‘Hier zijn de vrouwen uitgewist’

‘Hier in dit café komen enkel mannen.’ Het zinnetje van een reportage op France 2 zindert nog na in Frankrijk. Met politieke recuperatie en een journaliste die haar werk nu moet verdedigen.
BART DOBBELAERE

De reportage (u ziet ze hier) duurde amper vijf minuten, maar werd wel uitgezonden in primetime, tijdens het journaal op France 2.

Een offscreen-stem zegt: ‘Kijk naar deze beelden. Terrasjes, straten. Ze hebben iets gemeenschappelijks: vrouwen zijn hier uitgewist. In deze straten en pleinen bezetten de mannen de openbare ruimte en de vrouwen ondergaan dit.’

De journaliste wandelt daarna met twee moslima’s, in wat je ‘westerse kledij’ zou kunnen noemen, rond in Sevran, een kleine banlieue niet ver van Parijs.

In het café waar ze binnengaan, worden ze meteen tegengehouden. Wat ze hier komen doen? En of ze niet beter buiten zouden wachten? We zijn hier niet in Parijs, dit is Sevran. De mentaliteit is hier anders, dit is een bled. ‘Dans ce café y’a pas de mixité’. Enkel mannen dus.

De vrouwen in de reportage zijn lid van een kleine groep ’La Brigade des méres’. Ze klagen aan dat vrouwen in deze Franse stad nauwelijks durven buitenkomen en dat de mannen de straten beheersen.

De reportage trekt daarna nog even naar het zuidelijkere Rillieux-la-Pape nabij Lyon, waar een vrouw vertelt hoe ze zich onzichtbaar maakt op straat. Geen make-up en zeker geen rokken.

Dat ze dan terugkeren

Het laat zich raden dat de reportage meteen hevige reacties ontlokte. Dat zoiets niet kan in Frankrijk, waar mannen en vrouwen gelijk zijn. En dat de moslims de voorsteden van Parijs en Lyon aan het overnemen zijn.

Eric Woerth, de voorzitter van de rechtse partij Les Républicains, noemde het item een ‘dolksteek in het hart van de Franse republiek’.

‘Die mensen moeten zich aanpassen’ zei hij op Europe 1. ‘Daar moeten we als politici ook op inzetten, want die mannen zijn Fransen. En als ze geen Fransen zijn, dat ze dan terugkeren naar een bled (het woord dat ze in de reportage gebruikten, red). Maar dan een bled in hun land.’

Ook de burgemeester reageerde

Niet dat Sevran (7 vierkante kilometer en iets meer dan 50.000 inwoners) nu in een hoekje ligt te huilen. De gemeenteraad debatteerde al een uur over de reportage, waarbij ongeveer iedereen mekaar de zwartepiet toeschoof. Waarna de belofte volgde om het er de volgende vergadering nog over te hebben.

De burgemeester Stéphane Gatignon, een ecologist, schreef dan weer een vrije tribune waarin hij een ander beeld schetste van zijn gemeente.

‘Sevran zou een gemeente geworden zijn waar radicale moslims vrouwen verbieden om op café te gaan. (...) In de reportage wordt een hele gemeente, een hele bevolking gestigmatiseerd. Zonder er iets van te kennen. Zonder respect ook. En nu? Wat moeten we doen met al die haat?’

Paardenweddenschappen

Meer dan de woorden van de burgemeester werd een blog van A. Kachour gedeeld op Facebook. Kachour is een ondernemer uit de gemeente, schrijft hij, en woont vlak bij het café waar de reportage van France 2 gedraaid werd.

Hij schrijft daarin dat hij zijn wijk niet herkent. Het café waarvan sprake was een ‘bar PMU’ – een café waar op paardenrennen wordt gewed. Volgens Kachour is het niet zo vreemd dat daar eigenlijk nooit vrouwen komen.

‘Die PMU-bars zijn echt geen plaatsen waar radicale moslims verzamelen.’

Hij vertelt ook hoe hij vaak door Frankrijk reist en in het zuiden, in de kleine dorpen, ziet hoe de dorpspleinen enkel worden ingenomen door mannen. Door autochtone Fransen. Om nog maar te zwijgen van het Franse parlement, ook een plek vol mannen, schrijft Kachour.

Maar hij voegt eraan toe dat er geen excuses zijn voor het machisme in de reportage. Alleen: ‘De politieke recuperatie op de rug van de mensen uit Sevran, op de rug van de banlieusards en op de rug van de moslims, laat een erg bittere smaak na.’

Waarna hij het over de mooie initiatieven in Sevran heeft, de cafés waar jongeren – jongens en meisjes – samenkomen en plezier maken.

Hij hoopt vooral dat reportagemakers echt de tijd zouden nemen om Sevran te leren kennen en dat ze met een open blik naar de gemeente zouden kijken. Ja, er zijn soms problemen met macho’s in Sevran, zegt hij, maar dit soort reportages werkt contraproductief en maakt meer kapot dan dat ze iets ten goede veranderen.

Wat zegt de journaliste zelf?

France Info interviewde de reportagemaakster Caroline Sinz, een van de bekendere reporters van France 2. (Bekend ook omdat ze tijdens de oproer in Egypte in 2011 door meerdere mannen seksueel lastiggevallen werd op het Tahrirplein.)

Ze vertelt hoe ze over dit onderwerp nergens vrouwen vond die openlijk wilden getuigen op tv. Alsof er een spreekverbod geldt. ‘Die muur van stilte wou ik afbreken met de reportage.’

‘Tijdens het draaien van de reportage werden we vaak tegengehouden, we werden gevolgd en soms afgeluisterd. Ik heb de angst gezien bij de vrouwen met wie ik sprak. Ik heb gezien hoe hun bewegingsvrijheid werd ingeperkt.’

Op de verwijten die ze krijgt dat de reportage erg eenzijdig was, zegt ze: ‘Ik heb geen karikatuur willen schetsen, ik wou een probleem aankaarten.’

‘De grote aandacht voor de reportage verrast me niet. Dit gaat veel vrouwen aan. Vrouwen die beledigd worden, die lastiggevallen worden, die zelfs fysiek worden bedreigd.’

bron

mening: Naar mijn mening klopt de media alles veel te hard op. Maar het probleem moet zeker aangekaart worden. In Europa is de vrouw redelijk goed geëmancipeerd maar toch is er nog werk aan de winkel. Vrouwen worden nog altijd gediscrimineerd op sommige vlakken. Zo verdienen ze bijvoorbeeld nog altijd minder dan mannen. Deze reportage wou eigenlijk aankaarten dat islamitische vrouwen nog altijd niet geëmancipeerd zijn. In sommige milieus is dit jammer genoeg waar. In Europa vind ik toch dat moslima's vrijer zijn dan in het Midden-Oosten. Maar de media is zoals gewoonlijk niet constructief te werk gegaan. Ze tonen slechts één kant van het verhaal. Want in het dorp zijn er nog andere initiatieven die ze niet tonen in het filmpje. De burgemeester en zijn schepen zijn al samengekomen om maatregelen te bespreken. Maar ik zou er niet van verschieten dat de media de maatregelen niet zal melden om dat ze dit niet interessant genoeg vinden. Daarom zou ik pleiten voor een soort chronologie in artikels die met elkaar te maken hebben. Zo kan je het vervolg van sommige artikels op de voet volgen. En niet alleen negatieve artikels lezen maar ook wat ze eraan gaan doen. Want op dit moment vind ik dat de media grotendeels negatief nieuws weergeeft.