Slotoordeel: waarom we de ronde zullen missen

Het was mooi, maar wat nu?

'De Ronde' zit erop. Nu pas kunnen we echt oordelen. Was het 'meesterlijk', zoals sommige fans beweren? Laat ons niet aan een inflatie van superlatieven doen. Het was uitstekend, maar niet feilloos. In sommige verhaallijnen zat meer, en emotioneel werden we soms geraakt zonder van onze sokken te worden geblazen. Viersterren-televisie, geen vijfsterren. Maar vier sterren is véél in het huidige tv-landschap. We gaan De Ronde missen op zondagavond.
We zouden opnieuw kunnen stilstaan bij de ongezien ambitieuze opzet. Jan Eelen durfde te doen waar anderen al jaren van dromen: een mozaïekverhaal projecteren op en opnemen tijdens een enorm evenement. Vraag maar eens aan Brian de Palma, wiens idee een hele film te draaien op het Festival van Cannes noodgedwongen werd teruggebracht tot een openingsscène van één film, Femme fatale.

Maar laat ons ook geen mythe maken van de logistieke nachtmerrie van die 4 april 2010: het moet moeilijk geweest zijn, maar alle binnenscènes werden achteraf opgenomen. En de kijker, die heeft überhaupt geen boodschap aan de trials and tribulations van de makers.

Het resultaat is wat telt, en dat was uitstekend. Dat er enkele honderdduizenden kijkers afhaakten na de eerste episodes, was niet abnormaal. De pointillistische verteltechniek - korte scènes, waarvan de relevantie niet altijd meteen duidelijk was, en een veelheid aan personages - vergden een paar stappen naar achteren om het hele schilderij te bekijken. Niet alle kijkers wilden die investering in tijd en moeite doen, en dat was hun goed recht.

Wie is blijven kijken, heeft uiteindelijk een negenluik gezien dat een zeldzaam palet aan relevante thema's behandelde - zo relevant dat de serie en het nieuws (vluchtmisdrijven, partners die samen uit het leven willen stappen, raciale onverdraagzaamheid) elkaar geregeld weerspiegelden. Daarnaast sprongen geschakeerde menselijke portretten in het oog. Sommige iets te eendimensionaal, maar de karakteriële ontvouwing van zo'n Dieter De Leus was ronduit pakkend.

In de prachtige slotaflevering - wat een dosering van spanning, emotie en humor - werden vele eindjes vastgeknoopt, maar andere bleven los, en ook het drama bleef ingehouden. Eelen schetste ons het leven in dit land op een dag van de Ronde, niet op die ene (fictieve) dag vol ongekend drama. Hij maakte fictie op zijn Vlaams, niet op zijn Hollywoods.

Toch zijn er mensen die het een tegenvaller vonden. Sommigen omdat ze de uitwerking niet sterk genoeg vonden: fair enough. Anderen omdat ze 'dit soort televisie saai en deprimerend vinden', en dat is spijtig. Amerikaanse fictie is de jongste dertig jaar weggezakt naar het niveau van vrijblijvend en hapklaar popcornentertainment - enkele geroemde reeksen op betaalzenders uitgezonderd. Zijn wij mee gebanaliseerd? Willen we geen moeite meer doen om nieuwe smaken te leren kennen, om van een vleug visuele poëzie te genieten? Dat er anno 2011 nog kijkers gechoqueerd zijn over de nu al beruchte scene in de Havana, is ronduit bekrompen. De jaren zestig zijn al een halve eeuw voorbij, beste mensen.

Of moeten we het halfvolle glas zien, en bewijst anderhalf miljoen kijkers gemiddeld op zondagavond dat het Vlaamse publiek volwassener wordt? Met respect voor de betreurde Jef Burm, maar één herdenkingsaflevering van De Paradijsvogels volstond om ons te herinneren dat we van ver komen.

Vanaf volgende zondag herneemt Eén het meer dan tien jaar oude Terug naar Oosterdonck. Ook een fraaie en dure reeks, die wat geduld en finesse van de kijker vergt. Destijds werd ze daarom naar Canvas verbannen. Zoveel jaar later volgt een herkansing voor de grote massa. Fijn, al blijft het jammer dat dat pas kan nu er geen geld is voor een alternatief.

En nu, nu we na De Parelvissers, Van vlees en bloed, De Ronde en Terug naar Oosterdonck het Vlaamse tv-publiek gewend hebben gemaakt aan series van hoog niveau? De tocht door de woestijn? Een wezenlijke vraag bij de bespreking van de nieuwe beheersovereenkomst van de VRT. Want commerciële zenders zullen de risicovolle investering in werk van dit niveau nooit doen.

DS Opiniemakers, 11-04-2011 (Steven De Foer)

Ik vond het zelf een heel sterke reeks, maar het beste eraan vond ik toch dat het vrij snel gedaan was, hoewel ik tijdens de laatste aflevering op het puntje van mijn stoel zat. Ik moet eerlijk zijn: als ik niet had geweten dat er maar negen afleveringen zouden zijn had ik na de eerste al afgehaakt. Ik heb immers niet genoten van de reeks, ze was alles behalve ontspannend, maar wel een schoolvoorbeeld van maatschappelijke relevantie. De thema's die werden aangehaald waren recht uit het leven gegrepen, en het stoorde mij absoluut niet dat ze niet werden uitgediept. Je mocht als kijker een blik werpen op een dag in het leven van enkele personages, je moest je er niet per se mee identificeren, als je er maar empathie voor kon opbrengen. Voorgeschiedenis was niet nodig, het waren situaties waarin iedereen verzeild kan geraken en die zetten je aan het denken. Hoe zou ik reageren, wat is het juiste om te doen, ben ik zelf wel goed bezig? Dus heb ik iets bijgeleerd door naar deze reeks te kijken? Nee. Ben ik er rijker door geworden? Misschien wel. Ik heb gereflecteerd over mijn eigen waarden en normen en bevestiging gekregen. Alleszins zinvol genoeg om mijn zondagavond door te brengen.