De kandidaat heeft nog eens nagedacht


John McCain is van mening veranderd over olieboringen op zee. En Barack Obama denkt nu anders over de financiering van zijn campagne. Het presidentschap is wel een paar keer draaien waard.


Hij is haar eersteling. Alex heet het lachende jongetje bij de blonde vrouw op schoot. „Dus John McCain, toen je zei dat je bereid was om nog honderd jaar in Irak te blijven... rekende je op Alex? Want mocht dat zo zijn: je kunt hem niet krijgen.”

De onvastheid die gaandeweg in haar stem komt, die doet het hem. Deze reclamespot gaat de Republikeinse kandidaat stemmen kosten.

De naam van Barack Obama, de Democraat die de Amerikaanse troepen ongeveer een eeuw eerder uit Irak wil terugtrekken, wordt niet eens genoemd. Hij is ook niet verantwoordelijk voor Alex en zijn moeder. MoveOn, een organisatie die hem steunt, betaalt dat allemaal zelf.

De bijdrage van dergelijke organisaties aan Amerikaanse verkiezingscampagnes was de afgelopen jaren groot. In 2004 werd John Kerry aangevallen door de Swift Boat Veterans for Truth, die zijn heldendom tijdens de Vietnam-oorlog aanvochten. Ze kregen miljoenen van een Texaanse oliemiljonair, T. Boone Pickens.

Dit jaar zijn er van Republikeinse kant nog maar weinig van dergelijke spots gesignaleerd. Het blijkt moeilijk om er geld voor te werven, concludeerde website Politico bij een rondgang, en bovendien: John McCain zelf heeft een hekel aan organisaties die een kandidaat steunen buiten de officiële campagnes om.

McCain is een van de architecten van het systeem waarbij een kandidaat geld van de staat krijgt. In ruil voor ruim 80 miljoen dollar ziet hij af van giften. Dat houdt belangengroepen buiten de deur, die dan later om hun beloning komen.

Een half jaar geleden leek Barack Obama dezelfde weg te kiezen. Maar deze week is hij daarvan teruggekomen. Het systeem van publieke financiering deugt niet, betoogde hij: het is een kwestie van tijd voor hij, zogenaamd buiten de Republikeinse partij om, ’ge-Swiftboat wordt’.

Maar dat is een smoes, zeggen zelfs belangrijke medestanders. Het nadeel voor Obama was eenvoudigweg te groot geweest. Door af te zien van subsidie houdt hij de vrijheid zijn enorm goedgeefs gebleken achterban telkens weer om geld te vragen.

Gisteren bleek wat hij daarmee vermag. Een spotje waarin hij zich voorstelt, liet hij niet alleen uitzenden in staten die in november van Democratisch naar Republikeins zouden kunnen omslaan, maar ook in enkele staten die tamelijk vast in Republikeinse handen zijn. Normaal worden die door beide partijen met rust gelaten. Nu dwingt Obama zijn tegenstander, zijn veel kleinere kas ook nog eens breed in te zetten.

De Republikeinen verwijten Obama nu zijn woord gebroken te hebben. Maar die rekent erop dat de kiezers dat niet zo’n probleem zullen vinden. Die hebben wel iets anders aan hun hoofd dan wie de spots betaalt. Ze maken zich zorgen over hun land. Op de standaardvraag ’gaat het met de VS de goede kant op?’ antwoordde in een peiling van afgelopen week een record-aantal ’nee’. Vooral de economie, in het bijzonder de benzineprijs, houdt hen bezig.

Vooral vanwege dat laatste maakte deze week ook McCain een draai: niet alleen in de Golf van Mexico, zoals nu, maar in bijna alle kustwateren mag naar olie worden geboord.

McCain dreigt daardoor kiezers in het belangrijke Florida kwaad te maken. Maar dat kan hij rechttrekken door de gouverneur van Florida als kandidaat vicepresident te kiezen.

Zo doen beide kandidaten hun zetten. Die niet altijd even fraai zullen zijn. Als de inzet het presidentschap is, kan het standpunt van een politicus nu eenmaal nooit zo hard zijn als dat van de moeder van Alex.

De ommezwaai van John McCain over olieboringen op zee levert hem vast stemmen op bij Amerikanen die de Democraten met hun milieustandpunt te links vinden. Maar het maakt hem weer wat minder een maverick, een buitenbeentje in zijn partij. Die eigenwijsheid leverde hem juist de nominatie op van de Republikeinen, die afstand wilden nemen van de huidige president George Bush.

Het woord ’maverick’, dat Amerikaanse media vaak op McCain toepassen, stamt uit Texas. Een rancher die zo heette weigerde zijn vee te brandmerken. Een ongemerkte koe in je kudde, die dan kennelijk van hem was, heettte na verloop van tijd ’een Maverick’.


Trouw, 21-06-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB