Strijd ontbrandt om VN-Veiligheidsraad -
Duitsland, Japan, India en Brazilie eisen permanente zetel


BRUSSEL - De discussie over de hervorming van de VN-Veiligheidsraad werd woensdag zeer concreet en brisant. Brazilië, Duitsland, India en Japan hebben gezamenlijk en met nadruk aangekondigd dat ze aanspraak maken op een permanente zetel. Daarmee openen ze een diplomatieke doos van Pandora, ook voor de Europese Unie.


DE Veiligheidsraad van de Verenigde Naties telt vijf permanente leden en tien die om de twee jaar vervangen worden. De ,,P5'', die vetorecht hebben, zijn de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog: de Verenigde Staten, Rusland dat de zetel van de Sovjet-Unie erfde, China, Frankrijk en Groot-Brittannië.

Die samenstelling weerspiegelt absoluut niet meer de wereld van vandaag. Daarover is iedereen het eens. Maar de consensus houdt op bij de vraag hoe de Veiligheidsraad er dan wel moet uitzien. In december krijgt de secretaris-generaal, Kofi Annan, daarover een rapport van twaalf experts dat waarschijnlijk ook geen eensgezinde aanbeveling zal doen. Met hun openbare aankondiging bruuskeren de vier landen nu het omfloerste debat.

Duitsland, dat tot eind dit jaar nog lid is van de V-Raad, heeft van een permanent zitje een diplomatieke prioriteit gemaakt. België steunt het streven van Duitsland, maar dat geldt niet voor alle EU-landen.

De Financial Times Deutschland publiceerde gisteren een overzicht op basis van een rondvraag bij de ambassades in Berlijn en ministeries van Buitenlandse Zaken. Twee lidstaten, Italië en Nederland, zijn tegen met het argument dat er een EU-zetel moet komen. Als huidige voorzitter van de Unie kan Nederland misschien niet anders. Maar Italië, dat de Duitse eenmaking bijzonder slecht verteerd heeft, is gewoon onverzettelijk tegen een Duits permanent zitje gekant.

Zeven landen ,,wachten nog om zich uit te spreken'': Spanje, dat eigenlijk tegen is, Portugal, Zweden, Litouwen, Oostenrijk, Slovenië en Malta. De andere vijftien landen zijn voor, maar de steun van Groot-Brittannië en Frankrijk moet met een korrel zout genomen worden. Hun P5-statuut geeft ze een invloed die over hun werkelijke gewicht uitgaat, en ze houden eraan vast als een verarmde edeldame aan de familiejuwelen. Ze zijn zeker niet happig om dat privilege met Duitsland te delen.

China wil geen Aziatische concurrenten binnenlaten, zeker Japan niet. Maar Japan heeft al laten verstaan dat het zijn bijdrage zal herzien als het afgewezen wordt, en dat weegt zwaar. Met 20 procent draagt het na de Verenigde Staten het meeste bij tot de VN-begroting. En omdat het veel stipter betaalt dan de VS, is het nu de voornaamste geldschieter.

India heeft het VN-verdrag altijd een ,,ongelijk'' verdrag gevonden. Waarom China wel en wij niet, vraagt het stichtend land van de niet-gebonden beweging met zijn één miljard inwoners en snel groeiende economie.

Brazilië, dat met zijn huidige linkse president ,,Lula'' veel steun in de Derde Wereld geniet, claimt een zetel in naam van zichzelf, Latijns-Amerika en het ,,Zuiden''.

De aankondiging van gisteren opent een krabbenmand. Pakistan wil niet weten van een Indiaas lidmaatschap. Argentinië wil zich niet de loef laten afsteken door Brazilië. Zuid-Afrika, Egypte en Nigeria liggen in de clinch om de ,,Afrikaanse permanente zetel''. En aanspraken van de Arabische Liga en/of de moslimwereld op een vast zitje maken van de hervorming van de Veiligheidsraad een nog moeilijker te ontwarren kluwen.


23/09/2004 Mia Doornaert

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB