Brave meisjes slagen meer


BRUSSEL - Meisjes zijn onzekerder, angstiger en zoeken meer steun bij elkaar. Mannelijke studenten daarentegen zijn zelfverzekerd, maar dreigen daardoor ook overmoedig te worden. Wat tot slechtere slaagcijfers leidt.


Veralgemeningen zijn altijd gevaarlijk, maar in zijn studentenenquête ziet het studiebureau Ivox een duidelijk verschil tussen jongens en meisjes wanneer het gaat om het 'type student'.

Op basis van de vragen naar hun persoonlijkheid (ondernemend, zelfvertrouwen, emotioneel intelligent,...) heeft het bureau de duizend ondervraagde studenten ingedeeld in types. Tussen leeftijden en tussen studenten van een hogeschool of een universiteit is er geen verschil in type. 'Alleen tussen jongens en meisjes blijkt er een duidelijk onderscheid in type', zegt onderzoeker Steven Deketelaere.

Vrouwelijke studenten zijn meer dan jongens angstig en onzeker. Ook hebben ze meer neiging tot faalangst. Tegenover anderen relativeren ze hun prestaties, en zoeken sneller externe hulp. Ze zijn behoedzamer.

Jongens bevinden zich aan het andere eind van het spectrum. Zelfredzaamheid en zelfvertrouwen staan bij hen centraal. Hoewel dat eigenschappen zijn die doorgaans tot succes leiden, blijkt dat in het hoger onderwijs niet het geval. Dat bewijzen toch de cijfers van de hogescholen en universiteiten. Niet alleen zijn meisjes in het hoger onderwijs beter vertegenwoordigd dan jongens. Hun slaagcijfers liggen ook iets hoger.

Volgens Deketelaere falen jongens meer omdat ze overmoedig zijn, en hun kansen niet realistisch inschatten. 'Kenmerkend voor dit type student is dat zij zich intelligenter vinden dan gemiddeld. Daardoor gaan sommige jongens denken dat alles vanzelf gaat. Een typisch voorbeeld is dat jongens ervan uitgaan dat ze er zonder problemen een studentenclub kunnen bij nemen. Ze denken dat daar tijd genoeg voor is, terwijl dat vaak niet het geval is.'

'Jongens denken vaak dat ze het met hun intelligentie alleen kunnen redden. Maar in het hoger onderwijs is dat meestal een ernstige misvatting', aldus Steven Deketelaere, die eerder zijn studiewerk verrichtte in de Brusselse hogeschool Vlekho. 'Ook in de lessen zie je een duidelijk onderscheid tussen het mannelijke en vrouwelijke deel. Het zijn niet de meisjes die het meeste wegblijven van de lessen. Jongens denken dat het zonder ook wel gaat.'

Aan de andere kant staan de meisjes, die het er ondanks hun angsten en neiging tot faalangst blijkbaar toch beter vanaf brengen. 'Zij zoeken meer dan jongens externe hulp. De ombudsdiensten en monitoraten zijn typische instanties waar vrouwelijke studenten meer beroep op doen. Ook zoeken meisjes veel meer elkaars gezelschap op. Ze willen meer dan jongens bij de andere studenten aftoetsen hoe de cursus in elkaar zit en hoever de anderen staan.' Een voorzichtigheid die hen over het algemeen verder brengt in hun studieloopbaan, zo blijkt.

Al begint het vrouwelijke succesverhaal al vroeger. De fundamenten voor het goede studieparcours van de gemiddelde vrouwelijke student worden al in het secundair onderwijs gelegd. Want jongens spijbelen meer, blijven meer zitten en halen gemiddeld slechtere schoolresultaten. En bijgevolg maken ook minder jongens de overstap naar het hoger onderwijs dan meisjes. En de jongens die wel hogere studies doen, blijken dan nog eens (iets) minder succesvol - al vertaalt zich dat nog steeds niet op de arbeidsmarkt, waar in de hogere posities mannen oververtegenwoordigd blijven.

De onderwijsongelijkheid tussen jongens en meisjes begint steeds meer een aandachtspunt te worden, ook voor de overheid. Na workshops voor leerkrachten daarover (DS 16 november 2006) heeft het Vlaamse ministerie van Onderwijs een heus handboek rond 'gendercoaching' uit. Leraars leren daarin hoe anders ze kunnen omgaan met jongens en meisjes in de klas (DS 6 oktober 2008).

Als verklaring voor het vrouwelijke succes wordt meestal de vervrouwelijking van het onderwijs naar voor geschoven. In het basisonderwijs krijgen de leerlingen bijna uitsluitend van vrouwen les, en ook daarna zijn vrouwelijke leerkrachten vaak oververtegenwoordigd. Daardoor zouden jongens zich in de klas minder goed thuis voelen dan meisjes.

Anderen zien het breder, en stellen vast dat de waarden die in het onderwijs worden meegegeven eerder vrouwelijke waarden zijn. Het gaat dan om orde, netheid, stiptheid en dergelijke. Dat zou botsen met mannelijke waarden als creativiteit en initiatief nemen. Deze 'clash' van mannelijke en vrouwelijke onderwijscultuur loopt minstens gedeeltelijk door tot in het hoger onderwijs. Ook daar overheersen stiptheid en netheid, volgens sommigen ten koste van ondernemerswaarden zoals initiatief en geloof in eigen kunnen - maar dat is een andere discussie.

De biologische verklaring voor de zwakkere mannelijke prestaties moet gezocht worden rond de leeftijd van elf jaar (DS 30 april 2007). Dan krijgen jongens een opstoot van hormonen, meer bepaald testosteron. Dat maakt hen onrustiger en competitiever. Het vrouwelijke hormoon dat op die leeftijd begint op te spelen is oestradiol. Dat werkt eerder in op de gevoeligheid voor hun directe omgeving. De relatie met familieleden en beste vriendinnen wordt nog belangrijker. Maar dat brengt geen onrust in de klas. Bij jongens is dat wel het geval. Zij botsen op de grenzen van het schoolsysteem, waardoor ze in een negatieve spiraal terecht dreigen te komen.


DS, 20-10-2008 (Pieter Lesaffer)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB