Wat koning Albert doet met het geld dat hij krijgt uit de staatskas, wordt niet of nauwelijks gecontroleerd. Veel andere Europese vorsten moeten wél verantwoorden wat ze aanvangen met hun dotatie. Dat concludeert VUB-professor Herman Matthijs na een vergelijkende studie van de Europese koningshuizen.


Bijna alle leden van de Belgische koninklijke familie krijgen dit jaar exact evenveel geld als vorig jaar. Er is maar één uitzondering: koning Albert II zelf. Die ziet zijn dotatie stijgen van 10,89 miljoen euro in 2011 naar 11,27 miljoen euro in 2012. Tegenover 2009 stijgt de dotatie van Albert met 7 procent, terwijl die van de andere familieleden daalt.

'In de grondwet is vastgelegd dat de civiele lijst niet kan worden herzien gedurende de regeerperiode van het staatshoofd', zegt professor Herman Matthijs (VUB). 'Tijdens de financiële crisis heeft de regering wel geoordeeld dat de dotatiegerechtigde leden van de koninklijke familie een inspanning moeten leveren. Oorspronkelijk was het de bedoeling om dat ook van de koning te vragen, maar dat is ongrondwettelijk. Wat de andere leden inleveren ten opzichte van 2009, wordt volledig gecompenseerd door de stijging van de dotatie voor koning Albert. De koning heeft wel aangekondigd om het verschil tussen 2011 en 2012 terug te storten in de staatskas.'

In totaal vloeit er dit jaar 14,2 miljoen euro van de schatkist naar de koninklijke familie. Prins Filip moet het doen met 922.000 euro, koningin Fabiola met 1,44 miljoen euro, prinses Astrid met 319.000 euro en prins Laurent met 306.000 euro. In de 11,27 miljoen voor koning Albert zitten wel zijn personeelskosten, maar niet zijn officiële reizen of de kosten voor beveiliging.

Kosten vallen mee

Grondwetspecialist Matthijs heeft een diepgaande vergelijking gemaakt van de dotaties die de verschillende Europese overheden geven aan hun staatshoofd. De kostprijs van ons koningshuis blijken erg mee te vallen in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland, waar de koninklijke familie op meer dan 39 miljoen euro mag rekenen (zie kader). 'Bij ons krijgen wel méér leden een dotatie dan in veel andere landen', zegt Herman Matthijs. 'In Nederland krijgen alleen koningin Beatrix, kroonprins Willem-Alexander en zijn vrouw Máxima geld, in Groot-Brittannië krijgt zelfs kroonprins Charles geen dotatie.'

In de vergelijking met de rest van Europa valt op dat de koninklijke familie in België niet moet verantwoorden wat er gebeurt met het geld. 'Er is erg weinig transparantie', zegt Matthijs. 'In Nederland is er bijvoorbeeld een jaarverslag, waardoor je precies kan zien hoe het geld verdeeld is. Maar in België wordt er geen onderscheid gemaakt tussen de echtgenotes en wordt er ook niet gespecificeerd hoe groot de personeelskosten zijn. Daar wordt wel tot op zekere hoogte aan tegemoet gekomen door de website van het Paleis, dat een overzicht geeft van de bestedingen.'

Geen belasting

België heft ook geen belastingen op de dotatie en voert evenmin controles uit, zo blijkt nog uit de studie. In Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden krijgen de staatshoofden wel een auditbureau over de vloer. 'In de Scandinavische landen waren er geen problemen met de overheidsbegroting en was er dus ook geen druk om de dotatie in te krimpen. In Spanje is dat wel gebeurd: het financiële plaatje van het koningshuis is er nauwkeurig in kaart gebracht.'

Professor Matthijs vergeleek de werkingskosten van de Europese koningshuizen ook met die van de staatshoofden van de republieken Frankrijk en Duitsland. 'De werkingskosten voor Frankrijk zijn ruimschoots het hoogst, maar het is een verdienste van Nicolas Sarkozy dat hij die kosten volledig transparant heeft gemaakt.'

Bron: DS, 8-05-2012 ( Koen Baumers )

Mening:
In andere vorstenhuizen moeten ze wel verantwoording afleggen over hun uitgaven en bij ons niet. Waarom verbaasd me dit eigenlijk niet? Ik vraag me af waarom andere vorsten dit wel moeten doen en wij niet? Waarom moet Koning Albert II niet zeggen wat hij doet met zijn dotatie? Waarom wordt er in ons land niet gecontroleerd? Ik vraag me echt af hoe het komt dat wij weer iets anders doen dan in de andere landen...