Goed loopt het nooit meer af


Het kartel CD&V/N-VA zit weer op de roetsjbaan. Zondagmiddag stonden N-VA-kopstukken Bart De Wever en Geert Bourgeois nog triomfantelijk voor hun achterban 'voet bij stuk' te houden, maar zette daarmee zijn kartelpartner voor het blok. CD&V vroeg gisterenmiddag nochtans expliciet om 'de dialoog van gemeenschap tot gemeenschap nog een kans te geven'.


Die vraag was het resultaat van CD&V-topoverleg zondag in de vooravond. Zowel partijvoorzitter Marianne Thyssen als Vlaams minister-president Kris Peeters communiceerden achteraf 'dat én het kartel én de federale regering overeind blijft', zonder aan te geven hoe dat moet lukken. De aanwezige CD&V-ministers en fractieleiders staken zich na afloop weg achter de communicatie van de voorzitter.

Als een bliksemflits verdween ook premier Yves Leterme (CD&V) in zijn dienstwagen, zonder een woord van commentaar. Hij en Herman Van Rompuy verdedigden binnenkamers wel om 'alle opties open te houden', en met andere woorden de Wetstraat Zestien niet zelf te verlaten, ook al heeft de regering Leterme geen meerderheid aan Vlaamse kamerzetels meer. December vorig jaar nog suggereerde ex-premier Guy Verhofstadt (Open VLD) zo'n oplossing, Leterme noemde die constructie toen 'een regering tegen Vlaanderen.'

'Verkiezingen zijn geen optie', is de analyse die de CD&V-top voorlopig lijkt te delen. En dus moeten zowel de federale als Vlaamse regering verder. Maar de logische politieke consequentie die daaraan vast leek te hangen, het einde van het kartel met N-VA, komt er voorlopig niet.

Peeters verklaarde na afloop van het CD&V-overleg dat hij 'een nieuwe poging zal doen om de dialoog van gemeenschap tot gemeenschap op gang te trekken', maar dat lijkt vooralsnog een onmogelijke opdracht. Al was het maar omdat de regering Leterme na het vertrek van N-VA ook geen tweederde meerderheid in de Kamer meer heeft. Bovendien lijkt de houdbaarheidsdatum van een dergelijk initiatief al meteen overschreven. Vandaag moet Peeters met een regeerverklaring komen, en zal N-VA dus een dag na haar congres ofwel een nieuwe bocht moeten nemen, ofwel de grote kartelbroer in de kou moeten laten staan.

Het steeds weerkerend identiteitsdilemma tussen de communautaire stoere en de staatsdragende partij duikt zo weer op. Het besef leeft dat de premier al in juli, toen hij zijn ontslag aan de koning aanbood, zijn laatste dreigmiddel heeft opgebruikt: een tweede keer kan de koning haast onmogelijk demissie weigeren.

Beide identiteiten vloeien hoe dan ook in elkaar over. De stoere lijn, die tot ontslag en verkiezingen leidt, levert geen staatshervorming voor 2009 op. Want zelfs de grootste optimisten weten dat een stembusgang midden november, met regionale verkiezingen in juni 2009 in aantocht, geen makkelijke regeringsvorming, laat staan een staatshervorming zal opleveren. Het enige concrete resultaat van ontslag zou zijn dat een gehavende CD&V/N-VA zich aan de kiezer moet presenteren en dat Leterme het land ondertussen weer voor een heel politiek seizoen in lopende zaken stort.

De staatsdragende vleugel, met Van Rompuy als onofficiële woordvoerder, zoekt nu naar een methode om de crisis voorlopig te ontmijnen en het de levensduur van de federale regering tot juni 2009 te rekken.

Er is ook een alternatief, tenminste op papier, om geen twee verkiezingen op een half jaar te moeten organiseren.

De regionale verkiezingen zouden al in november kunnen doorgaan. Volgens de grondwet vallen de regionale verkiezingen samen met de Europese, en die zijn nu eenmaal voor juni volgend jaar gepland. Maar een bijzondere wet, met een tweederde meerderheid in het federale parlement, zou daar een mouw aan kunnen passen. Toch lijkt dat een haast onmogelijke opdracht. Ondanks talloze peidooien voor opnieuw samenvallende verkiezingen is het klimaat er niet naar om zo'n meerderheid snel te vinden.


DS, 22-09-2008 (Wouter Verschelden)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB