Strengere criteria voor aspirant-leraars

Een commissie van onderwijsspecialisten heeft opvallende aanbevelingen voor een hervorming van de lerarenopleiding. Het startniveau van de studenten moet omhoog. De opleiding mag niet verlengd worden tot vier jaar en de stages moeten beter.

Op 5 oktober, de 'dag van de leerkracht', maakt Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (SP.A) de resultaten bekend van een evaluatie van de lerarenopleiding. Die werd in 2006 voor het laatst hervormd door zijn voorganger Frank Vandenbroucke.

Sindsdien leidt een 'geïntegreerde opleiding' (professionele bachelor) van drie jaar aan een hogeschool tot een diploma van kleuteronderwijzer(es), leraar in het lager onderwijs of leraar in het secundair onderwijs (vooral eerste en tweede graad). Een 'specifieke lerarenopleiding' kan worden gevolgd door mensen die al een andere vakopleiding achter de rug hebben of als zij-instromer de stap naar het onderwijs zetten. Dat kan in een hogeschool, aan een universiteit of in het volwassenenonderwijs.

Smet gaf een evaluatieopdracht aan een commissie, geleid door professor Gert Biesta van de Universiteit van Luxemburg. Knack kon de belangrijkste suggesties al uit het rapport-Biesta plukken.

Startniveau

Onder lerarenopleiders van de hogescholen wordt al langer geklaagd dat ze de lat lager moet leggen omdat hun studenten steeds meer uit het technisch secundair onderwijs (tso) en het beroepsonderwijs (bso) komen. Zowat de helft heeft een tso-vooropleiding; in de opleiding voor kleuteronderwijzer(es) komt een kwart uit het bso.

De commissie-Biesta stelt voor om voor aspirant-leraars een 'aanvangsdiagnose' te maken. Zo krijgt een kandidaat-student zicht op wat hij/zij kent en kan, en of een lerarenopleiding wel de geschikte studiekeuze is. Ook het studiebureau McKinsey dringt in een nieuwe rapport voor de Vlaamse Onderwijsraad aan om streng te selecteren bij de instroom naar de lerarenopleiding

Opleidingsduur

In 2011 lanceerde minister Smet een voorstel om de lerarenopleidingen te verlengen tot 4 jaar. De auteurs van het rapport-Biesta lopen niet warm voor een dergelijke 'vermastering'. Ze vrezen dat de aandacht voor concrete manieren om goed les te geven in een te academische omgeving zou verslappen.

Vakken en stage

De commissie-Biesta steunt de beperking tot twee onderwijsvakken voor studenten die aan de hogescholen een lerarenopleiding voor het secundair onderwijs volgen. Ze vindt wel dat die vakken meer uitgediept moeten worden. Ook de lerarenopleiders zelf moeten dringend hun studieprogramma's en opleidingsmethodes vernieuwen.

Voor de stages moeten basis- en secundaire scholen verplicht worden om samen te werken met de lerarenopleiders, met duidelijke afspraken over de begeleiding van de studenten. Die worden beter niet toegelaten tot een stage als ze niet geschikt blijken voor het leraarschap.

Coaching

De commissie-Biesta dringt aan op meer middelen en mogelijkheden om jonge en beginnende leerkrachten in de scholen te begeleiden en te coachen. Dat is een blaam voor minister Smet, die in 2010 de 'mentorenuren' afschafte.

Zij-instromers

De Vlaamse regering sprak in juni af dat mensen die vanuit andere sectoren naar het onderwijs overstappen om leraar te worden, tot maximaal 20 jaar anciënniteit mogen meebrengen. Om een leraarsdiploma te behalen, kunnen ze dan 'leraar in opleiding' worden. Het rapport-Biesta is heel positief over deze formule.

Financiering

De verschillen in de financiering van lerarenopleidingen aan de hogescholen, universiteiten en centra voor volwassenenonderwijs zijn nu volgens de commissie-Biesta veel te groot. Ze pleit voor een eenduidig financieringskader.

Te kleine opleidingen met weinig studenten vinden professor Biesta en zijn commissie geen goede zaak. Maar voor het idee van minister Smet om alle lerarenopleidingen van de hogescholen 'prestigieus' te groeperen in schools of education, is het enthousiasme niet groot. Ook het katholieke onderwijs en de vakbonden willen daar niet van weten.

Een hervorming van de lerarenopleiding moet volgens minister Smet deel uitmaken van een pact over de lerarenloopbaan. Het zou de job van leerkracht aantrekkelijker moeten maken. Dat is hard nodig. Eén op de drie beginnende leerkrachten geeft er binnen de vijf jaar de brui aan. Tegen 2020 zijn er liefst 20.000 leerkrachten te weinig.

Bron: Knack (http://www.knack.be/nieuws/belgie/s...mal-109907.html), 02/10/2013

Mening:
Ik vind het ten eerste al goed dat er een "diagnostische test" zou komen zodat men van die bepaalde student, die leerkracht wilt worden, weet of die persoon wel effectief geschikt is voor die bepaalde richting of niet. Er zijn nl. veel studenten die deze studierichting onderschatten en in de loop van het jaar ermee stoppen. Het zou studenten dus moeten aantonen of ze het wel of aankunnen of niet. Ook vind ik het goed dat er een zekere samenwerking is tussen de lerarenopleiders en de scholen zodat de school op de hoogte is van de (on)mogelijkheden van de student die stage komt doen. Het begeleiden van een beginnende leerkracht zou eventueel een goed plan zijn (voor enkele maanden zodat men ook wat ondersteuning krijgt in administratie, etc. Vanaf dan zou men volledig zelfstandig aan de slag kunnen). Al bij al vind ik dat de aanbevelingen voor een hervorming van de lerarenopleiding niet zo slecht klinken.

Ik zie het probleem met tso- en bso-leerlingen in de lerarenopleiding niet goed.
Waarom zou een bso-leerlingen die heel haar middelbare schoolcarriére waarschijnlijk verzorging gestudeerd heeft een minder goede kleuterleidster zijn dan iemand die in het middelbaar moderne talen-wiskunde gestudeerd heeft?

En willen we echt ex-ASO-studen voor BSO-leerlingen zetten? Zou een ex-BSO-leerling zich niet een tikkeltje beter kunnen inleven in hun situatie en niveau en manieren van werken?

Ik snap dat het een probleem zou kunnen zijn om ex-BSO-studenten les te laten geven in 4 ASO ofzo. Maar uiteindelijk zal die leerling wel snel door hebben dat het te zwaar is en dat hij/zij te weinig achtergrondkennis heeft om dat vol te houden.
En de scholen zien op het CV ook de middelbare opleiding en zullen daar ook al wel op selecteren afhankelijk van de richting waar ze iemand voor nodig hebben.


Omdat de werkdruk onderschat wordt ('in het onderwijs moet je toch maar 17,5u/week werken?' Dixit P. Geubbels) en de leerlingen (én ouders) steeds onhandelbaarder worden en het wel wat ervaring vraagt om daar mee om te leren gaan. Dat ligt volgens mij zeker niet aan het niveau van de opleidingen.

__________________
"De jeugd van tegenwoordig houdt alleen maar van luxe, heeft slechte manieren en veracht de autoriteit.
Zij heeft geen respect voor oudere mensen. De jeugd verpraat de tijd terwijl er gewerkt moet worden, schrokt bij de maaltijden het voedsel naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders..."
- Socrates, 2400 jaar geleden... -