Het mirakel van Zeebrugge


Een forse daling van de goederenoverslag voor de Gents-Zeeuwse fusiehaven North Sea Port, een lichte terugval voor de haven van Antwerpen en vooruitgang voor die van Zeebrugge. De Vlaamse havens hebben het jaar van de pandemie en van de nakende Brexit op uiteenlopende manieren verteerd.


De Antwerpse haventopman Jacques Vandermeiren was al bij al in zijn nopjes, toen hij gisteren de balans van 2020 maakte, ook al is de goederenoverslag voor het eerst sinds 2013 gedaald. Hij had het zelfs over een ‘indrukwekkende’ prestatie omdat het overslagverlies beperkt bleef tot 3,1 procent. Dat heeft de haven volledig te danken aan een sterke eindspurt in het najaar op de containerterminals.

Het is opmerkelijk. In het voorjaar, bij de uitbraak van de pandemie, moesten verscheidene containerschepen geannuleerd worden. Maar in oktober begon de containeroverslag plots fors te stijgen. In de Antwerpse haven zijn nog nooit zoveel containers gelost en geladen dan tijdens het laatste kwartaal van 2020, vertelde haventopman Vandermeiren. En de hoogconjunctuur is nog niet voorbij. Januari 2021 is nog maar halfweg en er zijn al meer kisten overgeslagen dan in heel januari 2020. De pandemie blijkt dus niet alleen een handicap: de boomende e-commerce heeft de vraag naar transport van goederen uit China naar Europa en de VS flink doen toenemen (DS 12 januari).

Die meevaller heeft Antwerpen behoed voor een forse achteruitgang. Want voor de rest was het kommer en kwel. Door de lockdown in het voorjaar en de daaruit volgende economische malaise ging de overslag van chemicaliën, staalproducten en ruwe olie fors achteruit.

Dat de haven van Zeebrugge het ondanks de pandemie en de dreigende Brexit beter deed dan die van Antwerpen, is nog de grootste verrassing. De trafiek groeide in totaal met 2,7 procent, terwijl Zeebrugge Europa’s grootste autohaven is en net die sector forse klappen incasseerde. Het merendeel van de wagens daar is dan nog bestemd voor het Verenigd Koninkrijk. Vorig jaar viel de totale autotrafiek met liefst 26 procent terug. Ook Antwerpen bloedde op dat vlak trouwens, zowel de overslag van nieuwe als die van tweedehandsauto’s daalde met iets meer dan 20 procent.

Maar net als Antwerpen kon Zeebrugge rekenen op een plotse meevaller, in de vorm van gas uit Rusland. De terminal voor overslag van vloeibaar aardgas in de voorhaven profiteerde tijdens de eerste maanden van 2020 optimaal van de zeer lage prijzen op de wereldmarkt. Vanuit Rusland werden heel wat ladingen met lng, vloeibaar aardgas, naar Zeebrugge gestuurd. Van daaruit werden die dan verder verscheept over de hele wereld.

De fusiehaven North Sea Port had dat geluk niet. Dat komt vooral omdat de goederenoverslag in Gent, Terneuzen en Vlissingen zeer afhankelijk is van het reilen en zeilen van de industrie in die drie havens. En dus werd het zwaar getroffen door de lockdowns, die een zware domper zetten op de industriële activiteiten. Met een terugval van de goederenstroom met 11 procent verloor de fusiehaven in 2020 meteen de volledige winst die hij sinds de versmeltingsoperatie in 2018 heeft geboekt.


DS, 19-01-2021 (Pascal Sertyn)