'De hadj een commercieel rommeltje geworden'


De pelgrimstocht naar Mekka geldt als tijd van bezinning en boetedoening. Daar komt nu weinig van terecht, waarschuwen critici. De bedevaart is slecht georganiseerd en de stad zucht onder prestigieuze maar lompe bouwprojecten.


'Als ik om me heen kijk', schreef de Britse presentator en imam Ajmal Masroor afgelopen weekend op de opiniepagina's van The Guardian, 'dan zie ik een oerwoud van beton. Ik voel me bedrogen door de beheerders van deze heilige plaats.'

'Als ik wolkenkrabbers wil zien, ga ik wel naar het centrum van Londen. Ik weet vrij zeker dat God niet wil dat zijn heiligdom op deze manier wordt aangetast.'

Masroor staat bepaald niet alleen in zijn vrees voor culturele aftakeling. De heiligste en belangrijkste islamitische plaatsen lijken steeds meer op Las Vegas, constateert ook dagblad The Independent.


Historische locaties gesloopt

Experts schatten dat in de afgelopen twee decennia maar liefst 95 procent van de antieke (meer dan duizend jaar oude) gebouwen in Mekka zijn afgebroken. Erfgoed ging massaal tegen de vlakte.

Het einde lijkt nog niet in zicht, want ook de prestigieuze uitbreiding van de Grote Moskee gaat waarschijnlijk ten koste van enkele historische plaatsen. Nog even, zo vrezen de critici, en de bulldozers rijden ook de vermoede geboortelocatie van de profeet Mohammed plat.

Het organiseren van de hadj (die ieder jaar plaatsvindt en enkele miljoenen pelgrims trekt) is voor de Saoedische overheid zowel een enorme uitdaging als een riante inkomstenbron. Kritiek wordt volgens The Independent nauwelijks geduld.


Bang om het koninkrijk te beledigen

'Slechts enkelen durven hun vrees kenbaar te maken, velen zijn bang dat ze het autoritaire koninkrijk voor het hoofd stoten. Moslimslanden - Turkije en Iran uitgezonderd - houden zich op de vlakte. Ze vermijden diplomatiek conflicten, want die kunnen ertoe leiden dat bedevaartsgangers geen visa meer krijgen.'

Ook archeologen roeren zich niet; zij zouden vrezen dat ze hun opgravingslocaties kwijtraken als ze kritiek leveren op de 'destructieve' bouwprojecten. Die projecten brengen wel goed nieuws voor luxedieren. Zij kunnen vertoeven in prachtige hotels in de buurt van de kaäba.


Prijzen flink gestegen

'De kosten voor de hadj zijn de laatste vijf jaar verdrievoudigd', weet Mansoor. 'Vanwege die oneerlijke en disproportionele prijsstijging vallen minder bedeelden plots buiten de boot.' De hadj mag dan een lucratieve trekpleister zijn, volgens Mansoor heeft het spirituele verval ingezet.

'De infrastructuur rond Gods huis is gebouwd zonder oog voor het klimaat. Auto's, benzine slurpende jeeps en dieselbussen rijden er af en aan. De helft van de tijd stond ik te wachten tot de bus die me naar het heiligdom moest brengen eindelijk kwam. Die tijd had ik liever doorgebracht met meditatie, reflectie en gebed.'


Blog Trouw, 31-10-2012 (Robin de Wever)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB