'Drempel tot rechter verhoogd voor middeninkomens'


'Het zou niet mogen dat voor de middenmoot van de bevolking de drempel om naar de rechter te stappen, hoger komt te liggen', zegt Alex Tallon, voor twee jaar verkozen als stafhouder van de Nederlandstalige balie in Brussel. De drempel ligt hoger sinds de verliezer een deel van de advocatenkosten van de winnaar moet betalen.


Sinds de verliezer van een proces een deel van de advocatenkosten van de winnaar moet betalen, is de instroom van burgerlijke zaken verminderd met ongeveer een tiende (DS 26juni). 'Dat betekent dat door de nieuwe wet op de rechtsplegingsvergoeding de drempel om naar de rechter te stappen, is verhoogd', stelt advocaat Alex Tallon uit Brussel vast.

Tallon is begin juni verkozen tot stafhouder van de Nederlandstalig balie in Brussel voor de komende twee jaar. Hij vindt het 'betreurenswaardig dat mensen met een middelmatig inkomen minder geneigd zijn naar de rechter te stappen uit financiële overwegingen'.

'Ik vind dat onrechtvaardig', zegt hij. 'Mensen die minder dan 1.250euro netto per maand verdienen, kunnen een beroep doen op gratis juridische bijstand (de vroegere pro Deo, red.). Maar mensen die meer verdienen dan de inkomensgrens, hebben geen recht op een pro-Deoadvocaat. Zij moeten de kosten voor hun advocaat, pakweg tussen 2.000 en 2.500 euro, zelf ophoesten. En sinds begin dit jaar kunnen ze nog eens veroordeeld worden tot betaling van de rechtsplegingsvergoeding van enkele honderden tot enkele duizenden euro. De toegang van het publiek tot de rechtbank is hierdoor moeilijker geworden, en dat juich ik niet toe.'

In de eerste helft van 2008 liepen volgens cijfers die Tallon verzamelde, 2.992 zaken bij de rechtbank van eerste aanleg in Brussel binnen. Dat is 200 minder dan in 2007 - en dat is zonder rekening te houden met het toegenomen aantal echtscheidingszaken door een soepeler regelgeving. In werkelijkheid ligt de vermindering van het aantal instromende zaken nog hoger.

'Het zou niet mogen dat voor de middenmoot van de bevolking de drempel om naar de rechter te stappen, hoger komt te liggen', zegt de Brusselse stafhouder. 'Waarom kiest men niet voor de oplossing waarvan handelaars genieten? Voor hen zijn proceskosten fiscaal aftrekbaar. Waarom laat men ook de gewone burgers niet genieten van een volledige of gedeeltelijke aftrekbaarheid van proceskosten?'


BEMIDDELING

Tallon is behalve vennoot van het Brusselse kantoor DCH (met 14advocaten) een erkend bemiddelaar. Hij volgde samen met 1.800 anderen een specifieke opleiding om twee strijdende partijen via overleg tot een oplossing te brengen. Niet een op de twintig juridische conflicten krijgt via bemiddeling een oplossing.

'Bemiddeling wordt nog veel te weinig gebruikt. Het is blijkbaar nog niet voldoende bekend. Nochtans biedt het heel wat troeven. In drie vierde van de gevallen leidt bemiddeling tot een akkoord tussen de strijdende partijen. Een van de onmiskenbare voordelen is dat de partijen de oplossing voor hun conflict in eigen handen houden. En als de bemiddeling niet lukt, is er toch al een vorm van conflictanalyse gebeurd.'

'Maar rechters mogen, volgens de wet, niet als bemiddelaar optreden. Bemiddeling mag alleen een privézaak zijn, geen aangelegenheid van de rechtbanken. Het zou ook nuttig zijn als rechters als bemiddelaars kunnen optreden. Bemiddeling kan het aantal instromende zaken ook doen afnemen, kan met andere woorden ook de gerechtelijke achterstand bestrijden.'


ACHTERSTAND

Niet alleen bij het hof van beroep in Brussel is de achterstand weer aan het toenemen. Dat is ook het geval voor de rechtbank van koophandel, stelt Tallon, die in veel handelsgeschillen pleit, vast. 'Vroeger kreeg je bij de rechtbank van koophandel een pleitdatum binnen de vier maanden. Nu kan dat in sommige Nederlandstalige kamers tot een jaar duren.'

Dat is volgens stafhouder Tallon ironisch genoeg het gevolg van een nieuwe regelgeving die tot doel had de gerechtelijke achterstand te bestrijden. 'Door de rechters te verplichten een pleitdatum voor een zaak vast te leggen, bestaat er een groot risico voor nutteloze zittingen. Ook de magistraten merken dat. In 227 dossiers bij het hof van beroep in een periode van drie maanden wordt een pleitdatum geprikt zonder dat een van de twee partijen hierom heeft gevraagd.'

De achterstand bij de rechtbank van koophandel is ook een gevolg van de verschuiving van bevoegdheden. Stafhouder Tallon: 'Vroeger was de rechtbank van eerste aanleg bevoegd voor bijvoorbeeld geschillen over auteursrechten, nu is dat een zaak van de rechtbank van koophandel, maar die heeft er geen extra rechters bij gekregen. Dat is als politieke beslissing toch op zijn minst eigenaardig. Ook de achterstand bij de politierechtbank in Brussel is voor een deel toe te schrijven aan een bevoegdheidsverschuiving.'


TUCHT

Een stafhouder moet niet alleen toezien op de naleving van de beroepsethiek door advocaten. Hij is volgens Tallon ook een aanspreekpersoon voor mensen die klachten hebben over hun advocaat, bijvoorbeeld in verband met het ereloon. Hij erkent dat de communicatie over de behandeling van klachten tegen advocaten beter kan, 'zonder aan naming and shaming te doen'.

'Elke beroepsgroep heeft zijn zwarte schapen', aldus Tallon. 'Maar het aantal tuchtonderzoeken tegen Brusselse advocaten is beperkt. Dat ligt elk jaar rond de twintig dossiers, op 2.437 advocaten.'

'In de nieuwe regelgeving over het tuchtrecht van advocaten staat ook dat klagers op de hoogte worden gehouden van de afhandeling van hun klacht. Dat biedt toch meer transparantie dan vroeger. Maar we moeten verder nadenken of de inhoud van een beslissing over een advocaat niet beter meegedeeld kan worden.' Nu gebeurt dat uitsluitend anoniem, in het vakblad van de advocaten. Als een advocaat bijvoorbeeld een schorsing van drie maanden of een jaar oploopt wegens professionele tekortkomingen, worden alleen de rechters hiervan op de hoogte gebracht en niet de advocaten.

www.baliebrussel.be


DS, 30-06-2008 (Filip Verhoest)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB