BRUSSEL - De gemiddelde leraar is bereid tot 59,6 jaar te werken. Maar de meesten stoppen op 57,2.

Leerkrachten stoppen vroeger met werken dan ze zelf willen, alleszins vroeger dan wat ze als de gewenste pensioenleeftijd opgeven. De meesten stoppen rond hun 57ste, terwijl ze de ideale leeftijd om met pensioen te gaan, situeren tussen 58 en 61 (gemiddeld: 59,6 jaar). Dat blijkt uit een onderzoek van de VUB en de Universiteit Antwerpen, dat De Standaard kon inkijken.

De Vlaamse minister van Onderwijs, Pascal Smet (SP.A), liet de studie maken voor het loopbaandebat dat hij voert met de werkgevers en vakbonden. Ze is al geruime tijd afgeleverd, lang vóór de federale plannen om de leeftijd voor vervroegd pensioen op te trekken van 60 naar 62.

Leerkrachten stoppen vroeger met werken dan andere hooggeschoolden. Dankzijhet systeem van ‘vervroegd vervroegd pensioen', ook bekend als de terbeschikkingstelling (TBS), kunnen zij dat doen op kosten van de Vlaamse begroting, voorafgaand aan het officiële vervroegd pensioen ten laste van de federale schatkist.

Rugklachten

De gewenste pensioenleeftijd en feitelijke stopleeftijd verschillen per onderwijsniveau (zie tabel). Bovendien liggen die leeftijden bij vrouwen lager dan bij mannen. Gezondheidsklachten verlagen de gewenste en feitelijke leeftijd en komen vaker voor bij leerkrachten dan bij andere hooggeschoolden, maar evenveel als bij hooggeschoolden uit de sociale en gezondheidssector.

Bij verpleegkundigen domineren de fysieke klachten (rugpijn), bij leraars de psychische. De kleuteronderwijzers, van wie de helft op 55 met zware rugklachten kampt, vormen de uitzondering. Langer werken is voor hen minder een probleem van ‘niet meer kunnen omgaan met peuters' dan van rugklachten. Dat maakt het probleem hardnekkiger. Stress en burn-out ebben weg als men (even) uit de arbeid stapt, rugklachten zijn blijvend.

Een belangrijke vaststelling uit de studie is dat stress en burn-out niet voorkomen vanaf 55 maar al vanaf 45 jaar. Pensioen op 55 is dan een oplossing die tien jaar te laat komt.

Nieuwe functies

De onderzoekers formuleerden ook conclusies. ‘Wat de onderwijswereld de stresserende planlast noemt, zonder dat het precies gedefinieerd is, blijkt een erg zwaar probleem te zijn', zegt Mark Elchardus. ‘Dat moet dringend worden aangepakt, temeer omdat het weegt op alle leeftijdsgroepen.'

‘De onderwijswereld moet anders leren denken over loopbanen: ofwel moet men op latere leeftijd andere functies in het onderwijs kunnen opnemen, ofwel moeten leraren de kans krijgen om hun competenties in te zetten in andere sectoren.'

Tien jaar geleden leverde een verhoging van de TBS-leeftijd van 55 naar 58 een harde strijd op. Daarvoor wordt ook nu gevreesd. Maar in het onderzoek zegt de helft van de leerkrachten te zullen doorwerken tot 60, als het TBS-stelsel zou verdwijnen (toen was van een verhoging van de leeftijd voor vervroegd pensioen tot 62 nog geen sprake). Een kwart zou ‘zijn ziektedagen opnemen', terwijl het andere kwart niet weet wat het zou doen.

Leerkrachten zijn bereid na hun 60ste aan de slag te blijven, als ze minder moeten werken en evenveel verdienen, of als ze zo een hoger pensioen kunnen opbouwen.

Bron: De standaard

Eigen mening
Ik vind het allemaal wat raar. Leerkrachten zijn bereid om tot hun 60 jaar te blijven werken. Op deze leeftijd kunnen ze op vervroegd pensioen gaan. Al op 58 jaar kunnen ( of konden, nu de regering beslist heeft de pensioenleeftijd op te trekken? ) op vervroegt, vervroegt pensioen gaan. Vervroegt, vervroegt pensioen vind ik zo typisch Belgisch. Op elke regel is er een uitzondering en op deze uitzondering is er vaak weer een uitzondering.
Ik begrijp dat leerkrachten op vervroegd pensioen kunnen gaan omwille van mentale problemen, want de jongeren van vandaag zijn niet meer dezelfde jongeren als pakweg 30 jaar geleden. Toch denk ik dat er andere sectoren zijn die vervroegd pensioen veel harder nodig hebben als leerkrachten.