N-VA wordt ook lokaal grootste Vlaamse partij

ANTWERPEN - De reus heeft zijn dwergvoeten afgeschud. In één klap verankert de N-VA zich als grootste partij in Vlaanderen. Vooral Vlaams Belang betaalt hiervoor de prijs. De gevolgen overstijgen het lokale karakter van de verkiezingen

Als een keizer nam Bart De Wever gisteren Antwerpen in. Te voet wandelde hij van De Zuiderkroon op het Zuid, waar zijn partij verzamelde, naar het Antwerpse stadhuis. Vanop het balkon van 't Schoon Verdiep groette hij zijn sympathisanten, alsof hij een stedelijk Urbi et Orbi uitsprak. Binnen een klein uurtje maakte de N-VA-voorzitter een gespleten indruk. In de Zuiderkroon riep hij premier Elio Di Rupo (PS) op om ‘samen een confederale hervorming voor te bereiden. Op die manier zullen we samen een weg zoeken uit de politieke en economische crisis'. In het stadhuis profileerde hij zich verzoenend als ‘de burgemeester van alle Antwerpenaren'.

De Wever ‘begreep' en ‘aanvaardde' de kritiek op zijn ‘dubbel mandaat' dat tot de campagne van 2014 zal duren, het jaar waarin hij de ‘revolte' op het federale België wil leiden. De N-VA gaf deze verkiezingen een nationale inzet en slaagde grandioos in haar opzet. In één klap groeide de partij uit tot veruit de grootste formatie in Vlaanderen, met (zeker op basis van de provincie-uitslagen) zowat een derde van de stemmen. In zowat veertig gemeenten komen de Vlaams-nationalisten als eerste over de meet. De Wever ging ervan uit dat zijn partij drie verkiezingen nodig zou hebben om de verkiezingsuitslag van 2010 te overtreffen. Hij kreeg ongelijk.

Dit keerpunt in de politieke geschiedenis blijft niet zonder gevolg in de Vlaamse en federale politiek. Op papier veranderen de politieke krachtsverhoudingen niet. Maar psychologisch zal de N-VA het niet nalaten om zich te gedragen als de grootste. Alvast tijdens het televisiedebat op de VRT vervulde De Wever in de eerste plaats de rol van ‘krijgsheer' tegen de federale regering met verve. Hij herhaalde dat hij de uitslag interpreteerde als de Vlaamse afwijzing van het regeringsbeleid. Mede daarom weigerde Di Rupo ook om op De Wevers vraag te antwoorden. Vicepremier Didier Reynders (MR) hoopte dat de Vlamingen in de federale regering ‘zich aan de eerder gemaakte afspraken zouden houden'. De diverse partijvoorzitters in de meerderheid waren daar toe bereid. Krijgt de N-VA-oppositie tegen de ‘Franstalige belastingregering' ongetwijfeld vleugels, minister-president Kris Peeters (CD&V) zal heel wat moeite hebben om de opspelende N-VA in zijn kabinet te temmen.

De zwart-gele overwinning vermorzelt Vlaams Belang. De partij valt terug op minder dan een derde, een complete afgang. In thuisstad Antwerpen kon niet eens de kaap van de tien procent worden gerond. Het hoofdstuk extreem-rechts lijkt afgesloten in Vlaanderen. Voorman Filip Dewinter troostte zich met de gedachte dat zijn partij op een trouwe aanhang van tien procent kon rekenen: ‘Onze kiezer heeft strategisch gestemd, ze hebben ons programma niet afgestraft.' In elk geval leek hij gisteravond niet geneigd om de voorzittersstoel van Bruno Valkeniers op te eisen. Die komt in maart volgend jaar vrij.

De Vlaamse christen-democraten kenden een moeilijke dag. De voorspelde rampspoed bleef uit. Voorzitter Wouter Beke haalde zelfs een persoonlijk succes door de sjerp van Leopoldsburg te veroveren. Ongetwijfeld zal de partij heel wat burgemeesters en schepenen leveren, zeker in West-Vlaanderen en Limburg. De lokale verankering in de suburbane gebieden blijft overeind. Maar in de provincie Antwerpen gingen veel bastions verloren. Ook in de steden verschrompelt de aanhang.

Een lach en een traan, dat was het lot van de SP.A. De partij kon zich warmen aan een fantastisch resultaat in Gent en (wellicht) het grijpen van de sjerp in Brugge. In Hasselt, Leuven en Oostende handhaafde de burgemeester zich met (veel) verlies. Maar de ondergang in de grootste stad van Vlaanderen wurgde elk positief bericht.

Het mogelijk vertrek van Patrick Janssens laat een grote leegte na. Toen hij in 1999 aan het hoofd van de SP.A kwam, analyseerde hij dat, gezien het grote bevolkingsaantal, de gezondheid van de SP.A rechtstreeks afhankelijk was van de gezondheid van de Antwerpse afdeling.

Ook Alexander De Croo wordt straks burgemeester (Brakel). Zijn partij deed het ronduit slecht. De Open VLD-ministers gingen de mist in, Vincent Van Quickenborne in Kortrijk en Annemie Turtelboom in Antwerpen. Ook in andere steden (Gent, Leuven) liep het niet goed. Net als bij CD&V gingen in de provincie Antwerpen sjerpen verloren aan de N-VA. Dirk Van Mechelen (Kapellen) en zeker Bart Somers (Mechelen) redden de meubelen, en wie weet daarmee het hachje van De Croo.

Groen kroonde zich tot de tweede overwinnaar van de avond. De partij deed het in de meeste centrumsteden vrij goed. Toch kan voorzitter Wouter Van Besien niet om de vaststelling heen dat de partij het stadhuis van Mortsel (Ingrid Pira) verliest. Dat Groen in Antwerpen de extreemlinkse PvdA+ moet laten voorgaan, leidt ongetwijfeld tot bezinning.

www.standaard.be
Toch wel een vreemde titel vind ik. De raid op Brussel is iets wat Bart De Wever graag zou ontketenen, maar wat volgens mij nog niet gelukt is. Meneer De Wever heeft een oproep gedaan naar Meneer DiRupo, maar dit is dan volgens mij ook het enige.
De uitslag van de verkiezingen is volgens mij ook niet 100% eenduidig te interpreteren. Zowel CD&V als N-VA claimt de overwinning en dit lijkt me niet logisch. Dat de grootste verliezer van deze verkiezing Vlaams Belang blijkt te zijn, vind ik persoonlijk niet zo erg en meneer De Winter blijkbaar ook niet, hij is al lang blij dat zijn kiezers het socialistische bewind in Antwerpen hebben gebroken met hun 'tactische stem'. Benieuwd of die kiezers ooit nog terug zullen komen.