Belgen zijn gelukkiger dan Spanjaarden maar ongelukkiger dan Nederlanders. Dat blijkt uit Europees onderzoek van de universiteit van Cambridge. 'We zouden hoger moeten staan in de rangschikking', zegt VUB-professor Mark Elchardus.

België staat op de twaalfde plaats in een reeks met 22 Europese landen. Ver voor iedereen uit staat Denemarken. Daar verklaart veertig procent van de bevolking gelukkig te zijn. Portugal bengelt helemaal achteraan. Daar is amper 1 op de 10 gelukkig.

43.000 mensen zijn ondervraagd, in 2006 en 2007, vóór de recessie in de eurozone. En vóór Anders Breivik zijn moordende raid op het zomerkamp in Utoya (Noorwegen) uitvoerde. Vandaar allicht dat in het geluksonderzoek de Noren nog op de vijfde plaats staan.

Geld genoeg?

Het Britse onderzoek ging verder dan de platte vraag: voelt u zich gelukkig? Er werden tien gerichte vragen gesteld over evenveel domeinen van het leven. Welk zelfbeeld hebt u? Voelt u zich competent? Hebt u geld genoeg? Maar ook: hebt u het gevoel dat u iets betekent voor een ander? Als er iets in uw leven tegenvalt, duurt het dan lang eer u terug op het geluksniveau van voor de tegenslag bent?

Het onderzoek bevestigt een aantal stereotypen over de Europese nationaliteiten. Zwitsers, Zweden, Denen en Oostenrijkers voelen zich het meest competent. Russen zijn het minst optimistisch. Fransen hebben de indruk dat ze de meest geëngageerden van Europa zijn. Maar ze zijn anderzijds het minst optimistisch. Spanjaarden hebben de hoogste eigendunk maar voelen zich het minst competent.

Over België worden weinig details bekendgemaakt. Achttien procent van de Belgen voelt zich gelukkig. 'En dat is eigenlijk te weinig', zegt professor Mark Elchardus die onlangs ook een groot onderzoek deed naar het geluksgevoel van de Belgen.

Denen aan kop

'Als je kijkt naar wat de Belg verdient, hoeveel sociale voorzieningen hier zijn en hoe het gesteld is met de volksgezondheid, dan zouden we ons eigenlijk gelukkiger moeten voelen. Het is alsof we ons eigen geluk niet beseffen. Waarom dat zo is, kon mijn onderzoek niet achterhalen. Denen daarentegen beseffen wel hoe goed ze het hebben. Het is geen verrassing dat zij de ranglijst aanvoeren.'

'Er zijn nog twee redenen waarom de Denen zich zoveel beter voelen dan wij', zegt Leo Bormans, auteur van het boek Geluk. The World Book of Happiness, dat Europees president Herman Van Rompuy dezer dagen naar alle wereldleiders stuurt als kerstgeschenk. 'Denen hebben een veel groter vertrouwen in elkaar en in hun instellingen. En in Denemarken wordt een veel beter gelijkekansenbeleid gevoerd dan bij ons. Daar heb je echt een gelijke behandeling van mannen en vrouwen, van armen en rijken.'


De Standaard
23/12/2011

Mening:
Ook ik had verwacht dat België hoger zou scoren. Ik vind één op vijf bijzonder weinig! We leven toch in een land met nog altijd goede sociale voorzieningen. Het onderzoek is gebeurd in 2006-2007, ondertussen meer dan 4 jaar geleden, zodat het welbevinden intussen wel veranderd kan zijn.
Ik vind het goed dat men meer dan alleen maar de vraag: "Voelt u zich gelukkig?" gesteld heeft, want geluk is zeer subjectief en moeilijk te kwantificeren. Maar hier stelt zich ook de vraag hoe de steekproef opgemaakt is, wie er ondervraagd is en of het voldoende representatief is voor de ganse bevolking.

Ik vind dit geen verassende vaststelling, het is inderdaad zo dat wij eigenlijk alles hebben wat we nodig hebben, maar is dat dan de garantie voor geluk? Ik denk dat het belangrijk is om te beseffen dat er veel mensen zijn die niet gelukkig zijn, ook al hebben ze veel geld. Geluk wordt ook door andere dingen bepaald: vriendschap, liefde, aanvaarding,... En dat is nu net het probleem in onze maatschappij denk ik. Hoe vaak wordt er in ons land wel niet gesproken van familiedrama's? Ook zelfmoord is onlangs nog vaak in het nieuws geweest. Daarnaast is ook stress niet meer weg te denken uit onze maatschappij. En dan nog, wij zien alle rijkdom, maar ook in België is er veel meer armoede dan we zelf denken. Het is echt niet nodig om naar Afrika te gaan om schrijnende beelden te zien! Ik vind dat je dit al merkt als je op straat loopt. Een goedendag zeggen? Dat kennen mensen al niet meer... Als je een gesprek voert met iemand, dan zegt die persoon meestal dat alles goed gaat, maar is dit wel zo? In onze maatschappij moet je gelukkig zijn, moet alles goed gaan, moet je presteren. Volgens mij beïnvloeden deze factoren op een negatieve manier het geluk van de mensen.

Ik had wel verwacht dat heel wat Belgen zich ongelukkig voelen, maar ik had nooit gedacht dat slechts achttien procent van onze bevolking zich gelukkig voelt. Er zijn veel factoren die ons geluk in de weg staan. Veel mensen ondervinden stress omdat presteren steeds belangrijker wordt. In mijn buurt merk ik er niet veel van, maar wanneer ik bijvoorbeeld naar Antwerpen ga en zie hoeveel bedelaars daar zijn, dan besef ik pas hoe gelukkig ik ben. Volgens mij vinden de meesten dingen zoals genoeg geld en vrienden hebben vanzelfsprekend. Wanneer ik naar mijn omgeving kijk, dan merk ik dat heel wat mensen zich minderwaardig voelen. Er staat immers een hoge druk op ons. Een ander voorbeeld waarom wij niet gelukkig zijn, zijn de schoonheidsidealen van tegenwoordig. Als ik op verschillende fora kijk, dan merk ik dat tal van tienermeisjes niet gelukkig zijn omdat ze zich niet mooi genoeg voelen en complexen hebben. Het onderzoek is al enkele jaren geleden gebeurd, maar of ons welbevinden sindsdien gestegen is, betwijfel ik.

Ik heb het gevoel dat wij gewoon allemaal een beetje verwend zijn. Wij verwachten te veel van 'gelukkig zijn'. Ik denk dat wij als maatschappij redelijk snel de neiging hebben om 'ongelukkig' te zijn of 'ontevreden' zijn als we niet de top hebben bereikt of als we geen miljoenen op de bank hebben staan (in deze tijd is dat geen garantie dat die miljoenen ook echt nog van u zijn, maar u begrijpt wat ik bedoel). Laat mij die steekproef houden binnen vijf jaar wanneer ik (hopelijk) een vaste job heb, een huis en genoeg inkomen om mijn rekeningen te betalen en mijn kinderen te eten te geven, dan zal ik met een zeer goed geweten invullen dat ik volkomen gelukkig ben. Daarom dat ik het ook schandalig vind dat we in deze tijden spreken van een crisis!