Sikhs moeten van rechter tulband niet afleggen op school


Het KTA van Sint-Truiden moet vier jonge sikhs die van school gestuurd werden omdat ze een tulband droegen, weer toelaten.


Pawandeep Singh (17) volgde van 2002 tot 2005 de richting elektriciteit en metaal aan het KTA van Sint -Truiden. Al die tijd droeg hij, zoals zijn godsdienst het voorschrijft, een tulband.

Het KTA van Sint Truiden - dat deel uitmaakt van de Scholengroep 13 van het Gemeenschapsonderwijs - veranderde vanaf het schooljaar 2005-2006 het schoolreglement. Vanaf dan werd het voor iedereen verboden om het even welk hoofddeksel te dragen in het schoolgebouw. Op de speelplaats mocht het nog wel, maar in 2007 werd ook dat verboden.

Pawandeep Singh - voor wiens ouders het om godsdienstige reden geen optie was hem zijn tulband uit te laten doen - moest in 2005 van school veranderen. Drie andere jonge sikhs die zich mét tulband wilden inschrijven, werden niet aanvaard.

De rechter in Hasselt oordeelde maandag dat de school buiten zijn boekje is gegaan en wil dat de jonge sikhs vanaf september weer op school worden toegelaten. De rechtbank baseert zich daarvoor op artikel 9 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). 'Door de wijziging van het interne reglement op de school worden joden, islamieten en sikhs die uit religieuze overtuiging een hoofddeksel dragen, beknot in de uitdrukking van hun religieuze overtuiging', stelt de rechter. Volgens de directie van de school kwam het verbod er 'om redenen van hygiëne en herkenbaarheid'. Maar volgens de rechter rechtvaardigden 'dergelijk vage doelstellingen zonder dat er terzake problemen waren in de school niet de aantasting van het subjectieve recht van eisers op godsdienstvrijheid.'

Volgens de rechter was er geen enkele aanwijzing dat de aanwezigheid van de sikh-leerlingen met tulband voor onrust of problemen had gezorgd in de school.

Het proces werd aangespannen door de internationale organisatie United Sikhs die overal ter wereld opkomt voor het recht van de sikhs om hun tulband en dolk te dragen, zoals de traditie het voorschrijft. Er zijn ongeveer 23 miljoen sikhs, de meesten leven in India. In Limburg werken veel sikhs in de fruitpluk.

'Deze uitspraak is echt wel een overwinning', zegt Walter Van Steenbrugge, advocaat van de sikhs in België. 'Het is de eerste keer dat ze gelijk krijgen. De sikhs hebben in Frankijk een proces verloren omdat ze weigerden zonder tulband te poseren voor de foto van hun identiteitsdocumenten.'


DS, 02-07-2008 (Mark Eeckhaut)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Limburgs precedent


> Hasseltse rechter laat tulband op school toe > Schoolreglement ondergeschikt aan godsdienst > 'Precedent tegen hoofddoekenverbod'


Een schoolreglement is meer dan een vodje papier. Maar daarom staat het nog niet boven het Europese mensenrechtenverdrag.

Dat oordeelt de rechtbank van eerste aanleg in Hasselt naar aanleiding van een zaak die vier jonge sikhs hebben aangespannen tegen het KTA in Sint-Truiden (DS 2 juli). Eén van de jongeren was daar leerling, maar mocht er niet langer blijven omdat hij zijn tulband niet wilde afzetten, en dus in strijd was met het nieuwe schoolreglement. De drie anderen mochten zich om dezelfde reden niet inschrijven. Voor hen allen was de tulband een onderdeel van hun geloof, het sikhisme.

Volgens de rechter nam de school daarmee een onterechte beslissing. Nochtans lag ze helemaal in de lijn van het eigen schoolreglement: 'Het is voor iedereen verboden om om het even welk hoofddeksel te dragen in het schoolgebouw met uitzondering van de gangen, de overdekte speelplaats en de toiletten', staat daar sinds 2005 in. Twee jaar later werd het 'hoofddekselverbod' uitgebreid naar het volledige gebouw - zonder uitzonderingen.

De rechter heeft dat nu herleid tot een vodje papier, omdat het verbod deze vier jonge sikhs beperkt in hun godsdienstvrijheid. Aan de godsdienstvrijheid mag namelijk alleen maar geraakt worden als drie voorwaarden zijn voldaan: als het in een duidelijke en algemene regel is verwoord; wanneer het algemeen belang in gevaar is; en als de beperking evenredig is met het doel.

Het Koninklijk Technisch Atheneum voldoet volgens de rechtbank alleen aan de eerste voorwaarde. Van de twee andere voorwaarden is geen sprake. Meer nog, de school geeft 'nergens een specifieke reden' voor een dergelijk algemeen verbod aan. Ook van 'gevaar voor het algemeen belang' is er volgens de rechter geen sprake.

De advocaat van de sikhs, Walter Van Steenbrugge, zet het tegenover de discussie over pasfoto's. 'Ik kan me inbeelden dat je iemand verplicht voor een pasfoto zijn tulband af te zetten', aldus Van Steenbrugge. 'Dat heeft te maken met de veiligheid, het is belangrijk dat mensen herkenbaar op de foto staan. Maar een hoofddoekenverbod op school heeft toch niks met veiligheid of algemeen belang te maken?'

Van Steenbrugge is vooral enthousiast over de impact die dit Limburgse vonnis kan hebben. 'Eindelijk durft een rechter zich in die zin uit te spreken. Hopelijk volgen nog anderen, zodat er een einde komt aan het hoofddoekencircus.'

Wettelijk is geen enkele andere rechter gebonden aan dat vonnis, maar Van Steenbrugge hoopt wel op een morele impact. 'Als een rechter hetzelfde principe zou toepassen op het hoofddoekenverbod voor de Antwerpse en Gentse loketbedienden, dan zou ook daar het hoofddoekenverbod het tegen de mensenrechten moeten afleggen.'

De koepel van het GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, waartoe het KTA behoort, leest het Limburgse vonnis uiteraard op een heel andere manier. 'Dit gaat over individuele gevallen in een individuele school', aldus woordvoerster Ann Van Driessche. 'De raad van bestuur van de scholengroep beraadt zich nu over haar reactie: zich bij het vonnis neerleggen, in beroep gaan of het schoolreglement verduidelijken.'

Een verduidelijking zou volgens het GO! onderwijs (het vroegere Gemeenschapsonderwijs) de redenering van de rechter grotendeels ontkrachten. 'De rechter valt vooral over de zwakke argumenten voor het verbod. Als we dat verduidelijken, kan het misschien wel.'

Officieel gaat het alleen om het KTA van Sint-Truiden, toch heerst er enige nervositeit over de reglementen van de andere scholen. De bewuste passage waar de rechter over is gevallen, komt namelijk uit het modelreglement dat de koepel aan alle scholen aanbiedt.


DS, 03-07-2008 (Pieter Lesaffer)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB