tegen windmolens op.

De provincie koos ervoor om de windmolens te ordenen, zodat ze niet overal neergezet kunnen worden. Burgers hebben het immers moeilijk met een onoverzichtelijke wildgroei van windturbines. De provincie had na jaren van studie twee zones langs de twee drukste verkeersassen van de provincie aangewezen als de ideale zones voor windmolens, vaak op bedrijventerreinen. Daar valt veel voor te zeggen: autosnelwegen maken meer lawaai dan de turbines, waardoor het probleem van de geluidshinder al grotendeels ongedaan wordt gemaakt.

Omdat de provincie vaststelde dat burgers zich steeds vaker tegen de turbines in hun omgeving keerden – de lasten zijn immers voor hen, de lusten gaan naar de ontwikkelaars – legde ze de ontwikkelaars op dat ze gemeenten en burgercoöperaties elk voor tien procent financieel moeten laten participeren in hun windparken. Zo gaat een deel van de winst – acht procent garandeert de overheid – naar wie in de omgeving van de turbines woont. Bovendien wilde de provincie dat er per turbine elk jaar 5.000 euro zou gaan naar een omgevingsfonds dat de omwonenden naar believen konden gebruiken om hun leefomgeving te verfraaien.

Kortom, een duidelijk signaal dat de provincie het welzijn van haar burgers en het stimuleren van nieuwe energie in gelijke mate serieus neemt.


Draagvlak verkleind

Onlangs maakte minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) evenwel bekend dat ze het windplan van de provincie Oost-Vlaanderen grotendeels van tafel veegt: de windzone E40, goed voor mogelijk zestig turbines, verdwijnt.

Windmolens kunnen opnieuw om het even waar opduiken, wat hun populariteit niet bepaald zal verhogen en het draagvlak nog zal verkleinen. Bovendien wordt de participatie van de burgers, gemeenten en coöperatieven geschrapt.

‘Als minister van Omgeving betracht ik een goede ruimtelijke ordening met aandacht voor het leefmilieu’, zegt de minister over deze beslissing (DS online 30 april ). Waarom schrapt de minister een plan dat de windmolens groepeert? Past een geordend windmolenbeleid te weinig bij onze lintbebouwing?

Het windplan van de provincie zou volgens de minister in strijd geweest zijn met de hogere ruimtelijke ordening. De provincie zegt dat ze voortdurend overlegd heeft met het Vlaamse niveau. We begrijpen de grote gestrengheid in dit dossier niet als er in het Uplacedossier blijkbaar meerdere ogen dicht worden geknepen in het mobiliteitsonderzoek. De minister verwijst naar bezwaren van Defensie dat de turbines de radarinstallatie van Semmerzake verstoren. Wij beschikken over een recente brief waarin Defensie zegt dat dit probleem opgelost is.

Bovendien veegt de minister de burgerparticipatie onder de mat. Wij ondervinden dat burgers wel degelijk willen betrokken worden bij de energieproductie. Er bestaat geen wettelijke basis voor, stelt de minister. Als dat al zo zou zijn, dan heeft ze daar zelf schuld aan. Die wettelijke basis kan op Vlaams niveau tot stand gebracht worden. De minister steekt machteloos de armen in de lucht over een beslissing waar ze zelf macht over heeft.

Wat een contrast met Alaska bijvoorbeeld : die Amerikaanse staat besliste om de opbrengst van zijn olierijkdom onder zijn burgers te verdelen. Elke inwoner ontvangt 2.000 euro per jaar uit de exploitatie van de eigen olie. Waarom doen we niet iets dergelijks met ‘onze’ wind?


Bezigheidstherapie

Hoe behoorlijk worden wij bestuurd? Jarenlang is de provincie, onder meer met steun van Vlaanderen, bezig geweest met een doordacht windplan. Duizenden burgers zijn naar infosessies over het plan gekomen, nu veegt de minister dat grotendeels van tafel. Het is bezigheidstherapie geweest. Een dure bezigheidstherapie, dat wel, als het ene bestuursniveau honderdduizenden euro’s kan investeren in een plan dat dan door het andere niveau ongedaan wordt gemaakt.

Is dit de kostenbesparende efficiëntie waarvoor Vlaanderen bekend wil staan? Is de provincie een soort pretpark? We hopen dat de provincie reageert op deze vernedering. We hopen vooral dat de principes van het plan – een degelijke ordening en rechtstreekse participatie door de burgers – overeind blijven. We nodigen de minister graag uit voor een gesprek: Gent ligt niet ver van Evergem.


DS, 13-05-2015 (John Vandaele en Wouter Deprez)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB