'Hoop het beste, verwacht het ergste'


Steeds meer Belgen, bekend en onbekend, voelen zich aangesproken door de raadgevingen van de Boeddha. Waarom? En kán een westerling boeddhist worden? Een verhaal over wetgeving, wetenschap en 'edele waarheden'. Plus een interview met Lama Karta, een Tibetaanse monnik die al jaren in België woont.


'Ik word regelmatig getest door mijn vrienden', zegt Tom. 'Dan vragen ze bijvoorbeeld of ik weer onder een boom ga zitten met een kom rijstsoep op mijn hoofd. Zolang ik met zulke opmerkingen kan blijven lachen, is het goed voor hen. Dat betekent dat ik nog niet helemaal zot geworden ben. Maar eigenlijk reageren de mensen hoe langer hoe minder. Van zen word je trouwens helemaal niet raarder of zo. Integendeel, je wordt er normaler van, gewóner.'

Tom is 35 en ziet er inderdaad, de kale schedel niet te na gesproken, onthutsend 'normaal' uit. Hij woont in Antwerpen, geeft les, speelt theater, schildert - en twee keer per dag doet hij zazen, dat wil zeggen: gaat hij zitten (za) om te mediteren (zen). Tom is zen-monnik.

'Toen ik in mijn eerste kandidatuur scheikunde zat, kwam ik in de bibliotheek een boekje tegen: Inleiding tot het zenboeddhisme', vertelt hij. 'Ik las het en was meteen van de kaart. Maar hoe meer ik erover las, hoe meer ik besefte dat lezen te beperkt is. Je kunt zen niet bestuderen, je moet het doen. Ik ben trouwens gestopt met scheikunde, omdat ik besefte dat het, voor mij althans, een manier was om verstandelijk vat te krijgen op de dingen. En als je zen beoefent, valt dat vat krijgen helemaal weg. Je probeert te leven zonder vast te pakken. Ik ben dan maar Germaanse gaan studeren.'

'Zen staat nu al jaren helemaal centraal in mijn leven. Alles wat daartegenin gaat, moet wijken. Als monnik probeer ik mij zo dienstbaar mogelijk op te stellen voor de sangha: dat is Indisch voor gemeenschap. Niet alleen voor mijn eigen zen-gemeenschap, die dienstbaarheid breidt zich uit naar alles en iedereen. Dat vind ik zo indrukwekkend aan de beoefening van het boeddhisme: de tussenschotten tussen jezelf en andere mensen vallen een beetje weg. Zo kun je op een heel natuurlijke manier mededogend zijn. Je kunt makkelijker aanvoelen wat de ander nodig heeft. Pas op, het is mogelijk dat de ander bijvoorbeeld een flinke klap om de oren nodig heeft. (lacht) Maar meestal is het toch vriendelijkheid. Dat is wat mij momenteel het meeste bezighoudt: het beoefenen van vriendelijkheid. Naarmate je jezelf beter leert kennen, zul je anderen sowieso niet meer zo gauw veroordelen. Je bent per slot van rekening een even groot zootje als iedereen.'

Het is zondagmiddag 5 september, volle zomer nog, en in Hoei zijn meer dan duizend mensen komen opdagen voor het jaarlijkse Feest van het Boeddhisme in België. Het Tibetaanse Instituut Yeunten Ling, het retraitecentrum dat hier in 1983 werd gesticht, is voor de gelegenheid omgetoverd tot een soort - welja, een soort braderij. Alle verenigingen die aangesloten zijn bij de Boeddhistische Unie van België, baten een kraampje uit waar folders, boeken en souvenirs te verkrijgen zijn. Op het podium in het park worden, onder het toeziend oog van een metershoge Boeddha, ceremonieën voltrokken door beoefenaars van de verschillende boeddhistische scholen in België. Velen onder hen zijn geïmmigreerd uit het Oosten - Tibet, Vietnam, China, Japan... - en hebben hun religie meegebracht. Maar er zijn ook veel geboren en getogen Belgen die deelnemen aan de plechtigheden, Belgen die op een of andere manier de weg naar het boeddhisme hebben gevonden.

'Ze zeggen vaak: jij vindt de weg niet, de weg vindt jou', lacht Tom. 'Ik vind het als moderne westerling veel gemakkelijker om boeddhist te zijn dan om christen te zijn. Als ik nu nog eens naar de bijbel grijp, lijkt dat mij allemaal zo vreemd. Terwijl het boeddhisme heel helder, heel logisch en heel toepasbaar is. Het is een filosofie die perfect samenvalt met ons wereldbeeld. Ik kan begrijpen dat hoe langer hoe meer mensen zich tot het boeddhisme aangetrokken voelen. Daarom komen ze nog niet allemaal bij ons mediteren, natuurlijk. Het vergt een enorme motivatie, want soms is het behoorlijk lastig. Je houdt het alleen vol als je voelt dat het iets fundamenteels is in je leven, dat het je een heldere blik op de realiteit verschaft. Met zweverigheid heeft dat niets te maken. Integendeel, zen is heel geaard. Het cliché wil dat boeddhisten constant sereen zijn en niets voelen. Terwijl je van meditatie net alérter wordt. Als er iets ergs gebeurt, voel je de pijn beter. Maar het feit dát het pijn doet, dramatiseer je minder.'

'Als de wetenschap met feiten komt die niet verenigbaar zijn met het boeddhistisch gedachtegoed, zal het boeddhisme dienovereenkomstig aangepast moeten worden.' (de dalai lama)

Het verhaal is in grote trekken bekend. Zo'n 2500 jaar geleden liet de Indische prins Siddharta Gautama vrouw, kinderen en al zijn wereldse bezittingen achter om op zoek te gaan naar wat men wellicht 'de zin van het leven' zou kunnen noemen. Na vele omzwervingen, ontmoetingen en een lange periode van afzondering bereikte hij de staat van verlichting, en werd hij de Boeddha, letterlijk: de Ontwaakte. In die hoedanigheid had hij de zin van het leven - de ware aard van de werkelijkheid - mogen aanschouwen. Hij trok terstond opnieuw de wereld in en besteedde de rest van zijn leven aan het verspreiden van de boodschap, het geven van onderricht. Niet uit bekeerzucht, maar om te getuigen, om raad te geven - wie het pad naar verlichting wil bewandelen, kan er sindsdien voor kiezen te doen zoals hij deed.

Pas eeuwen na zijn dood werden de 'raadgevingen' van de Boeddha op papier gezet. Met de verspreiding daarvan ontstonden in het Verre Oosten gaandeweg talloze scholen en strekkingen - van theravada tot zen - die allemaal vertrekken van de 'heldere blik op de realiteit' die de Boeddha nog tijdens zijn leven had bereikt.

De buitenstaander die zich tot de boeken wendt, wordt tegelijk ontmoedigd door de enorme complexiteit én aangenaam verrast door de verfrissende eenvoud van de boeddhistische filosofie, met de zogenaamde 'vier edele waarheden' als fundament. Eén: de waarheid van het lijden - alles is voorbijgaand, vergankelijk en onvolmaakt, zelfs de occasionele gevoelens van geluk. Twee: de waarheid van de oorzaak van het lijden - we lijden omdat we worden meegesleurd door storende emoties zoals hebzucht, begeerte en gehechtheid aan externe dingen of omstandigheden. Drie: de waarheid van het einde van het lijden - met een helder inzicht en innerlijke rust kunnen we ons wapenen tegen alle mogelijke omstandigheden des levens. Vier: de waarheid van de weg die leidt naar het einde van het lijden - door de beoefening van meditatie, mededogen en de ontwikkeling van wijsheid kunnen we het pad naar de verlichting bewandelen. Het leven is niet gemakkelijk, kortom, maar daar kun je zélf iets aan doen.

Al mag op dat 'zelf' eigenlijk geen klemtoon liggen, want in het boeddhisme gaat men ervan uit dat het zelf - het ego, de ziel, het ik - niet bestaat. Dat wil zeggen: wie probeert te leven zónder een al te gespierd ego, zal het een stuk gemakkelijker hebben om niet langer de slaaf te zijn van die meer dan 80.000 storende emoties die ons volgens de Boeddha kunnen meesleuren. Het boeddhisme is de leer van het 'an-atman', het 'niet-zelf'.

Zo esoterisch als het klinkt, zo wetenschappelijk verantwoord lijkt het te zijn. Aan het Mind and Life Institute in de VS hebben boeddhisten zoals de dalai lama en prominente psychologen zoals Paul Ekman en Antonio Damasio de handen zelfs in mekaar geslagen om 'de aard van de geest' te onderzoeken. Ook cognitieve wetenschappers gaan er immers van uit dat het 'ik' - de directievoorzitter van onze identiteit - een illusie is. Onze geest wordt niet centraal aangestuurd, maar is een gedecentraliseerd geheel van herinneringen, gedachten en gevoelens dat via de illusie van een 'ik' een zekere, weliswaar noodzakelijke, samenhang vertoont.

Wie op een ordentelijke manier mediteert, kan erin slagen om die geest niet langer te ervaren als een 'ik', maar als een 'leegte', zeg maar een soort 'ruimte' of 'theater' waar allerlei herinneringen, gedachten en gevoelens voortdurend hun nummertje opvoeren. Of probéren op te voeren, want wie zover is dat hij die 'leegte' ervaart, kan ook beslissen om al die nummertjes van de geest weliswaar gade te slaan - als een toeschouwer - maar er niet noodzakelijk altijd op in te gaan. Zeker niet als het 'onheilzame' herinneringen, gedachten of gevoelens betreft, die ons, en anderen, toch alleen maar leed bezorgen: wrok, haat, jaloezie, hebzucht... Meditatie is de training van de geest. Wie regelmatig en geduldig traint, kan 'onafhankelijkheid' verwerven, schrijft Lama Karta in De weg van het vertrouwen. 'Dat wil zeggen: in alle vrijheid handelen, zonder in de greep te zijn van negatieve emoties.'

De boeddhistische ethiek die daaruit voortvloeit, is 'relationeel'. Wie niet ingaat op onheilzame gedachten of gevoelens, zal zich idealiter ook onthouden van onheilzame daden die anderen leed kunnen berokkenen. Geen 'tien geboden' dus, maar talloze raadgevingen, die in de praktijk hetzelfde resultaat beogen. Een mooi voorbeeld om die ethische invalshoek te illustreren, is onze relatie met onze 'vijand'. Christenen worden geacht hun vijand te beminnen. Boeddhisten wordt aangeraden hun vijand te bedanken: elke keer als we op de proef worden gesteld door iemand die ons het leven zuur maakt, kunnen we dat aangrijpen om ons te oefenen in kalmte, verdraagzaamheid en mededogen.

Aan de slag?

Dat mag, maar het hoeft niet. 'Beoefenen doe je zelf', zegt Tom. 'Als je je hele leven bezig bent met tegen iedereen te zeggen dat hij of zij boeddhist moet worden, vergeet je het misschien zelf te zijn. Je kunt iemand anders trouwens moeilijk vastketenen op een kussen en verplichten om te mediteren.'

'Het boeddhisme is een inspiratiebron en geeft mij boven alles rust. Het geeft mij een nieuwe kijk op dingen die mij vroeger afschrikten of verdrietig maakten. Het heeft me geholpen een eigen filosofie te ontwikkelen, waarbij ik me goed voel.' (Geena Lisa in Humo)

Ze worden ondertussen al enigszins oneerbiedig 'zenbabes' genoemd: Geena Lisa en andere vrouwelijke BV's die zich in interviews tot het boeddhistische ideeëngoed hebben bekend. 'Ik zie niet in wat daar mis mee is', zegt Tom. 'Bij mijn weten heeft Geena Lisa niet gezegd dat ze een boeddhist is, of dat ze perfect weet wat het boeddhisme is. Ze heeft een aantal dingen gelezen en dat heeft haar kennelijk geholpen. Daar kun je toch moeilijk een probleem mee hebben. Er is een hype, dat klopt. Maar dat waait wel weer over, om een hype te laten voorbijgaan, hoef je helemaal niets bijzonders te doen.'

Frans Goetghebeur, voorzitter van de Boeddhistische Unie van België, heeft het liever over een 'gistingsproces', dat uiteindelijk kan uitmonden in de erkenning en eventuele financiering van het boeddhisme, als zevende officiële eredienst des lands. Hij maakt zich sterk dat er makkelijk meer dan 30.000 handtekeningen kunnen worden verzameld om die erkenningsprocedure aan te vragen en op te starten. 'Het is nog een beetje te vroeg om hoog van de toren te blazen', zegt hij. 'Ik wil eerst zeker zijn dat we met alle verenigingen die zijn aangesloten bij de Boeddhistische Unie, echt authentieke kwaliteit in huis hebben. We moeten ook de garantie kunnen bieden dat allerlei individuen er geen persoonlijk verhaal van willen maken.'

Goetghebeur, die als bestuurder ook verbonden is aan het Instituut Yeunten Ling en het Tibetaans Instituut in Schoten, probeert langzaam maar zeker vanuit een boeddhistische invalshoek deel te nemen aan het maatschappelijk debat, en slaat bruggen met de academische wereld. Aan de Université Libre de Bruxelles organiseerde hij afgelopen zomer een colloquium over 'de zoektocht naar het ik', waar wetenschappers en boeddhistische monniken hun bevindingen over de aard van de menselijke geest kwamen toelichten. Daarnaast is hij volop bezig met de voorbereiding van het bezoek van de dalai lama, volgend jaar in juni. Bij die gelegenheid zal de dalai lama voor het eerst vijf dagen lang onderricht geven over het boeddhisme - 'de filosofie van de middenweg'.

Of boeddhisten ooit die officiële erkenning zullen krijgen (zoals katholieken, protestanten, joden, anglicanen, islamieten en orthodoxen) hangt af van de federale wetgever. Behalve die zes erkende en gefinancierde religies, telt ons land meer dan honderd andere, al dan niet confessionele levensbeschouwingen. Sommige daarvan kwamen eind jaren negentig terecht in het parlementaire onderzoeksrapport over 'de onwettige praktijken van sekten'. Ook een aantal boeddhistische verenigingen werd daarin vermeld. De meeste waarnemers zijn het er evenwel over eens dat de parlementaire commissie weinig heeft onderzocht, en vooral heeft geïnventariseerd: om in het rapport terecht te komen, kon het volstaan dat buren van een meditatieruimte bijvoorbeeld ooit hadden geklaagd over 'rare activiteiten'. Voorts werd destijds opgemerkt dat de vrijmetselarij - in een logetempel worden ook 'rare activiteiten' ontplooid - niet voorkwam in het, mede door vrijmetselende parlementariërs samengestelde, rapport.

Tijdens een eventuele erkenningsprocedure zal daarover hoe dan ook duidelijkheid worden geschapen. Om erkend te worden, moet een religieuze gemeenschap in ons land 'voldoende volgelingen' en structurele vertegenwoordigers hebben, 'lange tijd' aanwezig zijn, een 'maatschappelijk belang' vertegenwoordigen en uiteraard geen - al dan niet 'rare' - activiteiten ontplooien, die indruisen tegen de maatschappelijke orde. De consequenties van een erkenning zijn niet gering. De 'bedienaars' worden gefinancierd, op radio en tv komt zendtijd voor levensbeschouwelijke derden, en in het gemeenschapsonderwijs moeten leerlingen de kans krijgen om les te krijgen over en in de bewuste religie.

Een alternatieve piste, die voorlopig nog wordt opengehouden, is het officieel maken van het boeddhisme in het kader van de vrijzinnigheid, die in 1993 door de wetgever werd erkend als 'niet-confessionele levensbeschouwing'. Gelet op het enorme budget dat de overheid daarvoor uittrekt - ruim een half miljard euro per jaar, waarvan zo'n tachtig procent voor het katholicisme - én gelet op het feit dat ook bijvoorbeeld de erg omstreden Scientology Kerk naar erkenning streeft, is de kans klein dat het federale parlement snel een beslissing neemt. 'De aanvraag is ook nog niet officieel ingediend', zegt Goetghebeur. 'We hebben geen haast, willen niet over één nacht ijs gaan. Belangrijk is ook dat iedereen in de boeddhistische gemeenschap de kans krijgt om mee na te denken over de wenselijkheid van zo'n erkenning.'

'De methoden alleen maar kennen, daar schieten we niet echt veel mee op. Net als het ons niet helpt als we van een medicijn weten waar het goed voor is. Wil dat medicijn ons beter maken, dan zullen we het in moeten nemen.' (Lama Karta in De weg van het vertrouwen)

'Ja, ik begrijp dat sommige mensen het boeddhisme zwaar op de hand vinden', lacht Lama Karta. 'Waarover praten wij? Over vergankelijkheid, over leegte, over het sterven... Maar dat doen we niet om van de mensen zwartkijkers te maken. Als boeddhisten zeggen dat alles lijden is, bedoelen ze: let op, zo zit het in mekaar, dat is het leven. Als we weten hoe de vork in de steel zit, moeten we daar niet triest om worden. Integendeel, zodra we dat weten, kunnen we verder. Boeddhisten hebben trouwens veel humor, een soort pittigheid en intieme vreugde die buitenstaanders misschien niet altijd opmerken.'

Lama Karta is een Tibetaanse monnik die ondertussen al vijftien jaar in België woont. Hij is de geestelijke leider van het Instituut Yeunten Ling, het Nalanda Instituut in Brussel en het Tibetaans Instituut in Schoten. Een gesprek.

Kan een westerling boeddhist worden?

LAMA KARTA: Dat denk ik wel. Iedereen kan zich de boeddhistische zienswijze eigen maken, omdat het gaat over dingen die je kunt begrijpen, inzichten die toepasbaar zijn. Of alles op de meest diepzinnige wijze wordt beoefend, is natuurlijk de vraag. Waarom? Omdat het veel geduld vraagt, veel doorzettingsvermogen. Dat neemt niet weg dat ik toch durf te zeggen dat heel wat mensen er op een ernstige manier mee bezig zijn.

Geduld, schrijft u, is niet onze grootste deugd.

LAMA KARTA: Dat zeg ik niet om er de spot mee te drijven. Als ik beweer dat er inderdaad zo weinig geduld te bespeuren valt, dan heeft dat waarschijnlijk te maken met het feit dat men hier in het Westen gewoon is geraakt aan gebeurtenissen die maken dat je ook meteen ziet wat je wilt, dat je in deze press button society meteen de ervaring kunt opdoen van wat je met een druk op de knop wil bereiken. Met als gevolg dat mensen minder de keuze maken om geduldig te zijn. Dat is geen betweterige commentaar op de Europeanen, ook Tibetanen worden hoe langer hoe ongeduriger.

Dat er geen terrorisme bestaat in Tibet, hoewel dat land al bijna vijftig jaar door China wordt bezet, heeft dat volgens u te maken met het boeddhisme?

LAMA KARTA: Misschien mag je dat zo wel stellen, omdat het boeddhisme inherent deel uitmaakt van zeden en gewoonten, van de cultuur in Tibet. Misschien heeft dat ons inderdaad een zekere bescherming geboden.

Volgt u het Belgische nieuws?

LAMA KARTA: Zeker, dat vind ik een heel belangrijk punt. Ik leef in dit land en wil graag weten wat er met mijn medeburgers en in de rest van de wereld gebeurt. Ik zit vaak in de wagen, en dan weet ik precies wanneer het nieuws wordt uitgezonden. Hier in het Westen kun je dat zo mooi weten, dat is precies op het uur. Vroeger was ik altijd te laat, dan dacht ik er altijd te laat aan. (lacht) Nu weet ik dat het altijd stipt begint en ben ik altijd op post.

Wat valt u op in de Belgische samenleving?

LAMA KARTA: Het is misschien niet typisch Belgisch, of misschien ook wel: wat mij een beetje bezorgd maakt, is wat ik de fragmentarisatie in de samenleving zou durven noemen. Het feit dat individuen, groepen, gemeenschappen of tradities zich willen afzonderen, willen breken met anderen. Dat vind ik bevreemdend. En dan denk ik bij mezelf: welke middelen, welke woorden bestaan er om ervoor te zorgen dat dat geheeld wordt. Dat het sociale weefsel bewaard blijft, of gezond blijft.

Wordt u soms moedeloos als u de krant leest?

LAMA KARTA: Enerzijds zou je kunnen zeggen: wat een ellende, wat een verschrikkelijke gebeurtenissen overal! Anderzijds: daaruit leer je nu net welke redeneringen en gewoontes je absoluut moet vermijden om in dat soort waanzin terecht te komen. Ik denk altijd: waarom zou de wereldgemeenschap niet als een groot koor kunnen klinken? Er zal altijd wel iemand een beetje vals zingen, maar in een groot koor is dat niet zo erg.

Is wereldvrede volgens u een realiseerbare droom?

LAMA KARTA: Het is overduidelijk dat als de gedachte er is, ze ook kan gerealiseerd worden. Alleen, als iedereen de dirigent van dat koor wil worden, (lacht) dan zitten we wel met een probleem.

Begrijpt u het christelijke godsconcept?

LAMA KARTA: Als boeddhist hebben wij geen vertrouwen in het idee van een God. Maar het zou natuurlijk onjuist zijn om te zeggen dat anderen dat ook niet moeten hebben. Dat zou een grote vergissing zijn. Devotie en overgave kunnen voor vele mensen zeer zinvol zijn. De vraag is niet of God al of niet bestaat, de vraag is of mensen al dan niet vertrouwen hebben in God. Als ze dat vertrouwen hebben, dan moet niemand anders zeggen dat dat verkeerd is.

Discussiëren over het godsbestaan is naast de kwestie?

LAMA KARTAlacht) Het is toch gek als je je de situatie voorstelt: u hebt geen vertrouwen in iets, ik kom met de zweep naast u staan en zeg dat u vertrouwen móet hebben. Waar slaat dat op? Je kunt iemand niet verplichten om vertrouwen te hebben, maar je kunt iemand ook niet verplichten om geen vertrouwen te hebben. Daar zit de grote bron van de vrijheid.

U leeft celibatair. Is dat een probleem voor u?

LAMA KARTA: In het boeddhisme kunnen er geen redenen zijn om dat als een problematisch gegeven te bekijken. Als je wilt leven als monnik of als non, doe je dat. Als je dat niet wilt, doe je dat niet. Maar als je kiest, dan moet je dat ook met volle overgave doen en er enthousiast over zijn, omdat je daar redenen voor hebt gevonden.

In het Westen is dat voor sommige mannen wel een probleem: ze willen wel priester worden, maar kunnen het niet, omwille van het celibaat.

LAMA KARTA: Wat erg voor hen. Nu, emoties kunnen altijd opkomen, natuurlijk. In die zin is de situatie voor boeddhisten klaar en duidelijk. Je bekijkt het maar, wat je wilt doen. Als je echt als monnik wilt leven, denk er dan over na. Als je ervoor kiest, prima. Als het een probleem is, doe het dan niet. Of geef je gelofte terug. Geen haan die daarnaar kraait.

Mocht de situatie in Tibet dat toelaten, gaat u dan meteen terug?

LAMA KARTA: De gebeurtenissen zullen duidelijk maken waar ik het beste ben. Het is niet slecht om te blijven bij je keuze als je zegt: ik ben hier. Waar dat ook moge wezen.

Is ons klimaat voor u een goede test om om te gaan met storende emoties?

LAMA KARTAlacht) Ik ben niet zozeer onderhevig aan klimatologische omstandigheden. Ik ben wel gevoelig voor het feit dat ik na al die jaren hier al veel vrienden en vriendinnen heb kunnen maken. Verder heb ik niet de gewoonte om veel plannen te maken. Niemand is zeker dat hij morgen nog zal leven. Het is goed om daar rekening mee te houden.

U leeft alsof elke dag uw laatste kan zijn?

LAMA KARTA: Nee, daar denk ik niet aan. Wel aan het feit dat je het zo kúnt bekijken. Er is geen spoor van angst of wat dan ook. Ik denk niet voortdurend dat dit mijn laatste dag zou kunnen zijn. Maar er is wel het diepe inzicht: je zult niet altijd de ochtend zien. (lacht) Wij zeggen altijd: je moet de beste hoop koesteren, en je tegelijk voorbereiden op het ergste.

Door Joël De Ceulaer, Knack, 20-10-2004

Het aantal boeken over het boeddhisme is eindeloos. Een paar aanraders:
-Lama Karta, 'De weg van het vertrouwen', Kunchab, Schoten, 2002.
-Karen Armstrong, 'Boeddha', Van Halewyck, Leuven, 2001.
-Traleg Kyabgon, 'De essentie van het boeddhisme', Kunchab, Schoten, 2001.
-Joseph Goldstein, 'De opkomst van een westers boeddhisme', Servire, Antwerpen, 2003.
-Frans Goetghebeur, 'Alles verandert', Kunchab, Schoten, 2003.

De Boeddhistische Unie van België is terug te vinden op www.boeddhistische-unie.be.

Meer informatie over het bezoek van de dalai lama in juni 2005: www.dalailama- belgium2005.org

'Mensen die de slaaf van hun begeerten zijn, kronkelen als konijnen in de strik.' (de Boeddha)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB