In Gaza is een genocide gaande. Dat is geen opinie, dat is een feit


In Gaza vindt een genocide plaats. Dat is niet gewoon de mening van Yousra Benfquih, maar een vaststelling op basis van informatie van talloze experts, mensenrechtenorganisaties, de WHO en de VN. Waarom laat men Israël begaan?


Het is geen opinie dat er geen humanitaire catastrofe, maar een genocide plaatsvindt in Gaza, zoals talloze mensenrechtenorganisaties – experts en academici – onder wie toonaangevende Joodse en Israëlische geleerden op het vlak van Holocaust- en genocidestudies zoals Omer Bartov en Raz Segal – en steeds meer landen wereldwijd bevestigen. Die genocidaire intentie is bovendien herhaaldelijk verbatim geuit door Israëlische politici en legerofficieren, onder wie president Yitzhak Herzog, minister van Defensie Yoav Galant, generaal-majoor Ghassan Alian, minister van Energie en Infrastructuur Israel Katz, en legerwoordvoerder Daniel Hagari.

Het is geen mening, maar geschiedenis, dat het verhaal niet begint op 7 oktober, maar in 1948, bij de koloniale bezetting van Palestina en de eerste Nakba, en nog eerder, bij de Balfour-verklaring van 1917. Het is niet mijn mening, maar onder andere die van de Israëlische historicus Ilan Pappé, dat het niet gaat om wraak of zelfverdediging, maar om een versnelde voortzetting van een beleid van 75 jaar structureel en acuut geweld, uitdrijving en etnische zuivering. Een beleid dat nu zijn laatste fase ingaat, ‘richting de vernietiging van de laatste restanten van het inheemse Palestijnse leven in Palestina’, volgens Craig Mokhiber, voormalig directeur van het VN-secretariaat voor de mensenrechten in New York.

Niet ik, maar de opstellers van een gelekt Israëlisch ministerieel document schetsen de blauwdruk voor die etnische zuivering, en noemen het huidige moment een ‘unieke en zeldzame kans’ om het langgekoesterde doel van de deportatie van Palestijnen uit historisch Palestina naar de Sinaï te bewerkstelligen.

Laatst beriep Netanyahu zich op de Bijbel om de genocide te rechtvaardigen. Het is niet mijn mening maar een feit, dat we dat in andere gevallen gewelddadig religieus extremisme zouden noemen: een term die, net als terrorisme, voorbehouden blijkt voor bepaalde bevolkingsgroepen.


Antizionisme

Het is niet mijn mening, maar die van talloze Joodse stemmen wereldwijd (onder wie Gabor Maté, Judith Butler, Naomi Klein, Noam Chomsky en Norman Finkelstein), dat het etnonationalistische regime van koloniale bezetting en apartheid een halt toeroepen niet antisemitisch is, maar antizionistisch.

Dat het om apartheid gaat, is trouwens ook niet zomaar mijn mening, maar die van autoriteiten als Human Rights Watch, Amnesty International, en de Verenigde Naties. Volgens diezelfde VN (met name Resolutie 3379) is zionisme een vorm van racisme en raciale discriminatie.

Het is niet mijn mening dat vluchtelingenkampen, residentiële gebouwen, scholen, kerken, moskeeën, ziekenhuizen (inclusief kanker- en kinderziekenhuizen en kraamafdelingen), VN-gebouwen, bakkerijen en watertanks bombarderen, medisch personeel en journalisten vermoorden, witte fosfor gebruiken en burgers afsluiten van water, voedsel, brandstof en stroom schendingen van het internationaal humanitair recht en oorlogsmisdaden zijn.

Niet ik, maar het internationaal recht zegt dat burgers in bezet gebied systematisch bombarderen en hen collectief straffen, illegaal is. Meer zelfs, als bezettende macht heeft Israël de plicht die burgers te beschermen. Volgens datzelfde internationaal recht (onder andere Resolutie 37/43) heeft een bezet volk bovendien het recht om zich tegen die bezetting te verzetten. Het is niet mijn mening maar een feit dat Palestijnen al jaren en jaren aan niet-gewelddadig verzet doen, zoals in de Great March of Return, waarbij 260 mensen werden doodgeschoten en 36.000 verwond.

Niet ik, maar de WHO toont met cijfers aan dat bijna de helft van de dodelijke slachtoffers in Gaza kinderen zijn, dat hun gemiddelde leeftijd 5 jaar is en dat er nu al meer kinderen zijn vermoord dan in de rest van gewapende conflicten in de wereld in de voorbije drie jaar bij elkaar opgeteld.


Langzame dood

Niet volgens mij, maar volgens Oxfam en de VN gebruikt Israël uithongering en ontzetting van humanitaire toegang als oorlogswapen, en sterven steeds meer Palestijnen door gebrek aan water (het geleverde water volstaat voor maar 4 procent van de inwoners), voedsel, brandstof, elektriciteit en medische voorzieningen.

Het is niet mijn mening maar die van Artsen Zonder Grenzen dat de situatie in de belegerde ziekenhuizen ongezien is, waar medische voorraden worden opgeblazen, afdelingen worden bestormd, patiënten en artsen worden neergeschoten, operaties, voordien uitgevoerd zonder verdoving (inclusief amputaties, operaties op kinderen, en keizersneden), vanwege het brandstof- en elektriciteitstekort zijn opgeschort. Ondertussen sterven pasgeboren baby’s en patiënten op intensieve omdat ze noodgedwongen van hun couveuses en beademingsapparatuur worden losgekoppeld. Zwangere vrouwen sterven door gebrek aan adequate zorg. Nog eens 15.000 Palestijnen dreigen in de vernielde ziekenhuizen een langzame dood te sterven.

Niet volgens mij, maar volgens onder meer Human Rights Watch klopt het niet dat ziekenhuizen worden gebruikt voor militaire doeleinden. Zelfs als dat zo zou zijn, quod non – ook in de aanvallen op Gaza in 2008, 2012, en 2014 zijn gelijkaardige claims onbevestigd gebleken – gelden de principes voorzorg en proportionaliteit. Dat zeg ik niet, maar het Internationale Rode Kruiscomité.


Anderhalve keer Hiroshima

Niet ik, maar gezondheidsorganisaties waarschuwen voor een dreigende volksgezondheidscrisis in Gaza, waar de ontwrichte gezondheidszorg, de vernielde water- en sanitaire voorzieningen en de verslechterende weersomstandigheden het risico op de uitbraak van ziekten vergroten.

Het is niet mijn mening maar die van het Rode Kruis dat evacuatiebevelen (van meer dan 1 miljoen Palestijnen in Noord-Gaza) in combinatie met de grootschalige belegering in strijd zijn met het internationaal humanitair recht. Het is geen mening, maar een feit dat er op die zogenaamd veilige humanitaire corridor naar het zuiden mensen sterven bij bombardementen of omkomen door ontbering.

Niet ik, maar Amnesty International veroordeelt het toenemende dodelijke geweld op Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, alsook de marteling en de mensonterende behandeling van het recordaantal Palestijnen dat er sinds 7 oktober willekeurig is gearresteerd.

Niet volgens mij, maar volgens Euro-Med Human Rights Monitor zijn er al meer dan 25.000 ton explosieven op de Gazastrook gevallen, wat overeenkomt met twee kernbommen, en anderhalf maal zoveel is als op Hiroshima.

Het kan daarom niet mijn mening zijn, maar louter een vaststelling, dat de zogenaamd universele mensenrechten selectief worden afgedwongen, er dubbele standaarden gelden naargelang de kleur en religie van de vermoorde kinderen en het verzet, en naargelang de geopolitieke belangen van het Westen.

Nu zou u van mening kunnen zijn dat dit alles toch een opinie is. Wel, zelfs als het een opinie was, dan nog mag ik dit alles zeggen, want daarvoor bestaat de vrijheid van meningsuiting. Hoewel: vreedzame protesten voor staakt-het-vuren worden verboden, net als Palestijnse vlaggen, vrijheidsleuzen, en mensen die de keffiyeh dragen worden tegengehouden. De kans is dus groot dat die vrijheid van meningsuiting niet voor mij opgaat.

Gelukkig maar dan, dat dit geen opinie is. Toch niet volgens mij.

Yousra Benfquih, doctor in de mensenrechten


DS, 18-11-2023

Strijd om de terminologie: vindt er een genocide plaats in Gaza?


Volstrekt zich in Gaza een genocide? Is Hamas meer dan een terreurbeweging? Vanaf wanneer kun je een bombardement als disproportioneel geweld omschrijven?


Nog meer dan in andere oorlogen liggen woorden in het Israëlisch-Palestijns conflict onder de loep. De keuze voor bepaalde termen verraadt vaak het gekozen perspectief. Luc Walleyn, mensenrechtenadvocaat bij onder meer het Internationaal Strafhof, is voor De Standaard een belangrijk ijkpunt.


De EU en de VS kwalificeren Hamas als een terreurgroep? Maar is het in feite geen gewapende militie die een oorlog ontketende?

“Vreemd genoeg hebben sommigen de indruk dat je het geweld door Hamas vergoelijkt door niet over terrorisme te spreken. Maar Hamas is inderdaad een gewapende groep die een van de strijdende partijen is in een gewapend conflict, dat overigens niet op 7 oktober begon. De wandaden van Hamas kunnen dan ook juridisch het best omschreven worden als oorlogsmisdaden, ook al gaat het om terreur tegen de burgerbevolking. Dat is belangrijk want dergelijke misdaden moeten niet worden getoetst aan de terrorismewetgeving, maar aan het internationaal humanitair recht. De indruk dat terrorisme erger is dan oorlogsmisdaden, is niet terecht. Een daad van terrorisme is in veel gevallen een aanslag met al bij al beperkte omvang, terwijl het bij oorlogsmisdaden kan gaan om massamoorden met duizenden doden. Oorlogsmisdaden worden dan ook bijna altijd zwaarder bestraft en kunnen in tegenstelling tot terroristische acties ook vervolgd worden voor internationale rechtbanken. In België zijn oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid strafbaar met levenslange opsluiting. Ze moeten ook altijd voor het hof van assisen komen, terwijl daden van terrorisme in regel door een correctionele rechtbank worden behandeld.”


Wanneer is er dan sprake van misdaden tegen de mensheid?

“Die kwalificatie gebruik je voor een veralgemeende of stelselmatige aanval op de burgerbevolking. De massamoorden door Hamas van 7 oktober kun je zeker als misdaden tegen de mensheid omschrijven door hun systematisch karakter en het feit dat ze burgers viseerden.”

“Hetzelfde geldt voor de aanvallen van het Israëlische leger tegen de bevolking van Gaza. De Israëlische overheid beweert weliswaar dat de aanvallen alleen tegen Hamas gericht zijn en dat burgerslachtoffers een betreurenswaardige vorm van collateral damage zijn. Maar uit de feiten blijkt dat het Israëlische leger ook de bevolking hard wil straffen. Ze gaan ervan uit dat de Palestijnen in Gaza Hamas sowieso steunen en dat er een collectieve schuld is voor de massamoorden op 7 oktober. Sommige Israëlische ministers hebben dat ook al uitdrukkelijk verklaard.”


Kunnen we dan spreken van genocide?

“Verschillende Israëlische ministers hebben verklaard dat de hele bevolking van Gaza uitgeroeid moet worden. Dat zijn genocidaire uitspraken. Aanzetten tot genocide is op zich een misdaad van genocide, ook als dat zonder gevolg blijft, maar de vraag is of er al een genocide aan de gang is. Je zou kunnen zeggen dat die bewuste ministers een machtige positie bekleden en dat hun genocide-uitspraken een impact kunnen hebben op het slagveld. Tegelijk is het niet zo dat Israëlische soldaten bij een doortocht in een dorp of een wijk alle burgers beginnen uit te moorden. Het Israëlische leger probeert ook de indruk te vermijden dat het burgers viseert door pamfletten uit te gooien met ingewikkelde plannetjes die de doelwitten aantonen, maar die lijken vooral voor de buitenwereld bedoeld.”

“Hamas maakt het moeilijk genocide te bewijzen door militaire doelen te verbergen onder civiele constructies. Het onderscheid tussen strijders en burgers wordt vertroebeld, zo ontstaat voor Israël de ruimte om het excuus op te werpen dat ziekenhuizen en scholen legitieme militaire doelen zijn waarop ze gigantisch veel bommen kunnen gooien.”


Dan valt meestal de term proportionaliteit. Wat betekent die term in het oorlogsrecht?

“Het betekent dat je als militaire overheid alles moet doen om burgerdoden te vermijden. Het Israëlische leger respecteert steeds minder die vereiste. De bombardementen op burgerwijken worden alleen maar heviger, en dat terwijl Israëlische grondtroepen in de gevechtszones actief zijn en de controle over de zone stilaan totaal wordt. Israël wil wellicht zo veel mogelijk soldatenlevens sparen, maar dat doen door massaal wijken te bombarderen is strijdig met het oorlogsrecht: als je duizenden Palestijnse burgerlevens opoffert om enkele soldaten te sparen, bezondig je je aan disproportioneel geweld.”

“Dat veel Hamasstrijders zich verschuilen in tunnels verhoogt de risico’s voor Israëlische soldaten, maar dat ontslaat het Israëlische leger er niet van om het principe van de proportionaliteit te respecteren. Zo was er die wijk in Jabalia die helemaal platgebombardeerd werd omdat een Hamas-commandant zich daar schuil hield: dat kan natuurlijk niet.”

“Een groot probleem voor juristen en journalisten is dat onafhankelijk onderzoek naar onder meer de tunnels onbestaande is. Onlangs diende een groep Israëlische vrouwenrechtenactivisten een dossier in bij het Internationaal Strafhof over seksueel geweld gepleegd door Hamas. Vervolgens kwam er vanuit Israël het verwijt dat het Strafhof en de VN zich niet duidelijk genoeg uitspreken over dat seksueel geweld. Maar onderzoekers van het Internationaal Strafhof krijgen van Israël geen toestemming om ter plaatse die beschuldigingen te komen onderzoeken. Hetzelfde probleem stelt zich voor claims over oorlogsmisdaden en genocide. Dat zijn zeer ernstige misdaden die zeer ernstig onderzocht moeten worden. Maar onafhankelijke onderzoeken zijn momenteel onmogelijk, zowel in Israël als in Gaza.”


Het Israëlische leger gaf de burgers van Noord-Gaza het bevel om naar het zuiden te vluchten. Maar ook het zuiden wordt bestookt. Wat zegt het internationale recht daarover?

“Op zijn minst kun je spreken van een gedwongen verplaatsing van een bevolkingsgroep, en ook dat is een misdaad tegen de mensheid. Er zijn ook al meerdere openlijke verklaringen geweest van prominente Israëlische extreemrechtse politici die zeggen dat de Palestijnen hun recht om in Gaza te wonen verspeeld hebben. ‘We moeten ze allemaal verdrijven.’ Als alle Palestijnen over de grens naar Egypte worden gedreven, is er een etnische zuivering, als de grens dicht blijft en het doden van burgers aanhoudt, wordt het een genocide, zeker als dat gepaard gaat met het belemmeren van de voedsel- en drinkwatervoorziening, het saboteren van de medische structuren en het verhinderen van humanitaire hulp. De internationale gemeenschap moet niet wachten op bewijzen van genocide om op te treden, maar er integendeel alles aan doen om die te vermijden.”


DS, 27-12-2023 (Koen Vidal)

Israël valt zeventien scholen in Gaza aan in maand tijd: “Er bestaat geen rechtvaardiging voor deze bloedbaden”


Bij een aanval op een school werden zaterdag negentig Palestijnen gedood. Het slagveld dat Israël aanrichtte, belooft nieuwe vredesonderhandelingen nog moeilijker te maken.


De ontploffing vond plaats voor het eerste licht. Een Israëlische raket spatte zaterdagochtend uiteen in een school in Gaza-Stad, waar meer dan tweehonderd mensen zich hadden verschanst. Het was een slagveld. Hasan Almoghani, een inwoner van de stad die op Instagram bericht over de oorlog, had in de tien voorbije maanden nog nooit zoiets gezien. “De doden liggen allemaal in stukjes”, zegt hij in een video.

Almoghani kwam tien minuten na de ontploffing ter plaatse. De gebedsruimte van de school was ingestort. Overal lagen lichaamsdelen en slachtoffers in het stof. Versufte overlevenden kropen over elkaar heen. Een video van Almoghani toont een bebloede man op een draagberrie, terwijl rond hem mensen de lichamen van slachtoffers in dekens wikkelen.


Verbrande lichamen

Volgens de Palestijnse autoriteiten kwamen bij de aanval negentig Palestijnse burgers om. Artsen van het nabije Al-Ahli Arab Hospital spreken over 83 doden, van wie er al 73 geïdentificeerd konden worden. De rest van de slachtoffers was te zwaar toegetakeld. “Hun huid was gesmolten”, aldus dokter Khamis Elessi in TheNew York Times. Hij voegt eraan toe dat veel van de slachtoffers, onder wie vrouwen, kinderen en ouderen, ledematen misten.

Het is de zeventiende Israëlische aanval op een school in Gaza in minder dan een maand tijd. Volgens de Verenigde Naties werden bij die aanvallen zeker 163 mensen gedood. Israël spreekt van een succesvolle aanval op een Hamasbolwerk. Volgens Tel Aviv bevonden zich verschillende strijders in de school en de aanliggende moskee. “De aanval werd uitgevoerd met drie precisieraketten”, aldus het Israëlische leger (IDF). Daarbij zouden volgens Israël 19 Hamasstrijders zijn gedood, onder wie iemand die aanwezig was bij de bloederige aanvallen op Israël op 7 oktober vorig jaar. Over het aantal burgerslachtoffers zegt de IDF-woordvoerder dat cijfers van de Palestijnse autoriteiten “pijnlijk onbetrouwbaar zijn gebleken”. Ook zegt Israël dat er volgens zijn informatie geen vrouwen en kinderen aanwezig waren waar de raket ontplofte.

De cijfers van de Palestijnse autoriteiten worden over het algemeen betrouwbaar geacht. Over specifieke aanvallen bestaat in het begin soms onduidelijkheid, waarbij een opbod van propaganda het van de feiten kan overnemen. Maar gedetailleerde studies over de eerste weken van de oorlog wijzen op een betrouwbare Palestijnse methodologie. Al is de kwaliteit van de informatie slechter geworden naarmate de oorlog vorderde en de gezondheidsinfrastructuur instortte. Tegenstrijdige beweringen over het aantal vrouwen en kinderen onder de slachtoffers maken correcte berichtgeving over cijfers – in een gebied waar een recordaantal journalisten werd gedood – zeer moeilijk.

In het geval van de aanval van zaterdagochtend wijzen videobeelden gezien door De Standaard op vele tientallen slachtoffers. Artsen in nabijgelegen ziekenhuizen delen gedetailleerde cijfers met TheNew York Times. Die komen grotendeels overeen met die van de Palestijnse autoriteiten. Op de beelden die De Standaard zag, zijn mannelijke slachtoffers te zien.

De aanval doet de kritiek op Israël verder toenemen. “Er bestaat geen rechtvaardiging voor deze bloedbaden”, reageert Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid van de Europese Unie. De Democratische presidentskandidaat Kamala Harris reageert dat “veel te veel burgers” worden gedood in de Palestijnse enclave. Ze roept op tot een deal over de gegijzelde Israëli’s en een duurzaam staakt-het-vuren.

De kritiek klinkt repetitief. De Israëlische regering trekt zich vooralsnog weinig aan van de verontwaardiging van bondgenoten, tegenstanders en internationale organisaties. De aanvallen worden zelfs uitgebreid. Zondag vaardigde Israël een nieuw bevel tot evacuatie uit voor een deel van de humanitaire zone in Khan Younis.

Dat gebied werd al meermaals verkleind, wat gepaard gaat met wanhoop onder de burgerbevolking. Zondag kregen Palestijnse vluchtelingen in delen van Khan Younis sms-berichten met de oproep zich uit de voeten te maken. Het leidt tot een nieuwe stoet hopeloze burgers die geen kant op kunnen, te midden van geruïneerde woonwijken.

Ook in de zogenaamde ‘veilige gebieden’ voerde Israël de voorbije tien maanden aanvallen uit.


“De tijd is rijp”

De regering van president Joe Biden lanceert een “finaal” voorstel voor een staakt-het-vuren, dat hij graag voor de Amerikaanse verkiezingen van november goedgekeurd wil krijgen. Hamas-leden lieten aan Reuters weten dat ze een voorstel bestuderen, maar wilden niet uitweiden. Volgens Egypte en Qatar, die de onderhandelingen helpen te coördineren, is de “tijd rijp” voor een akkoord. Maar de Israëlische regering toont daar weinig bereidheid toe. Vorige week werd Ismail Haniyeh, de hoofdonderhandelaar van Hamas, bij een aanslag in Teheran gedood.

DS, 12-08-2024 (Kasper Goethals)