De mayonaise bij Unilever pakt (nog) niet


Een splinterbom. Dat is wat Terry Smith, de topman van een belangrijke aandeelhouder, deze week dropte bij de Brits-Nederlandse multinational Unilever. In zijn jaarlijkse brief aan de beleggers nam de baas van het Londense investeringsfonds Fundsmith de bedrijfsstrategie op de korrel.


De kern van de kritiek? De duurzaamheidsobsessie van het bestuur lijkt goede financiële resultaten in de weg te staan. Unilever is volgens Smith ‘duidelijk de kluts kwijt’ en ‘lijkt te zwoegen onder het gewicht van een management dat geobsedeerd is door het publiek tentoonspreiden van duurzaamheidsprestaties ten koste van de focus op de fundamenten van het bedrijf’. Unilever wil bijvoorbeeld al ‘net zero’ zijn qua CO2-uitstoot in 2030, waar veel andere bedrijven 2050 als richtlijn nemen. En met zijn zeepmerk Dove wil het bedrijf onzekerheid bij vrouwen bestrijden, door ‘echte’ vrouwenlichamen te laten zien in reclames.

Volgens Unilever presteren bedrijven met een hoger maatschappelijk doel – een purpose – beter. Maar Smith is duidelijk niet onder de indruk van dat soort ‘woke capitalism’. Sterker, hij begint er zijn geduld mee te verliezen. Met name het hogere doel van mayonaisemerk Hellmann’s – voedselverspilling tegengaan – ontgaat Smith compleet. ‘Het merk Hellmann’s bestaat sinds 1913, dus we zouden denken dat consumenten inmiddels wel doorhebben wat het doel is (spoileralert – salades en sandwiches)’, klinkt het spottend. Een ander voorbeeld is de beslissing van dochterbedrijf Ben & Jerry’s om vanaf 2023 geen ijs meer te leveren op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem. Een beslissing die meerdere Amerikaanse aandeelhouders bij Unilever de deur uitjoeg.

Smith, die door de Financial Times wordt omschreven als een ‘veteran stockpicker’, vindt dat het concern zich moet richten op de kernactiviteit: voedingsmiddelen verkopen. Het aandeel Unilever verloor vorig jaar zo’n 9 procent en behoort daarmee tot de slechtst presterende bedrijven van zijn Fundsmith Equity Fund. Rivalen als Procter & Gamble en Nestlé doen het veel beter.

De uithaal van Smith lokte veel reacties uit. Volgens veel analisten gaan resultaten en duurzaamheid wel samen en is het zelfs een kans om te innoveren en te groeien als bedrijf. Ook voor Unilever, al groeit intern de tegenstand en neemt de polarisering toe. Dat gebeurt ook bij andere bedrijven. Zo zette Danone zijn ‘sociaal verantwoordelijke’ ceo Emmanuel Faber aan de deur, omdat hij de aandeelhoudersbelangen verwaarloosde (DS 16 maart).

‘Ik zit in de voorhoede, ik geef mensen een ongemakkelijk gevoel’, verzuchtte voormalig Unilevertopman Paul Polman onlangs nog in een interview met NRC Handelsblad, naar aanleiding van zijn nieuwe boek over duurzaam leiderschap. Het is volgens Polman (die de duurzaamheidscultuur bij Unilever introduceerde en in 2019 werd opgevolgd door Alan Jope) al lang niet meer de vraag of bedrijven moeten verduurzamen, maar hoe ze dat moeten doen. Misschien moet de ‘duurzaamheidspaus’ nog eens gaan praten met Smith. In de hoop dat de mayonaise bij Unilever daarna wel pakt.


DS, 14-01-2022 (Nico Tanghe)