De Carmen in Caroline


Heeft SP.A verloren omdat Inge Vervotte zwarte nylons draagt? Het is een boeiende vraag. 'Vlaming heeft genoeg van babes', aldus Het Laatste Nieuws. De krant had opgemerkt dat Vervotte goed gescoord had, ondanks haar wel erg winterse kledij: 'Ze stond op de overwinningstafel in ouderwetse rok en - het was buiten 24 graden - zwarte nylons.' (Men verzekert mij dat dat hetzelfde is alsof Yves Leterme in moonboots op diezelfde tafel had gestaan.) Caroline Gennez en Freya Van den Bossche, beter gekleed voor het seizoen, scoorden minder. 'Om het in FC De Kampioenen-termen te zeggen: in hoeverre hebben het 'Doortje'-imago van Vervotte en de 'Carmen'-capaciteiten van Gennez en co. effect gehad op de kiesuitslag?'


Carmen-capaciteiten! Dat doet toch werkelijk afbreuk aan de vestimentaire keuzes van de toekomstige SP.A-voorzitster. Draagt zij luipaardblouses? Zeult ze rond met een keffer? Verkeert ze in het gezelschap van besnorde, roze hemden dragende worstboeren, met wie ze aangebrande grapjes maakt? Was het maar zo, er stond meteen een arbeidster aan de top van de partij. De oude SP was gered. De SP van bulderlach, bier en borstelsnor, die vier jaar geleden passé was en nu dringend terug moet keren, want de kleine man herkent zich niet in die snobs.

Maar goed. Is het in deze tijden een nadeel om je als politica modieus te kleden? Dat was de vraag. Wim Schamp, de man die luider praat dan zijn microfoon, denkt alvast van wel: 'Van den Bossche en Gennez zijn aantrekkelijke dames, maar de verkiezingsuitslag heeft bewezen dat Vlaanderen genoeg heeft van uiterlijke 'imaginerie'. Als de Vlaming vindt dat ze politiek niet voldoen aan de verwachtingen, worden ze afgerekend op die frivoliteiten. Freya's laarsjes zijn léuk, maar niet als je politiek steken laat vallen. Het omgekeerde geldt voor Vervotte. Haar voorkomen zou negatief kunnen zijn, wegens saai. Maar ze presteert goéd. En dan verandert 'saai' in 'degelijk'. Die huisvrouwenlook boezemt vertrouwen in en dat levert stemmen op.'

Let op de formulering. Dat een politica wordt afgerekend als ze niet voldoet aan de verwachtingen, dat is maar normaal. Dat is talloze mannelijke politici zondag ook gebeurd. Maar die werden afgerekend op hun beleid, niet hun fuckmebotjes. (Schamp raadt Gennez en Van den Bossche overigens aan om zich te kleden als Ségolène Royal: 'supervrouwelijk, maar niet erover'. Ségo is 54! Schamp ook.)

Interessant is het wel. Omdat het een ander licht werpt op allerlei politieke gebeurtenissen. De Antwerpse Visa-crisis, bijvoorbeeld. Daar lagen vooral de vrouwelijke schepenen onder vuur, omdat zij met hun kredietkaart kledij hadden gekocht. Maar kijk, wat zien we nu? Een politica haalt of verliest blijkbaar stemmen met haar laarsjes. Dat dan niemand zegt dat dat geen kosten zijn, eigen aan het ambt.

En lees hoe Bart De Wever onlangs een vergelijking maakte tussen onze cultuur, en die van anderen: 'De hoofddoek verbergt de seksualiteit van de drager ervan. Het is een keuze die haaks staat op de evoluerende grondstroom in westerse samenlevingen. De sociale norm is gelukkig niet meer dat vrouwen zich moeten verstoppen, maar dat mannen zich moeten beheersen.' Dat klopt dus niet. Zijn eigen lijsttrekster maakt er net een punt van om zich zedig te bedekken. Ze krijgt daar applaus en stemmen voor, want zij loopt tenminste niet met haar lichaam te koop.

Mag dat dan niet? Ben ik zo'n typische hippe stedeling die de christendemocratische revolutie niet begrijpt? Ik hoop van niet. Het is gewoon boeiend om vast te stellen hoe snel de publieke voorkeur voor een imago keert. Hoe stijl en beleid elkaar beïnvloeden. En dat dat steeds sneller gaat. Nauwelijks vier jaar geleden triomfeerde paars, en dat kwam ook door de stijl. Fris, modern, hups, eindelijk een beetje leuk gekleed. Veel was hen vergeven. Vandaag mag je zelfs geen laarsje dragen, of de Vlaming begint al te braken. 'Zijn CD&V'ers plots sexy geworden?' vroeg De Morgen zich vertwijfeld af. Net niet: sexy - zelfs de heel onschuldige versie, zoals eens een mouwloos kleedje aandoen, of een open blouse - is slecht. Het is carmenesk. Slettig en diktettig. Nu is veel vergeven wie zich degelijk kleedt.

Wat me wel verontrust, is hoe dat vooral vrouwen treft. Zij verpersoonlijken het imago van een partij. Veel meer dan mannen, die er altijd hetzelfde bijlopen, tenzij ze een rare bril opzetten. En zij vangen de klappen op, als dat aan diggelen ligt. Want dat CD&V zich geen illusies maakt: als het om imago gaat, is het publiek even wispelturig als dat van een doorsnee jongensband. Binnen vier jaar vindt iedereen hen alweer saai. En binnen acht jaar degelijk, en binnen twaalf jaar saai, en binnen zestien jaar degelijk, en binnen twintig jaar saai. En dan zullen het de jurkjes van Vervotte zijn, haar kousen en kapsel, die de storm trotseren.

Tom Naegels is schrijver


DS, 16-06-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB